Dünyanın en büyük nükleer faciasının 31. yılı

Dünyanın en büyük nükleer faciasına sahne olan Çernobil Nükleer Santrali'ndeki kazanın 31. yıl dönümü nedeniyle anma töreni düzenlendi.

Çernobil Nükleer Santrali’nde gerçekleşen törene Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko katıldı.

Her iki lider önce, Çernobil kazasına ilk müdahale eden ve radyasyona maruz kalarak olay yerinde hayatını kaybeden itfaiye erleri için yapılan “Çernobil’in kahramanları” anıtına çelenk koydu ve saygı gösterisinde bulundu. Liderler daha sonra kazanın meydana geldiği 4. blok önündeki törende konuşma yaptı.

Poroşenko, kazanın meydana geldiği 4. reaktörün bulunduğu bloğun çelik çadır ile kapatılmasına destek veren diğer ülkelere teşekkür etti. Kasım 2016'da ilk etabı tamamlanan çadırın bu yıl işletmeye alınacağını bildiren Poroşenko, "Bu güvenlik duvarının devreye girmesi ile en az 100 yıl güvenliğimiz garantileniyor. Bu bizi koruyacak, çocuklarımızı, torunlarımızı ve torunlarımızın torunlarını koruyacak.” şeklinde konuştu.

Koruma sisteminin insanlık tarihinin en büyük mühendislik projelerinden biri olduğuna dikkati çeken Poroşenko, bu çalışmaya 40 ülkenin destek verdiğini hatırlattı. Poroşenko, “Bu, dünya politikasında ekolojinin güvenliğinin sağlanmasının öncelikli olduğunu ispatlayan bir durumdur.” ifadesini kullandı.

Poroşenko, üzerinden 31 yıl geçen bu kazanın insanlık tarihinin en büyük ve korkunç felaketi olduğunu vurgulayarak, “Ukrayna topraklarının yüzde 10’u bu korkunç radyoaktif atığa maruz kaldı. 3 milyondan fazla insan bu kazadan korkunç şekilde zarar gördü. 3 milyon kişiden yaklaşık 500 bini çocuktu. Yüzlerce köyden, kasabadan, şehirden binlerce kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Radyasyona bağlı binlerce kanser ve ölüm vakaları oldu.” dedi.

"Uluslararası dayanışmanın sembolü"

Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Çernobil kazasının bütün Belarus ve Ukrayna'yı, hatta Avrupa’yı etkilediğini söyleyerek, 4. bloğun üstünün çelik çadırla kapatılmasının uluslararası dayanışmanın sembolü olduğunu kaydetti.

Lukaşenko, benzer olaylarla mücadele için bunun önemli bir tecrübe olduğunun da altını çizerek, şöyle devam etti:

"26 Nisan bütün dünya tarihinde insanlık için acı bir tarihtir. Belaruslular ve Ukraynalılar Çernobil kazasının sınır tanımadığını anlıyor. Devletlerimiz ortaklaşa bu felaketi ortadan kaldırmaya çalışıyor. Belarus ve Ukrayna iş birliği potansiyelini her alanda kullanıyor. Bilim, tıp, ekoloji ve herkes Belarus'ta ve Ukrayna’da bu kazanın sonuçlarını ortadan kaldırmak için çalışıyor."

İki ülke arasındaki ilişkilere de değinen Lukaşenko, “Poroşenko ve bütün Ukrayna halkı bizim pozisyonumuzu biliyor. Barış ve sadece barış. Ukraynalılar hiç bir zaman Belarus için yabancı insanlar olmadı. Birilerinin hoşuna gider ya da gitmez. Biz kardeş insanlarız. Biz her zaman birlikte yaşadık, özellikle de bu bölgede. Bizi kimse ayıramaz.” diye konuştu.

Lukaşenko, Ukrayna krizinin çözümüne yönelik Belarus tarafının her zaman hazır olduğunu da dile getirdi.

Program sonrasında iki lider birlikte Belarus’a geçti.

Çernobil Nükleer Santrali kazası

Ukrayna’nın başkenti Kiev’e 110 kilometre uzaklıktaki Çernobil Nükleer Santrali’nde 26 Nisan 1986’da bir deneme esnasında kaza meydana gelmiş ve patlama olmuştu. Patlamadan dolayı havaya yayılan nükleer bulut, bölge ve dünya üzerinde milyonlarca insanı olumsuz etkilenmiş, kanser vakalarında artış meydana gelmişti.

Patlamadan çıkan zehirli bulut, başta Ukrayna ve Belarus olmak üzere Rusya ve Avrupa’nın bir kısmını etkilemişti. Zehirli bulutlar, on gün sonra da ABD, Kanada ve hatta Japonya’ya bile ulaşmıştı.

Ukrayna, Belarus ve Rusya’da yaklaşık 5 milyon kişi radyasyon riski olan bölgelerde yaşamaya devam ediyor.

Santralin tasfiye çalışmaları çerçevesinde, patlamanın yaşandığı 4. reaktörün örtülmesi için bloğun yanında hazırlanan özel çelik çadırın kaydırma işlemi geçen yıl kasımda tamamlandı. Kenar uzunlukları 164 ve 257 metre olan, 110 metre yüksekliğinde ve 36 bin 200 ton ağırlığındaki özel çelik çadır, reaktör bloğunun üzerini kapatmıştı.

Çernobil Nükleer Santrali, 2065 yılına kadar tamamen ortadan kaldırılacak. Programa göre, 2010-2013 yıllarındaki ilk etapta nükleer yakıt, santrallerden depolara taşındı. 2013 yılında başlayan ikinci etap, 2022 yılına kadar devam edecek. Bu süreçte reaktörler muhafaza altına alınacak ve kazanın meydana geldiği reaktör tamamen izole edilecek. 2022-2045 yıllarındaki üçüncü etapta uzmanlar, izolasyon sonrası radyasyonun azalmasını gözlemleyecek. 2045-2065 yıllarındaki son etapta ise santralin sökülmesi ve temizlik işlemi gerçekleştirilecek.