11 Ekim Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından 2012 yılından bu yana "Dünya Kız Çocukları Günü" olarak kutlanıyor.
Orta ya da düşük gelir düzeyinde olan ülkelerde yaşayan kız çocukları ve genç kadınlar, cinsiyet ayrımcılığı, yoksulluk ve diğer dezavantajlara göğüs germek zorunda kalıyor.
BM başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar ve hükümetler, evlilik beklentileri, hamilelik riski, şiddet, kaliteli eğitimin önündeki engeller gibi kız çocuklarının yaşamını sınırlayan ve gerçek potansiyellerine ulaşmalarını önleyen unsurları ortadan kaldırmayı hedefliyor.
[Fotoğraf: AA]
Her 5 kızdan 1'i 18 yaşından önce anne oluyor
BM Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre, her yıl 12 milyon kız çocuğu 18 yaşından önce evlendiriliyor. Dünya çapında her 5 kız çocuğundan 1'i 18 yaşından önce anne oluyor.
UNICEF, küresel çapta kız çocuklarının yemek ve temizlik yapmak, aile üyelerinin bakımı ile ilgilenmek, su taşımak gibi ev içi hizmetleri yapmaya çok erken yaşta başladığını ortaya koyuyor.
Ev işlerinin yükünü kız çocukların daha fazla üstlendiğini ortaya koyan veriler, 5-9 yaş arasındaki kız çocuklarının ev işlerini yaşıtları olan erkek çocuklara göre 30 kat daha fazla üstlendiğini gösteriyor.
Cinsiyetler arası fark en çok Afrika'da
Yaşları büyüdükçe kız ve erkek çocuklar arasındaki bu uçurum artıyor. Yaşları 10-14 arasındaki kız çocukları, yaşıtlarına göre günde yüzde 50 oranda daha fazla ev işleri ile uğraşıyor.
Dünya çapında 32 milyon kız çocuğu ilkokula gidemiyor, 29 milyon kız çocuğu da ortaöğretime devam edemiyor. Ortaöğretime devam konusunda cinsiyetler arası farkın en çok görüldüğü yer ise her 100 erkek çocuğa karşın 79 kız çocuğunun öğrenim gördüğü Batı ve Orta Afrika.
[Fotoğraf: AA]
Zorla evlilikler kız çocuklarında daha yüksek
Çocuk yaşta evliliklerin, yüksek sağlık riskleri, ciddi sağlık sorunları, sosyal izolasyon ve kısıtlama, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve eğitim başta olmak üzere çocuk haklarının ihlali gibi olumsuz sonuçları bulunuyor.
Bu yıl UNFPA tarafından hazırlanan rapora göre, dünya genelinde yaklaşık 650 milyon kız çocuğu ve kadın 18'inci yaş gününden önce evlendirilmiş durumda. Buna göre, her 5 kız çocuğundan biri evli.
[Fotoğraf: AA]
En yüksek çocuk evliliği oranına sahip ülke Nijer
Türkiye'de ise 10-19 yaş arası nüfus yaklaşık 13 milyon ve ülke nüfusun yüzde 16'sını ergen nüfus oluşturuyor.
Türkiye'de geçen yıl resmi olarak kayıtlara geçen evliliklerin yüzde 16,7'si, evli kadınların yüzde 15'i 16-19 yaş grubundan. Bu yaş grubunda evlenenlerin yüzde 90'ını kız çocukları, yüzde 10'unu ise erkek çocukları oluşturuyor.
"Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evliliklerin Sağlık Riskleri ve Sonuçlarına Çok Sektörlü Yaklaşım Raporu"na göre ise, dünya genelinde her yıl 15 milyon kız çocuğu 18 yaşından önce evlendiriliyor. Buna göre dünyada her 3 kız çocuğundan biri 18 yaş ve öncesinde, her 9 kız çocuğundan biri 15 yaş ve öncesinde evleniyor.
Rapora göre, dünyada en yüksek çocuk evliliği oranına sahip ülke yüzde 76 oranı ile Nijer. Nijer'i, yüzde 68 oranla Orta Afrika Cumhuriyeti, yüzde 67 oranla Çad izliyor.
[Fotoğraf: AA]
Çocuk yaşta evlilik 140 milyondan fazla olabilir
UNFPA, 2011-2020 arasında çocuk yaşta evliliğinin, 140 milyondan fazla olacağını ve bunların yaklaşık 50 milyonunun 15 yaşından küçük olacağını belirtiyor.
Buna göre, olumsuz koşullar düzeltilmezse çocuk yaştaki evlilikler 2030 Sürüdürülebilir Kalkınma Amaçlarına erişimde en önemli engellerden biri olacak.
Bu konuya ilişkin yürütülen çalışmalar kapsamında, UNFPA Türkiye ofisi de ülke programında çocuk yaşta evliliklerin ve gebeliklerin önlenmesine yönelik çalışmalarını sürece aileleri ve gençleri dahil ederek sürdürüyor.
Kaynak: AA
12ºC
Ankara
