Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 2005 yılında açtığı Filistin Program Koordinasyon ofisiyle bölge halkının sosyal ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacak, ortak tarihi ve kültürel mirasın korunmasına hizmet edecek kalkınma ve iş birliği projelerini yürütüyor.
Filistin'de TİKA tarafından yürütülen projeler yerel şartlar ve ihtiyaçlar dikkate alınarak belirleniyor.
Bu çerçevede, Batı Şeria'da daha çok idari ve sosyal altyapı, eğitim, sağlık, tarım ve hayvancılık, Kudüs’te ortak tarihi ve kültürel mirasın korunması, restorasyon ve eğitim, Gazze’de ise insani yardım, sağlık, su, yenilenebilir enerji, tarım ve mesleki eğitim sektörlerine öncelik veriliyor.
400’e yakın proje hayata geçirildi
Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu'nun özel önem verdiği Filistin'de, TİKA, bugüne kadar 400'ü aşkın projeyi hayata geçirdi.
Çavuşoğlu, geçen günlerde TİKA tarafından düzenlenen "Kudüs Programı"nda yaptığı konuşmada, "Kudüs'e sahip çıkmak, her Müslüman'ın görevidir.” demişti.
İsrail’in 2014’teki saldırıları sonucu Gazze’de mevcut evlerin yaklaşık yüzde 13’ü zarar gördü, 20 bin ev tamamen yıkıldı ve yaklaşık 100 bin insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Gazze Türk Konutları Projesi, Gazze’de 2014’te yaşanan savaşın getirdiği yıkıma bağlı olarak ortaya çıkan barınma ihtiyacını gidermek üzere ilk etapta planlanan bin prefabrik konut projesinin revize edilerek toplu konut projesine dönüştürülmesiyle ortaya çıktı.
Türkiye'nin Gazze'de inşa ettiği konutlar Filistinli ailelere teslim edildi.
Filistin Birlik Hükümeti Bayındırlık ve İskan Bakanlığı iş birliği ile yürütülen projede konutlar, geçen günlerde ihtiyaç sahibi Filistinlilere teslim edildi. Bölgedeki yoksul halk için inşa edilen yardımlar, Filistinlilere duygu dolu anlar yaşattı.
Hastane inşaatları ile sağlık altyapısı oluşturuluyor
Batı Şeria’nın 40.000 nüfuslu Tubas şehrinin ilk hastanesi olma özelliği taşıyan Tubas Türk Hastanesinin inşaatı 2012’de TİKA tarafından gerçekleştirildi.
Gazze halkına daha iyi sağlık hizmeti verilmesini sağlamak amacıyla Gazze Türk-Filistin Dostluk Hastanesinin yapım çalışmalarına 2011 yılında başlandı. 2015 yılında tamamlanan hastane, modern sağlık ekipmanları ile desteklenirken ve Gazze şeridinin en büyük hastanesi olma özelliğini taşıyor.
Engellilerin faydalanmasına yönelik toplam 50 adet akülü aracın dağıtımı 2015’te gerçekleştirildi.
1 milyon 850 bin kişinin yaşadığı Gazze’de, bölge halkının daha kaliteli ve kapsamlı sağlık hizmeti alacağı bir sağlık altyapısının oluşturulması hedefleniyor.
Türkiye-Filistin ortak kültür mirasına sahip çıkılıyor
TİKA tarafından sadece sağlık alanında değil, kültürel mirası korumak amacıyla da çeşitli projelere imza atıldı. Bu amaçla kültürel değere sahip tüm yapılar koruma altına alınarak yenileme çalışmalarına hız verildi.
Kudüs'ü fetheden İslam orduları komutanı Selahaddin Eyyubi tarafından Müslümanların gücünü göstermek için 1187 tarihinde başlatılan ve İsrail'in 1967'de Doğu Kudüs'ü işgaliyle sona eren Nebi Musa Şenlikleri de 2014 yılından beri TİKA'nın desteğiyle yeniden hayat buldu.
TİKA, 2011 yılında Mescid-i Aksa külliyesinde bulunan ve altın kaplamalı Kubbetu’s Sahra’nın hilalinin restorasyonunu başlatarak, Türkiye’den getirilen uzmanların hazırladığı rapor çerçevesinde 2 yılda çalışmaları tamamladı.
Mescid-i Aksa’nın da içinde bulunduğu eski şehir bölgesindeki Özbekler Tekkesi de TİKA tarafından restore edilerek, daha önce vefat eden Özbekler Tekkesi şeyhinin ailesine teslim edildi.
Roma İmparatorluğu tarafından 327 tarihinde Hristiyanlarca Hz. İsa’nın doğduğuna inanılan yerin üzerine inşa edilen Doğuş Kilisesi, en son Osmanlı Devleti idaresinde restore edilmişti.
TİKA, Kudüs’te tek din ve tek milletin değerlerinin dayatılarak şehrin binlerce yıllık birikiminin yok edilmesine yönelik hareketlere karşı, Kudüs’ün kültürel zenginliğinin korunması amacıyla Doğuş Kilisesinin restorasyonunda kullanılmak üzere Uluslararası Restorasyon Komitesine katkıda bulundu. Proje 2015’te tamamlandı.
Yine eski şehrin doğu kısmındaki Bab'ur Rahme Müslüman mezarlığının ilk etabını daha önce restore ederek tamamlayan TİKA, bu yıl ikinci ve son etabın restorasyonuna başlamayı hedefliyor.
Filistin’in, Kudüs’ün ve Mescid-i Aksa’nın daha iyi tanıtılması amacıyla hazırladığı Mescid-i Aksa ve Filistin rehberlerini, Türkçe’nin yanı sıra Arapça ve İngilizce basılmasını sağlandı.
Filistin Türk Okulları
Filistin Batı Şeria’da öğrencilerin daha rahat koşullarda eğitim almasına katkı sağlamak amacıyla, Filistin Ulusal Yönetim Eğitim Bakanlığı ile iş birliğinde tüm Filistin şehirlerine bir okul hedefi ile Ramallah, Nablus, Cenin, El Halil, Tulkarim ve Kalkilya şehirlerinde okul inşası ve donanımları gerçekleştirildi.
Nablus Nuri Pakdil Türk Kız Lisesi’nin yakınında bulunan mülteci kampında hayatlarını sürdüren kız öğrencilerin de eğitimine katkıda sağlandı.
Birçok okulda, seçmeli Türkçe dersleri Türkiye'den görevlendirilen Türkçe öğretmenleri tarafından veriliyor.
İnşa edilen okullar ile öğrenciler, uzak mesafeler gitmeden eğitim hayatlarına devam ediyor.
Filistin’de Milli Eğitim Bakanlığı ve TİKA işbirliği ile, "Her Öğrenciye Bir Tablet" projesi kapsamında 2 bin 500 adet tablet temin edildi.
Zeytinyağı üretim tesisi kuruldu
Gazze Şeridi’nin güneyinde Han Yunus şehri sınırları içerisinde bulunan, 30 bin nüfuslu Büyük Abasan Belediyesinde halkın temel geçim kaynağı olan zeytin yetiştiriciliğine yönelik destek verildi. 5 bin 600 dönüm arazi üzerinde yaklaşık 10 bin zeytin ağacının bulunduğu beldede yıllık 4 bin 200 ton zeytin üretimi gerçekleştiriliyor.
Üretilen zeytinyağının kalitesini artırmak ve halkın zeytinyağı üretimi için çevre illere gitmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmak amacıyla TİKA tarafından Filistin’in en modern zeytinyağı üretim tesisi olma unvanını taşıyan Abasan Zeytinyağı Tesisi 2016 yılında kuruldu.
2016 yılında tesiste yaklaşık 5 bin ton zeytinyağı üretildi ve Abasan Belediyesi ton başına yaklaşık 100 dolar gelir elde etti.
Bedevi topluluklara güneş enerjisi sistemi temini
TİKA tarafından Batı Şeria Beytüllahim kırsalında ihtiyaç duydukları elektrik enerjisini karşılama imkanları bulunmayan 350 kişiden oluşan 22 Bedevi aile için güneş enerjisi paneli temin edilerek kurulumu gerçekleştirildi.
Gazze’deki mevcut elektrik sıkıntısını gidermeye yönelik olarak, Türk Enerji Bakanlığı ve Gazze Enerji İdaresi iş birliği ile gerçekleştirilen Gazze Güneş Enerjisi Sistemi Projesinin ilk etabında bölgeye güneş enerjisi panelleri yerleştirildi.
Filistin’e yönelik devam eden çalışmalar arasında, "Gazze Türkiye Filistin Dostluk Hastanesi donanımı, Kudüs Üniversitesine Kız Yurdu inşaatı projesi, Gazze Türkiye Dostluk Hastanesi çatısına güneş enerjisi paneli kurulması, PTT iş birliğinde Filistin Posta İdaresine 20 adet motosiklet hibesi, Yafa’daki Türk Kültür Merkezine donanım desteği, MEB iş birliğinde Filistin'deki Türk Okulları öğrencilerine tablet temini, Filistin Türk Okullarında seçmeli Türkçe dersi verilmesi projesi" bulunuyor.
Geçen yıllarda Filistin halkına birçok alanda destek sunan TİKA, 2018’de de bir çok projeye imza atacak.
Kaynak: AA