Küresel ısınma ve iklim değişikliği, yalnızca hava koşullarını değil, insanlık için hayati önem taşıyan tarım ve gıda üretimini de ciddi şekilde etkiliyor. Artan sıcaklıklar, değişen yağış rejimleri ve su kaynaklarının azalması gibi etkiler, dünyanın dört bir yanında çiftçilerin mahsul verimlerini tehdit ediyor.
Peki, iklim değişikliği gıda üretiminde nasıl bir değişim yaratacak? Gelecekte 8, 9 hatta 10 milyar insanı beslemeye yetecek kadar üretim yapabilecek miyiz?
Birçok uzmana göre, iklim değişikliğinin tarımsal üretim üzerindeki etkisi kaçınılmaz. Tarım, doğrudan doğa koşullarına bağlı bir sektör olduğu için sıcaklık, yağış ve suya olan bağımlılığı onu küresel ısınmaya karşı en kırılgan hale getiriyor. Ancak etkiler bölgeye, mahsul türüne ve iklim koşullarına göre büyük farklılık gösterebilir.
Artan karbondioksit seviyeleri bitkilere nasıl etkiliyor?
İklim değişikliğinin bir etkisi de atmosferdeki artan karbondioksit seviyeleri. Bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçek var: Yüksek CO2 seviyeleri bazı bitkilerin büyümesini hızlandırabilir.
Özellikle buğday ve pirinç gibi bazı tahıllar, daha fazla karbondioksit ile daha verimli hale gelebilir. Buna "karbon gübrelemesi" deniyor. Ancak bu olumlu etki her mahsul için geçerli değil. Mısır, darı ve sorgum gibi bazı bitkiler bu artıştan pek fayda sağlayamıyor.
Bu etki, tarımsal verimliliğin bazı bölgelerde artacağı anlamına gelse de tüm dünya için aynı iyimser tabloyu çizmek mümkün değil.
Sıcaklıklar üretimi düşürebiliyor
Sıcaklıkların artışı, tarım üretimi üzerinde büyük bir etkiye sahip. Özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde, mahsuller zaten aşırı sıcaklık sınırlarına yakın yetiştiriliyor. Bu bölgelerde daha fazla sıcaklık artışı, mahsul veriminde ciddi düşüşler yaratabilir. Zaten yüksek sıcaklıklarda olan bu bölgeler, verim kaybı açısından daha savunmasız durumda.
Buna karşılık, ılıman iklimlerde, sıcaklıklar henüz optimum seviyelere ulaşmadığı için hafif bir sıcaklık artışı verimlilikte artış sağlayabilir. Ancak bu, sınırlı bir süre için geçerli. Sıcaklıklar belirli bir seviyeyi aştığında, bu bölgelerde de üretim düşmeye başlayacak.
Su kaynakları kilit nokta
İklim değişikliğinin tarımsal üretim üzerindeki en büyük etkilerinden biri su kaynaklarıyla ilgili olacak. Mahsuller, hem kuraklık koşullarında hem de aşırı suya maruz kaldıklarında büyük zarar görebilirler. Kuraklık, verimi ciddi oranda düşürebilirken sel veya aşırı yağışlar da kök çürümesi gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Dolayısıyla, su yönetimi, gelecekte tarımın sürdürülebilirliği için kilit önemde olacak.
İklim değişikliği, kuraklık ve aşırı yağışlar gibi olayların sıklığını ve şiddetini artıracak. Bu da suya erişimi zorlaştırarak, tarımsal üretimi büyük ölçüde tehdit edecek.
Gelecek oldukça karmaşık
İklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkileri, basit bir "iyi" ya da "kötü" senaryoya indirgenemez. Bazı bölgelerde mahsul verimi artabilirken, diğerlerinde büyük düşüşler görülecek. Özellikle zaten zorlayıcı iklim koşullarında üretim yapan bölgeler, bu değişikliklerden en fazla etkilenen yerler olacak. Bunun yanında aşırı hava olaylarının sıklığının artması, tarımsal üretimi belirsizliklerle dolu bir geleceğe taşıyor.
Gıda güvenliği için bu etkileri hafifletmek adına, tarımsal üretimde uyum stratejileri geliştirmek zorunlu hale gelecek. İklim değişikliğine uyum sağlayan yeni tohum türleri, sürdürülebilir sulama yöntemleri ve iklim dostu tarım politikaları, bu konuda kritik rol oynayacak.
Eğer zamanında harekete geçilmezse, dünyanın artan nüfusunu beslemek her geçen gün daha da zor bir hale gelebilir.
3.7ºC
Ankara
