IKBY'de hükümet karşıtı gösteriler Bağdat'ı harekete geçirdi

Irak Başbakanı Haydar İbadi güvenlik güçlerini alarma geçirdi. Kerkük’teki El-Hürriye Hava Üssü’ne 8 askeri helikopter gönderildi. Tüm bu hareketliliğin nedeni Irak'ın kuzeyinde kontrolden çıkan protesto gösterileri. İbadi,  "vatandaşları koruyacağız" diyor. 

Irak'ın kuzeyinde dünden beri gerginlik var. Hükümet karşıtı gösteriler barışçıl olarak başlamıştı ama kontrolden çıktı. Güvenlik güçleri ve eylemciler arasında çıkan arbedede 2'si ağır 13 kişinin yaralandı.

Yaralılar arasında polislerin de olduğu, bazı göstericilerin güvenlik güçlerine silahla karşılık verdiği açıklandı. 

Irak Türkmen Cephesi'nin de (ITC) aralarında olduğu bazı siyasi parti binalarıyla, kamu binaları ateşe verildi. 

Protestoların nedeni maaşların gecikmesi

IKBY'de muhalefetin önde gelen partilerinden Goran (Deşişim) Hareketi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) güçlü olduğu Süleymaniye kent merkezinde bazı öğretmenlerin geciken maaşlar ve yolsuzluk karşıtı protestosu kısa sürede kitlesel gösterilere dönüştü.

Süleymaniye kent merkezinde başlayan gösteriler daha sonra birçok ilçeye yayıldı. Eski IKBY Başkanı Mesud Barzani liderliğindeki KDP'nin güçlü olduğu Erbil ve Duhok'ta ise herhangi bir protesto düzenlenmedi.

IKBY'deki ekonomik kriz

IKBY'de 2014'ten bu yana ekonomik kriz yaşanıyor. Irak anayasasına göre, Erbil yönetimi ülkede elde edilen petrol gelirinden yüzde 17'lik bir paya sahip ancak, Nuri el-Maliki başbakanlığı döneminde IKBY'nin kendi başına petrol satmasını gerekçe göstererek, Erbil'in bütçeden alacağı payı 2014'te kesmişti.

Haydar el-İbadi'nin başbakan olması ve yeni hükümeti kurmasıyla Bağdat-Erbil yönetimleri, petrol satışında uzlaştı, fakat Bağdat yönetimi halihazırda bütçe yetersizliğini gerekçe göstererek Erbil'in payının cüzi bir kısmını gönderiyor.

Bütçe kesintisiyle başlayan ekonomik kriz, terör örgütü DEAŞ'ın Irak'ın üçte birini ele geçirmesi ve petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşle derinleşti.

Öte yandan 25 Eylül'de tüm tepkilere rağmen gerçekleştirilen referandum sonrası hava sahaları ile sınır kapılarının kapatılması ve petrol bölgelerinin kaybedilmesi sonucu gelirlerin azalması da bölgenin maddi yetersizliğe düşmesine neden oldu. 

Erbil yönetiminin resmi verilerine göre, IKBY'de hükümetten maaş alan yaklaşık 1 milyon 400 bin memur bulunuyor.

Memurların maaşı, kesintili bir şekilde günlük ihraç edilen petrol gelirinden ödeniyordu. Erbil yönetimi, Irak merkezi hükümetine bağlı ortak güçlerin Kerkük vilayetinde tam kontrolü sağlanmasıyla petrol gelirlerinin yarısını kaybetti. 

Kaynak: AA