Fransa’yı kavuran yeni akım: Daltonlar

Red Kit Türkiye’de hemen herkesin çok yakından tanıdığı bir çizgi film kahramanı.  O’nu hep gün batımına doğru yalnız başına at sürerken hatırlıyoruz. Bir de her bölümde mücadele içine girdiği Dalton kardeşlerle…

Fransa birkaç aydır işte o meşhur kardeşlerin ismiyle anılan eylemlere sahne oluyor. Tıpkı Daltonlar gibi giyiniyorlar. Çizgi filmdeki sarı siyah çizgili mahkum kıyafetleriyle polisleri arkalarından koşturuyorlar. Önceleri çok önemli görülmese de son günlerde Daltonlar ile yönetimin bu kedi fare oyunu içişleri bakanının açıklamalarına kadar yansıdı.

Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, katıldığı televizyon programında, "Daltonlar" isimli Instagram hesabının kapatılması talebini resmi olarak Facebook'a gönderdiklerini söyledi.

Facebook'un Daltonların hesabını hala neden kapatmadığına anlam veremediğini söyleyen Darmanin, “İçişleri Bakanlığı olarak artık sinirleniyoruz" dedi.

Onun bu sözleriyle birlikte dünyanın ilgisi de bir anda Daltonlara çevrildi. 

Fransa’yı karıştıran Daltonlar kim?

Daltonları ortaya çıkartan olay geçtiğimiz ağustos ayında yaşandı. 

"Many-GT" lakaplı rapçi Mehdi Fiad’ın klip çekiminde motosikletli sahneler kullanıldı. Fiad "Trafik kurallarını hiçe saydığı ve paniğe neden olduğu" gerekçesiyle 9 ay hapse mahkum edildi. İşte o karar sonrası bir anda ortaya sarı-siyah çizgili insanlar ve onların sosyal medyadan yayınladığı eylemler çıktı.

Kent içinde şaha kaldırdıkları motosikletleriyle yayaların arasından hızla geçerken çektikleri videolar bir anda sosyal medyada viral olmaya başlayınca devreye yetkililer girdi.  Onlar da daha kışkırtıcı kliplerle karşılık verdiler ve bu kez daha açık olarak yönetimi hedef almaya başladılar. 

Videolar yayıldıkça, izlenme sayıları arttıkça yerelde başlayan sorun ülke gündemine girdi. Sonunda ise Fransız bakanın Facebook’u “sinirleniyoruz” tehdidine kadar vardı.    

Ağustos’tan bu yana Dalton protestolarının köşe taşları

Rapçi Faid ağustos ayında tutuklandı. İlk eylem de hemen o ay sonunda gerçekleşti.  O zamandan bu yana ise pek çok eylem oldu. Ama Daltonları üne kavuşturan olaylar son 15 günde yaşandı.

3 Kasım

Ağustos ayının sonunda, ilk "Dalton" olan rapçi Faid dokuz ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

3 Kasım'da ise üyelerden bir başkası sekiz ay ertelenmiş hapis cezası aldı.

Kendilerinin devrimci olmadığını belirten grup, "Polislere karşı hiçbir şeyimiz yok, onlara karşı bir savaş içinde değiliz. Yolda bizi yakalamak istediklerinde bu bizi güldürüyor. Biz buna alıştık. Sonra insanların hoşuna gitti" açıklaması yaptı.

4 Kasım 

Olympique Lyon ile Sparta Prag karşılaşmasında iki Dalton üyesi sahaya fırlayarak turlar attı. Maçın bir süreliğine durmasına neden oldular. Tüm Fransa ile maçı dünyanın farklı yerlerinde ekran başında izleyen herkes için Daltonlar bilinir, daha görünür oldu.

6 Kasım 

Dalton üyeleri, hapse atılan grup üyesi Many-GT’nin serbest bırakılması durumunda eylemlerin biteceğini duyurdu. Üyelerden biri, eylemlerini halkı korkutmak için yapmadıklarını ancak onlar durmadan diğer bölgedeki üyelerin de durmayacağını aktardı.

7 Kasım

Grup üyeleri, rapçi Mehdi Faid’in tutuklu bulunduğu Lyon-Corbas hapishanesinin etrafında gezinmeye başladı. Bir üye çitlere tırmandı.

Faid için gözaltı alanına doğru bir paket attı. Ayrılırken kostümün üstünü hatıra olarak bıraktı. Daltonların zaferi için çığlık atan mahkûmlarla da bir süre sohbet de etti. Tüm eylem Instagram'da canlı olarak yayınlandı.

8 Kasım

Dalton yöneticileri televizyon programına davet edildi. Grup üyeleri programa çizgi filmdeki gibi sarı -siyah çizgili üniforma ile katıldı. Üstelik tıpkı çizgi filmdeki daltonlar gibi dört kişiydiler.

Daltonlar programda, sadece müzik yapmak amacında olduklarını belirtip “Belediye başkanı ve kaymakam bize karşı savaşa girdi” dediler.  Programla birlikte popülerlikleri daha da arttı. 

9 Kasım 

Europe 1 televizyon kanalına davet edilen İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, Fransa'daki güvensizlik konusundaki soruya yanıt verirken doğrudan Dalton hareketi hakkında konuştu. İki üyenin sabah erken saatlerde tutuklandığını söyledi.

İçişleri Bakanı tüm bu açıklamaları sırasında bir kez bile “Dalton” demedi, niye kullanmadığını da "Bana çocukken okuduğum bir çizgi romanı hatırlatan güzel bir kelime." Sözleriyle açıkladı.

Ardından Facebook’a tehdit olarak algılanan “ sinirleniyoruz” sözleri geldi.

İçişleri bakanının açıklamalarına yanıt gecikmedi. Daltonlar’ın cevabı Instagram üzerinden geldi: "300'den iki Dalton aldınız, şimdiden zafer mi haykırıyorsunuz? ".

Grup, bakanı çizgi filmde Daltonları yakalamaya çalışan Red Kit’e benzetip eylemler sürecek mesajı verdi:  "Şiddetsiz bir devrimi, bozmadan kırmadan gerçekleştiren adamların Instagram'ına bakmaktan başka yapacak bir şeyiniz yok. (…) Her zaman şiddet veya aşağılama olmadan yanıt vermek zorunda kalacağız”.

Şehir içinde motosiklet şovları, hapishane eylemi, sahaya girdikleri maç…

Lyon’lu gençler eylemlerinin dünyada bilinir hale geleceğini düşünmüş müydü bilinmez ama şimdiden şarkılarının daha çok dinlendiği, sosyal medya hesaplarının takipçi patlaması yaşadığı bir gerçek. 

Öyle görünüyor ki Daltonlar bir dizi suç işleyerek duyurdukları seslerini toplumsal bir mücadeleye dönüştürmek istiyor.

Bunun için de imajlarını “yardımsever” olarak güçlendirmek hedefindeler. Tüm bu tartışmaların ardından grup üyeleri artık gelenekselleşen formalarıyla evsizlere yiyecek dağıtmaya gitti. Hepsi her zamanki gibi Instagram hesaplarında canlı olarak yayınlandı.

Web sitesi kurarak tişört tasarımları satmaya başlayan grup üyeleri, satışlardan elde edilen geliri derneklere bağışlayacaklarını söyledi. Ancak bu sözler sitenin hiçbir yerinde yazmıyor. Bu nedenle doğruluğu şüpheli.

Eylemlerin toplumsal bir harekete dönüşüp dönüşmeyeceği henüz belirsiz. Polis ekipleri grup üyelerinin kimliklerini tespit etmeye çalışıyor. Grup üyeleri ise polisle köşe kapmaca içinde eylemlerine devam ediyor.

Yani Red Kit henüz tüm Daltonları yakalayabilmiş değil.