ABD Başkanı Donald Trump, ABD başkanlarının 1995 yılından bu yana imzalamayı reddettiği Senato kararını onaylayarak 'Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdı. ABD'nin Kudüs provokasyonuna dünyadan tepkiler peş peşe geldi.
Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması, Arabistan Yarımadası, Avrupa ve Birleşmiş Milletler tarafından reddedildi.
Donald Trump Kudüs kararını açıkladı
İsrail, Trump’ın hareketini “barışa doğru atılan önemli bir adım” olarak nitelendirirken, Filistinliler ABD'nin Ortadoğu barış komisyonundan çekilmesini istedi.
Ortadoğu’daki Araplar ve Müslümanlar, ABD’nin Çarşamba günü (dün), Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasını bölgede yangın çıkaran bir hareket olacağını söyledi. Filistinliler Washington’un barış arabuluculuğu rolünü deldiğini vurguladı.
Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler de ABD Başkanı Trump’ın ABD büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’ü taşıma kararının, İsrail- Filistin barış görüşmelerinin canlandırılma ihtimalini tehlikeye sokacağı konusunda uyardı.
ABD’nin başlıca müttefikleri de ABD’nin Kudüs’teki uluslararası politikayı tersine çevirmesine karşı çıktı.
İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Filistin sorununun çözümüne liderlik edecek üstün gücün ABD olduğunu söyledi.
Fransa, bölge henüz sakinliğine kavuşmuşken alınan bu “tek taraflı” kararı reddetti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, "Fransa'nın onaylamadığı üzücü bir karardır. Bu, uluslararası hukuka ve BM Güvenlik Konseyi kararlarına aykırı bir karardır." dedi. Macron, Kudüs'ün statüsünün uluslararası toplumu ilgilendiren bir konu olduğunu kaydetti.
İngiltere, hareketin barış çabalarına yardımcı olmadığını ve Kudüs’ün eninde sonunda İsrail ve gelecekteki Filistin Devleti tarafından paylaşılması gerektiğini söyledi.
Almanya, Kudüs’ün durumu için iki devletli ortak bir çözüme gidilmesini belirtti.
Filistin Lideri Mahmud Abbas, yaptığı konuşmasında, Kudüs’ün “Filistin Devleti’nin ebedi başkenti” olduğunu ve Trump’ın hamlesiyle “ABD’nin barış arabuluculuğundan vazgeçtiğini” söyledi.
Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun, Kudüs kararının tehlikeli olduğunu belirterek, Ortadoğu barışında aktör olan ABD’nin güvenirliliğini kaybettiğini söyledi. Aoun, hareketin barış sürecini gerileteceğini ve bölgesel istikrarı ve belki de küresel istikrarı tehdit edeceğini de ekledi.
Katar Dışişleri Bakanı, Şeyh Muhammed bin Abdurrahman El Sani, Trump’ın girişiminin “barış arayanlar için yok hükmünde” olduğunu söyledi ve oluşan gerginliği “tehlikeli” olarak nitelendirdi.
Endonezya, Malezya ve Singapur da ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararına tepki gösterdi.
Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, Bogor’daki Başkanlık Sarayı’nda yaptığı açıklamada, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımasını güçlü bir şekilde kınadıklarını belirtti ve Washington'a kararını gözden geçirmesi çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyesi ABD’nin BMGK kararlarını ihlal ettiğine dikkati çeken Widodo, ABD’nin bu kararının dünyanın istikrarına olumsuz etkileri olabileceği uyarısında bulundu.
Endonezya’nın hak ve bağımsızlık mücadelesinde her zaman Filistin’i desteklediğine ve Filistin halkının yanında olduğuna işaret eden Widodo, İstanbul’da düzenlenecek İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısına da katılacağını söyledi.
Irak yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs kararını reddettiğini belirterek, bunun tehlikeli yansımaları olacağı uyarısında bulundu.
Başbakanlık basın ofisinden yapılan yazılı açıklamada, "Irak Başbakanlığı, Kudüs'ün işgalci İsrail'in başkenti olduğu yönündeki Amerikan kararını reddediyor. Bunun bölge ve dünya istikrarına yönelik olumsuz yansımaları olacağı konusunda uyarıyoruz." ifadeleri yer aldı.
Kudüs'ün tüm dinler arası yaşamın adresi olduğu belirtilen açıklamada, "Kim olursa olsun hiçbir devletin işgali meşru kılıp Filistinlilerin meşru haklarına dokunma hakkı yoktur." denildi.
Irak Başbakanlığı, söz konusu kararı "haksız" olarak nitelendirerek ABD yönetiminin bundan vazgeçmesini istedi.
Irak Hükümeti, terörizmin tırmanmasını önlemek için ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararından geri adım atmasını istedi.
Irak Hükümeti, "Bölgenin ve dünyanın istikrarı konusundaki bu kararın tehlikeli yansımalarına karşı dikkat çekmek istiyoruz. ABD yönetimi, aşırılıklara yol açacak ve terörizm in tırmanmasına yol açacak bu kararı geri çekmelidir" açıklamasında bulundu.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması kararının, bölgenin tarihi gerçeklerine ve uluslararası hukuka uygun olmadığını belirtti.
Yasal olarak geçersiz
1979’da İsrail ile olan ilk Arap barış anlaşmasını imzalayan Mısır, Trump’ın kararını reddetti ve bu kararın Kudüs’ün yasal statüsünün değiştirmediğini söyledi.
1994’te İsrail ile Arap anlaşmasını imzalayan ikinci ülke olan Ürdün ise, Trump’ın eyleminin “yasal olarak geçersiz” olduğunu söyledi.
İran devlet televizyonundan yapılan açıklamada, Trump’ın İsrail – Filistin ihtilafındaki BM kararlarını ihlal etmesi nedeniyle İran tarafından “ciddi şekilde kınandığı” söylendi.
Kararla, "uluslararası kanunların ihlali" söz konusu.
Yemen hükümeti, Filistin halkının yanında olduklarını ve ABD'nin Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıma kararını kabul etmediklerini belirtti.
Yemen resmi ajansı SABA'nın haberine göre, konuyla ilgili Dışişleri Bakanlığı'ndan yazılı açıklama yapıldı. Yemen'in Filistin halkının yanındaki "değişmez ve ilkeli" tutumuna işaret edilen açıklamada, Filistin halkının başkenti Kudüs olan işgal edilmiş topraklarında kaderini tayin etme hakkının da destekçisi olunduğu belirtildi.
ABD'nin söz konusu kararı "uluslararası kanunların ihlali" olarak nitelendirilen açıklamada, Kudüs'ün Müslümanlar ve Hristiyanlar için manevi, dini, kültürel ve tarihi öneme sahip olduğu vurgulandı.
Açıklamada ayrıca, uluslararası toplum bu kararın uygulamaya geçirilmemesi yönünde tavır almaya çağrılırken, aksi durumda bölgedeki barış sürecinin sonlanabileceği uyarısı yapıldı.
ABD'den sonra Kudüs'ü tanıyan ilk ülke
Dünya'dan tepkiler gelmeye devam ederken, Çek Cumhuriyeti'nden hayret verici bir açıklama geldi.
Çek Cumhuriyeti, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs açıklamasının ardından Kudüs’ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan ilk ülke oldu.
Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığının resmi internet sitesinden yapılan açıklamada, "Çek Cumhuriyeti, Filistin ve İsrail arasında barış anlaşması imzalanıncaya kadar Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımaktadır." denildi.
Dışişleri Bakanlığı, ABD Büyükelçiliğinin Tel Aviv'den Kudüs'e taşınmasının bölgedeki ve dünyadaki kilit müttefiklerle görüşmelerin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirmeye alınacağını belirtti.
ABD Başkanı Trump, dün akşam düzenlediği basın toplantısında, BM Güvenlik Konseyi'nin 1980 yılında İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhak ederek başkent ilan etmesini geçersiz sayan 478 sayılı kararına rağmen, "Kudüs'ü resmen İsrail'in başkenti olarak tanıma zamanı geldi." ifadesini kullanmıştı.
Trump, ayrıca Dışişleri Bakanlığına, ülkesinin Tel Aviv'deki büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması için hazırlıklara başlaması talimatı verdiğini açıklamıştı.
"Trump ateşe körükle gidiyor"
Belçika Başbakanı Charles Michel, "Biz ABD'nin kararını, barış sürecine tehdit olarak görüyoruz. Trump yangına körükle gidiyor. Bu kabul edilemez kararı açıkça kınıyoruz." diye konuştu.
Mecliste muhalefet partilerinin Belçika'nın Filistin devletini tanımasına yönelik baskı kurmasına ilişkin Michel, "Filistin devletinin tanınması konusunda AB'yle birlikte hareket etmek daha etkili olacaktır." ifadelerini kullandı.
9.4ºC
Ankara
