Vajpayee'nin tedavi gördüğü Tüm Hindistan Tıp Bilimleri Enstitüsünden yapılan açıklamada, iki aydır yaşlılığa bağlı böbrek enfeksiyonu ve göğüs hastalıkları nedeniyle gözetim altında tutulan Vajpayee'nin hayatını kaybettiği açıklandı.
Bir dönem Hindu milliyetçisi Hindistan Halk Partisinin (BJP) lideri olan Vajpayee, 1996'da 13 gün, 1998'te 11 ay ve son olarak 1999-2004 yıllarında tam bir dönem olmak üzere 3 kez başbakanlık yapmıştı.
Vajpayee, ülkede kurucu Hindistan Kongre Partisi dışında bir partiden başbakanlık görevine seçilen ilk siyasetçi olmuştu.
Eski başbakan, Hindistan ile Pakistan arasında 1990'lı yıllarda patlak veren nükleer silahlanma yarışını başlatan lider olarak anılıyor.
Hindistan'ın Madya Pradeş eyaletine bağlı Gvalior şehrinde 7 çocuklu bir ailede dünyaya gelen Vajpayee, 20'li yaşlarında Hindu milliyetçisi siyasi hareketle tanıştı.
BJP'den 1957'de ilk kez parlamentoya giren Vajpayee, yıllar içinde parlamentonun alt kanadı Lok Sabha'da (Halk Meclisi) 9 dönem ve üst kanadı Rajya Sabha'da (Eyaletler Meclisi) 2 dönem görev yaptı.
BJP, Vajpayee liderliğinde 1996'daki genel seçimlerde birinci parti olurken, Vajpayee'nin başbakan olarak kurduğu hükümet 13 gün sonra güvensizlik oyuyla bozuldu.
1998'de 22 yerel partinin desteğiyle yeniden iktidara gelen Vajpayee, 1999'da yenilenen seçimlerde partisini tekrar iktidara taşıdı.
Pakistan ile nükleer rekabet ve savaş
Vajpayee'nin Hindistan siyasetinde bıraktığı en derin iz Pakistan ile ilişkiler konusunda oldu.
Atal Bihari Vajpayee, 1998'de başbakanlık koltuğuna oturduğunda nükleer silah testlerinin başlatılması talimatını verdi. Hemen ardından Pakistan'da nükleer silah testlerine başlandı.
Aslında her iki ülke de 1970'lerin sonundan itibaren nükleer enerji alanında çalışsa da Vajpayee'nin adımı bunun bir nükleer silahlanma yarışına dönüşmesine yol açtı.
Bu süreçte Hindistan ve Pakistan, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun denetimi dışında nükleer silahlar üretti.
İki ülke arasındaki tansiyonun yükselmesinin ardından Pakistan, ertesi yıl Keşmir bölgesinde iki ülke arasındaki ateşkes hattına asker konuşlandırmaya başladı.
Vajpayee, bu gelişmeye, sınır hattına askeri harekat düzenleyerek karşılık verdi.
11 hafta süren savaşta bin kişi hayatını kaybetti. Çatışma Pakistan güçlerinin ateşkes hattından çekilmesiyle son buldu.
Hindistan'dan Pakistan'a tarihi otobüs yolculuğu
Vajpayee, 1999'da barış niyetinin göstergesi olarak Pakistan'ın Lahor kentine bir otobüs yolculuğu yaparak burada mevkidaşı Navaz Şerif ile görüştü. Bu, iki ülke arasındaki 1947'de İngiliz sömürge yönetiminden bağımsızlıklarını kazandıktan sonra düzenlenen ilk otobüs seferi oldu.
Vajpayee, görevden ayrılmadan kısa süre önce 2004'te, Pakistan ile ülkesi arasında hala devam eden müzakerelere zemin olan barış sürecini başlattı.
Gujarat olayları ve Müslümanların katledilmesi
Vajpayee, siyasi gözlemcilere göre, mensubu olduğu Hindu milliyetçisi siyasi hareket içinde ılımlı bir figür olarak görülse de 2002'de Gujarat eyaletinde Müslümanları hedef alan şiddet olaylarındaki tavrı eleştirilere konu oldu.
Hindu fanatiklerin saldırılarında bin 100'den fazla Müslümanın katledildiği saldırılar, 60 Hindu hacının seyahat ettiği tren vagonunda çıkan yangından Müslümanların sorumlu tutulmasıyla başladı.
Vajpayee ile birlikte o dönemde aynı partiden Gujarat eyaleti valisi olan, bugünün Başbakanı Nerandra Modi, olayların önünü alma konusunda basiretsizlikleri nedeniyle eleştirildi.
Katliamdan günler sonra yaptığı açıklamada Vajpayee , "Hinduların kadın ve çocukları yakarak nasıl öldürdüğünü havsalasının almadığını" belirterek, katliamdan kurtulan Müslümanlardan "Gerçekten insanlıktan çıkacak kadar yolumuzu yitirdik mi?" ifadeleriyle özür dilemişti.
Kaynak: AA
0.9ºC
Ankara
