Özbekistan, Fetullah Gülen Terör Örgütü'nü (FETÖ) "yasa dışı örgüt kurmak ve yasa dışı faaliyette bulunmak, toplum düzenini bozucu yayın yapmak, toplumda huzur ve güveni bozmak" gibi suçları işlediği için yasaklayan ilk ülkeydi.
Türkiye'de "paralel devlet yapılanması" faaliyetlerinde bulunan FETÖ, diğer Orta Asya ülkelerindeki gibi Özbekistan'da da okul açma programlarına bağımsızlığın hemen ardından, 1992 yılında başladı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra eğitim alanında oluşan boşluğu kendi programları doğrultusunda doldurmayı amaçlayan FETÖ, Özbekistan'da okullar açtı.
Örgütün Özbekistan'daki okul sayısı kısa zamanda 16'ya yükseldi. Başta başkent Taşkent olmak üzere ülkenin çeşitli bölgelerindeki bu okullar "Silm AŞ" çatısı altında toplayan örgüt, Taşkent'te ayrıca Türkçe ve diğer yabancı dil ile bilgisayar eğitimi veren merkezi de faaliyete geçirdi.
Üst düzey bürokratların çocuklarını okullara almaya önem veren FETÖ'nün, dar gelirli ailelerin zeki, yetenekli çocuklarını da burslarla saflarına katması Özbekistan yönetiminin dikkatini çekti.
Dönemin Özbekistan hükümeti, iç siyasi gelişmelerle de paralel olarak, örgütün faaliyetlerinden rahatsız oldu ve FETÖ'nün tüm okullarını kapatma kararı aldı. Böylece Gülen örgütüne ait ülkedeki 16 lise ile bir dil ve bilgisayar eğitimi merkezinin faaliyetlerine 2000 yılında son verildi.
Aynı yıl FETÖ'nün eğitim kurumlarında çalışanların tamamı sınır dışı edildi, örgütün finans kaynağı araştırılmaya başlandı. Sirderya Vilayet Mahkemesi’nde görülen bir davada, FETÖ ile bağlantılı 3 Türk işadamı, "yasa dışı örgüt kurmak ve yasa dışı faaliyetlerde bulunmak, toplum düzenini bozucu yayın yapmak, toplumda huzur ve güveni bozmak" suçlarından hapis cezasına çarptırıldı.
FETÖ yayınlarına da durdurma
Özbekistan hükümeti, 2000 yılındaki bu süreçte, eğitim kurumlarıyla aynı dönemde yayına başlayan "Zaman-Özbekistan" gazetesinin de faaliyetlerini sonlandırdı.
FETÖ'nün ülkedeki faaliyetleri bitirildikten uzun bir süre sonra örgüte yakınlığıyla bilinen Özbek gençler tarafından "Irmak" ve "7 İklim" dergileri çıkartılmaya, dershaneler açılmaya başlandı. Bunun üzerine güvenlik güçleri, 2011'de, FETÖ'ye yakınlığıyla bilinen şirketlere operasyonlar düzenledi. Dergileri çıkartan gençler gibi işadamları da gözaltına alındı.
Aralarında 3 Türk vatandaşının da olduğu 11 kişi, FETÖ'ye üye olmaktan, yasa dışı faaliyette bulunmaktan 6 ila 8 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.