Göçmenlerin Avrupa'ya çıkış kapısı Melilla ve Ceuta

Melilla ve Ceuta, bir zamanlar Osmanlı Donanması'nın hakimiyet sürdüğü Kuzey Afrika toprakları...

Bugünlerde ise Akdeniz'den komşu iki ülke olan İspanya ve Fas arasında tartışmalı bölgeler.

Melilla ve Ceuta son zamanlarda dünyadaki düzensiz göçmen krizinin olduğu yerlerden…

Afrika'dan Avrupa'ya göç rotası

Akdeniz'de artırılan güvenlik önlemlerinin ardından Afrika kökenli düzensiz göçmenlerin yeni rotası bu bölgeler oldu.

Melilla ve Ceuta, Avrupa Birliği (AB) ile Afrika arasındaki tek kara sınır bağlantısı olması nedeniyle, göçmenler tarafından Avrupa'ya açılan kapı olarak görülüyor.

[Fotoğraf: AP]

"3 merkezi rota olduğunu biliyoruz"

Orsam Kuzey Afrika Uzmanı Kaan Devecioğlu, Afrika'dan Avrupa'ya uzanan göç rotasına ilişkin şu bilgileri verdi:

"Aslında Afrika'dan Avrupa'ya göç rotasında 3 merkezi rota olduğunu biliyoruz. Bunlardan birincisi Orta Akdeniz rotasıdır. Bunlardan bir tanesi Libya üzerinden İtalya'ya geçisi ifade eder. Bir diğeri Batı Akdeniz rotasıdır. Bu Libya'nın batısından şu anda da konuştuğumuz şehirler olan Melila ve Ceuta şehirlerini de içerisine alan Batı Akdeniz rotasıdır. Bir diğeri de bu da iİspanya'ya geçer Avrupa rotasında. Bir diğeri de Atlantik rotası olarak bilinen İspanya'nın Kanarya Adaları'na geçişi ifade eder."

Melilla Fas'ın kuzeydoğusunda, Ceuta ise Cebelitarık Boğazı'na yakın

85 bin kişinin yaşadığı Melilla Fas'ın Kuzeydoğusu'nda yer alan küçük bir Akdeniz bölgesi.

İber Yarımadası ve Afrika kıtalarını birbirine bağlayan Cebelitarık Boğazı çevresinde konuşlanmış bir başka şehir olan Ceuta'da 100 bin kişi yaşıyor ve bölgenin İspanya anakarasına uzaklığı ise 14 kilometre.

1500’lü yıllarda İspanya hakimiyetine giren şehirler, İspanyol Anayasası'na göre özerk bölgeler olarak tanınmış durumda. Ancak Fas devleti iki kenti kendi toprağı görerek, İspanya'dan geri istiyor.

"Ceuta ve Melilla Fas'a ait"

2020 yılında Fas Başbakanı Sadeddin El-Osmani Ceuta Melilla'nın "Batı Sahra gibi Fas'a ait olduğunu belirten bir açıklama yapmıştı.

Bu açıklama iki ülke arasında diplomatik krize yol açtı.

Kaan Devecioğlu, "İspanya da buna karşı diyor ki bu şehirler yani siz Fas olarak 2. Dünya Savaşı sonrası süreçte bagımsızlık savaşının ardından Fas Krallığı bagımsızlığını ilan etikten sonraki süreçte buraları kendi cografya uzantısı oalrak belirtmesine rağmen biz 16. yüzyıldan bu yana bu şehirlerle siyasi, cografi ve kültürel olarak İspanya'nın bir birliktelik oldugu, dolayısıyla bu tarihsel süreklilikten dolayı İspanya toprağı olarak kalması gerektiğini şeklinde savunuyor." dedi.

İspanya ile Fas arasındaki kriz

Kriz, İspanya'nın Batı Sahra'nın bağımsızlığı için Fas'a karşı savaşan Polisario Cephesi'nin Genel Sekreteri İbrahim Gali'yi kovid tedavisi için ülkeye getirmesi üzerine daha da tırmandı.

Fas yetkilileri İspanya Büyükelçisi'ni geri çekti.

17-19 Mayıs 2021 tarihleri arasında ise 8 bin 500 düzensiz göçmenin Ceuta tarafına geçmesi ise gerginliği en üst düzeye çıkardı.

İspanya-Fas krizi: Yüzlerce göçmen yüzerek kıyıya ulaştı

İspanya Ordusu sınıra konuşlandırıldı.

İki ülke arasında yapılan anlaşma gereği denizden gelenler Fas'a iade edildi.

Devecioğlu, "Sahra Altı bağlamında Sahel'deki yaşanan terör problemlerinin iklim krizinin, kıtlığın temel nedenleri oldugunu söyleyebiliriz. Buradaki insanların Avrupa'ya kaçmak istemelerinin temelinde bunlar var." dedi.

İki ülke arasındaki sınır kapıları 795 gün boyunca kapalı kaldı

COVID salgını ve diplomatik kriz nedeniyle iki ülke kara sınırları toplamda 795 gün boyunca kapalı kaldı.

Ayrıca Yaklaşık 10 ay boyunca üst düzey temaslar da durdu.

Ancak İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in Fas Kralı'na 13 Mart 2022 tarihinde gönderdiği mektup, rüzgarı tersine çevirdi.

Göçmen kaçakçılığı ile mücadele

İspanyol Başbakan'ın Batı Sahra'nın özerklik planını desteklediği belirtmesi, buzların erimesini sağladı.

Bugünlerde ise iki ülke özellikle düzensiz göçmen kaçakçılığı konusunda ortak hareket etmeye başladı.

24 Haziran olayları

Son örnek 24 Haziran'da yaşanan göçmen izdihamı... Aynı anda Melilla'dan bin 500'den fazla göçmen Fas sınırındaki Çin Mahallesi'nde yer alan kontrol noktasının giriş kapısını kırdı.

İspanyol STK: Fas'tan İspanya'ya geçmeye çalışan 37 düzensiz göçmen öldü

Ardından 10 metre uzunluğundaki dikenli tel örgülerden atlayan 130 kişi Melilla'ya girmeyi başardı. Ancak kaçak geçiş esnasında güvenlik güçleriyle göçmenler karşı karşıya geldi.

Yaşanan izdiham nedeniyle Fas hükümetince 18, diğer kaynaklara göre 37 kişi hayatını kaybetti.

[Fotoğraf: AP]

Fas polisi ve İspanya makamları göçmenlerin güvenlik güçlerine taş ve asit atarak saldırdığını iddia etti.

İspanya hükümeti yaşananlara tepki göstermediği için muhalefetten sert eleştiriler alıyor. 

Haber: Murat Can Öztürk

Kurgu: Kaan Alp Atasoy