Washington sadece uluslararası ilişkilerde değil, ekonomik alanda da saldırgan bir tutum içinde. Amerikan Başkanı Donald Trump'ın alüminyum ve çeliğe ek gümrük vergisi koyması küresel ekonomiyi vurdu. Birçok ülkede görülen imalat sektöründeki düşüş, Amerikan piyasasına da yansıdı. Bu olumsuz atmosferin, küresel ekonomiye 2 trilyon dolara mal olabileceği tahmin ediliyor.
İlk kriz
İlk kriz 1 Mart 2018'de yaşandı. ABD çelik ve alüminyuma ek vergiler koyacağını duyurdu. ABD'nin amacı ithalatı azaltarak, ihtiyaç duyulan üretimi ülke içinden karşılamaktı. Ancak dünyanın en büyük çelik ve alüminyum ithalatçısının bu kararı, küresel dalgalanmaları beraberinde getirdi.
Krizin adı "Ticaret savaşları"
Başkan Trump'ın, "Ticaret savaşları iyidir ve kazanması kolaydır." açıklamasıyla, dünyanın yeni krizinin de adı konmuş oldu.
Çin'den misilleme
Trump'ın sert çıkışına Çin'in misillemesi gecikmedi. Pekin yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'nden ithal edilen ürünlere ek gümrük vergisi getirdi.
Bu gerilimden Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması'da (NAFTA) nasibini aldı. Trump, "Meksika ile kötü bir anlaşmamız var. Kanada ile çok kötü bir anlaşmamız var. Bunun adı NAFTA. NAFTA yıllardır bir felaket oldu." dedi.
Bu açıklama üzerine Kanada da resti çekmeye hazır olduğunu duyurdu. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, uygulanan gümrük tarifelerinin kabul edilemez olduğunu söyledi.
AB-ABD ilişkileri gerildi
Washington'ın, ilave gümrük vergileri kararına, Avrupa Birliği ülkelerini de dahil etmesi, AB-ABD ilişkilerini de gerdi.
AB'den Trump'a ticaret savaşları yerine ticaret yapılması gerektiği uyarısı geldi.
G7 Zirvesi tansiyonu yükseltti
10 Haziran'da sona eren G7 Zirvesi'nde yaşananlar ise tansiyonu daha da yükseltti.
Amerikan Başkanı Trump, sonuç bildirgesinden çekilerek zirveden ayrıldı.
Kanada tarife engellerinin devam etmesi halinde karşı tedbirler alacaklarını ve tarifelere karşılık vereceklerini duyurdu.
Ek gümrük vergileri yürürlüğe girdi
6 Temmuz'da ise söz düellolarının bir adım ilerisine gidildi. ABD ve Çin'in ek gümrük vergileri, karşılıklı olarak yürürlüğe girdi. Böylece ticaret savaşları daha da alevlendi.
Trump, AB'yi de hedef göstererek tarifeler nedeniyle AB'nin de kendilerinin düşmanı olduğunu iddia etti.
Amerikan Başkanı her ne kadar 15 Temmuz'da birlik için böyle sert ifadeler kullansa da yaklaşık 2 hafta sonra çark etti. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile Trump, çelik ve alüminyuma uygulanan ek vergileri gözden geçirmeyi kararlaştırdı.
Dünyayı saran ticari gerilimin, birçok açıdan olumsuz yansıması oldu. Yükselen ek gümrük vergileri maliyetleri artırdı. Trilyonlarca dolarlık zarar olacağı yönünde tahminler yürütüldü.
Küresel boyutta gerileme
Uluslararası ekonomik araştırma kuruluşu IHS Markit Economics, iç karartıcı tabloyu açıkladı. Buna göre, öncü imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi, son 18 ayın en düşük seviyesine geriledi. Japonya'dan gelen veriler de imalat sektöründe zayıflama yaşandığına işaret etti. Çin'deki İhracat Siparişleri Endeksi ise Şubat ayından bu yana ilk düşüşünü gösterdi.
Amerikan piyasası da imalat sektöründeki yavaşlamadan nasibini aldı. ABD Merkez Bankası FED'in verilerine göre, ülkede sanayi üretimi 4 ayın ilk düşünü kaydetti.
Euro Bölgesi'nde Ekonomik Güven Endeksi, Temmuz ayında eksi değerleri gördü.
Japonya Merkez Bankası ise ülkedeki büyük imalatçıların ekonomiye duyduğu güvenin, yılın ikinci çeyreğinde gerilediğini açıkladı.
Şirketler olumsuz etkilendi
Olumsuz tablonun bir diğer yansıması ise şirket finansallarına oldu. Amerikan menşeli dünyaca ünlü otomobil üreticileri, bu hafta ikinci çeyrek bilançolarını açıkladı. Buna göre, otomotiv sektörü, çelik ve alüminyuma getirilen ek vergilerden olumsuz etkilendi. Azalan satışlar, kar beklentilerini düşürdü.
Zarar 2 trilyon doları bulabilir
Uluslararası Para Fonu IMF'nin, Dünya Ekonomik Raporu da pek iç açıcı değildi. Küresel büyümenin 2020 yılına kadar 0 virgül 5 puan daha düşebileceği bildirildi. Bu, yaklaşık 90 trilyon dolarlık dünya ekonomisi için, 450 milyar dolarlık kayba işaret ediyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings ise daha karamsar. Fitch'e göre, ticaret savaşlarının küresel ekonomiye maliyeti 2 trilyon doları bulabilir.
Kaynak: TRT Haber
1.9ºC
Ankara
