ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Filipinler'i ziyaretinde mevkidaşı Carlito Galvez Jr. ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında, Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr'ın ABD ordusunun yeni üslere erişimine izin verdiğini açıkladı.
Austin, anlaşma kapsamında halen erişime açık 5 askeri üsse ilave olarak 4 yeni üsse daha erişim sağlanacağını, böylece Amerikan askerilerinin toplam 9 üste konuşlandırılacağını belirtti.
Söz konusu üslerin kalıcı askeri yerleşimler olmadığını vurgulayan Austin, iki ülke orduları arasında ortak eğitim ve ortak operasyon kabiliyetinin arttırılması, insani yardım ve müdahale ile afet kurtarma yardımı gibi görevler için kullanılacağını kaydetti.
Austin, Başkan Joe Biden'ın "ABD'nin Filipinler'in savunmasına destek taahhüdünün kaya gibi sağlam olduğunu" vurguladığını hatırlatarak, "İttifakımız her ülkenin demokrasisine de güven veriyor, özgür ve açık bir Hint-Pasifik'in sürdürülmesine katkı sağlıyor." dedi.
Filipinli mevkidaşı ile iki ülkenin ortak savunma pozisyonunu daha da güçlendirmek üzere değerlendirmelerde bulunduklarını dile getiren Austin, "İkili savunma taahhütlerimiz, Güney Çin Denizi'nde veya Batı Filipin Denizi'nde iki ülkenin silahlı kuvvetlerine ve diğer varlıklarına yönelik saldırılara karşı ortak yanıt vermeyi kapsıyor." ifadelerini kullandı.
Austin, mevkidaşı ile Filipinler'i çevreleyen sulardaki istikrarsızlaştırıcı faaliyetler konusunda da görüş alışverişinde bulunduklarını, silahlı saldırılara ortak karşılık verme kapasitesini artırmaya karar verdiklerini ifade etti.
Toplantıda ABD ordusunun erişimine izin verilen yeni üslerin hangi bölgelerde olduğuna ilişkin bilgi verilmezken, Filipinli Bakan Galvez Jr, üslerin yerlerinin duyurulmasından önce yerel yönetimler ile istişare edilmesi, olası itirazların ve problemlerin giderilmesi gerektiğini kaydetti.
2014 tarihli EDCA kapsamında Filipinler'de 5 askeri üsse erişimi bulunan ABD, Tayvan'a ve Güney Çin Denizi'ne hakim konumdaki Luzon Adası ve kuzeybatı bölgelerine asker konuşlandırmak istiyor.
Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı sonrasından bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında bulunuyor.
Çin, ilk kez 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler'in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak iddia ediyor.
Çin'in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri unsurlarının yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Öte yandan, bölge ülkeleri, Tayvan'daki olası bir çatışmanın etkilerinden de endişe duyuyor.