İran'ın nükleer programının mimarlarından bilim insanı Muhsin Fahrizade, Tahran eyaletine bağlı Abserd ilçesinde düzenlenen suikastle öldürüldü.
Fahrizade otoyolda ilerlerken, aracı uzun namlulu silahlar ile tarandı.
İran Savunma Bakanlığı "Koruma ekibi ile teröristler arasında yaşanan çatışma sırasında Muhsin Fahrizade ağır şekilde yaralanarak hastaneye kaldırıldı. Malesef kurtarılamadı’’ açıklamasını yaptı.
[Fotoğraf: AA]
Saldırıda Fahrizade ile birlikte yanında bulunan koruması ve şöförü de hayatını kaybetti.
İran Dışişleri Bakanı Zarif, suikastla ilgili İsrail'i suçladı
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, nükleer fizikçi Fahrizade'ye yönelik suikasta ilişkin Twitter hesabından açıklama yaptı.
İranlı üst düzey bir bilim insanının teröristler tarafından hedef alındığını ifade eden Zarif, "Bu alçaklık, İsrail'in rolüne dair ciddi belirtilerle birlikte faillerin umutsuz savaş kışkırtıcılığını gösteriyor" değerlendirmesinde bulundu.
[Fotoğraf: AA]
İran'dan AB'ye 'çifte standartlara son verin' çağrısı
Zarif, "İran, uluslararası topluma, özellikle de Avrupa Birliği'ne utanç verici çifte standartlarına son verme ve bu devlet terörünü kınama çağrısında bulunuyor" ifadelerini kullandı.
İran nükleer programının mimarı olarak tanınan Muhsin Fahrizade'nin adı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Mayıs 2018'de İran nükleer programı hakkında yaptığı sunumda özellikle belirtilmişti.
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bageri de suikastın intikamının sert bir şekilde alınacağını söyledi.
'Olayın failleri zamanı geldiğinde "kesin ve ezici" cevabını alacak'
İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, "Ülkenin önde gelen bilim adamı Muhsin Fahrizade'ye karşı yapılan suikast, bir kez daha Siyonist rejimin kin ve kötülükle dolu kirli yüzünü İran'ın onurlu halkına gösterdi" dedi.
Fahrizade'nin İran için önemli eserler bıraktığını vurgulayan Kalibaf, olayın faillerinin zamanı geldiğinde "kesin ve ezici" cevabını alacağını belirtti.
Kalibaf, olayın arkasındaki güçlerin hiçbir zaman hedeflerine ulaşamayacağını ve İran'ın askeri, nükleer ve füze programları ile diğer alanlardaki gelişiminin artarak devam edeceğini söyledi.
"Şiddetli bir intikamın onları beklediğini bilmelidirler"
Fahrizade'nin ülkenin savunma sanayisine önemli katkılarının bulunduğunun altını çizen İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri de suikastla ilgili İsrail'i suçladı.
Bakıri açıklamasında, "Bir kez daha küresel kibirle ve kirli Siyonist rejimle bağlantılı olan teröristler, vahşi bir eylemle, ülkenin bilim ve savunma alanlarındaki yöneticilerinden birini şehit etti. Terörist gruplar, bu kör eylemin emrini verenler ve failleri şiddetli bir intikamın onları beklediğini bilmelidir" dedi.
İran Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi de "Bir kez daha, yabancılara ve uluslararası Siyonizm'e bağlı suçlu unsurlar, ülkenin bilimsel ilerlemesine karşı koyma hedefiyle, İran'ın önde gelen isimlerinden, bilim adamlarından birini hedef aldı ve şehit etti" ifadelerini kullandı.
İran Savunma Bakanı Emir Hatemi, Fahrizade'nin geliştirdiği teknolojik yeniliklerin ülkenin savunma sanayisine olan katkılarının yanında koronavirüs ile mücadeleye de katkı sağladığını söyledi.
Hatemi, İran'ın kullandığı COVID-19 teşhis kitinin de Fahrizade'nin yönetiminde geliştirildiğini vurgulayarak, "Düşman, İran halkı için ne zaman etkili ve büyük bir adım atılsa, onu hedefine alıyor" değerlendirmesinde bulundu.
İstihbarat Bakanı Mahmud Alevi, olayın faillerinin tespiti için çalışmaların başladığını ve suikastı düzenleyenlerden intikam alınacağını söyledi.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı'ndan İsrail'e tehdit
İran Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Hüseyin Selami de Fahrizade'nin ölümünden İsrail'i sorumlu tutarak, Tel Aviv yönetimini tehdit etti.
Selami, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Siyonistler nükleer bilimcimizi öldürdü ancak bu adımın karşılığını nerede verdiğimizi kendileri bilir. Biz açıklamıyoruz fakat onlar biliyor. Geçmişte sahada hiçbir adımı karşılıksız bırakmayacağımızı gösterdik" ifadelerini kullandı.
Netanyahu'dan ilk yorum: Gergin günler bizi bekliyor
İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN’a göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “Size Orta Doğu’da bir hareketlenme olduğunu söylemek istiyorum. Gergin günler bizi bekliyor” dedi.
Yedioth Ahronot gazetesine göre ise Netanyahu, düzenlediği basın toplantısında, Fahrizade’nin suikastinde İsrail’in rolü olduğuna işaret etti.
Yediot Ahronot gazetesi daha fazla ayrıntıya yer vermezken, Maariv gazetesinin haberinde Netanyahu’nun, “Bu hafta yaptıklarımın tamamını sizlerle paylaşamam” şeklindeki sözlerine yer verildi.
Netanyahu suikasta uğrayan İranlı nükleer bilimciyi işaret etmişti
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Nisan 2018’de İsrail istihbarat servisi Mossad’ın, İran nükleer çalışmalarından ele geçirildiğini iddia ettiği çok sayıda belgeyi kamuoyuyla paylaşmıştı.
Bu toplantıda Netanyahu, Fahrizade’nin Amad isimli bir projenin başında olduğunu ileri sürmüş ve “Bu ismi unutmayın” ifadesini kullanmıştı.
Trump: İran için büyük bir darbedir
İran'la sık sık karşı karşıya gelen ABD Başkanı Dpnald Trump, Fahrizade'nin suikast sonucu öldürülmesine ilişkin İsrailli gazeteci Yossi Melman'ın twitlerini paylaştı.
Trump'ın, Melman'ın hem İbranice hem de İngilizce, "İran'dan gelen haberlere göre Muhsin Fahrizade, Tahran'ın doğusundaki Damavend'de suikast sonucu öldürüldü. İran'ın gizli nükleer programının başındaki isimdi ve Mossad tarafından yıllardır aranıyordu. Onun ölümü, psikolojik ve mesleki açıdan İran için büyük bir darbedir" mesajını takipçileriyle paylaşması dikkati çekti.
Sosyal medyada Trump'ın paylaşımları, kendisinin Fahrizade'nin öldürülmesine destek verdiği şeklinde yorumlandı.
Suikast AB'nin de gündeminde
İranlı bilim insanına düzenlenen suikast Avrupa Birliği'nin (AB) de gündeminde.
Avrupa Konseyi Dış İlişkiler Enstitüsü Başkanı Carl Bildt, ABD'ye dikkat çekti. Suikastin "yeni başkan Joe Biden'ın ekibinin Tahran'la nükleer müzakarelere dönmesini engelleme girişimi" olduğunu söyledi.
Muhsin Fahrizade kimdir?
İran'ın nükleer programının kilit isimlerinden bilim insanı Muhsin Fahrizade, İsrail'in hedefindeki kişi olarak öne çıkıyordu.
Aynı zamanda Savunma Bakanlığı Araştırma ve İnovasyon Kurumu Başkanı ve askeri bir kurum olan İmam Hüseyin Üniversitesi'nde fizik profesörü olarak görev alan Fahrizade, askeri alandaki faaliyetleriyle de bilinen bir isim.
Başkent Tahran'a yakın Kum kentinde 1957 yılında dünyaya gelen Fahrizade, 1979 yılındaki İran İslam Devrimi'nin ardından kurulan Devrim Muhafızları Ordusu'nda görev aldı.
[Fotoğraf: AA]
İran Savunma Bakanlığı ile Silahlı Kuvvetler Başdanışmanı ve İran Fizik Araştırma Merkezi (PHRC) Başkanı olması nedeniyle 24 Mart 2007'de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 1747 sayılı kararla yaptırım listesine aldığı İranlı yetkililerden biriydi.
Fahrizade, Batılı gazetecilerin en çok röportaj yapmak istedikleri kişiler arasında yer alıyordu ancak Tahran Yönetimi, önceki yıllarda söz konusu bilim insanıyla ilgili bilgilerin yayınlanmaması için çaba gösteriyor ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) denetçilerinin onunla görüşmesine izin vermiyordu.
"İran'ın askeri nükleer programının babası"
Batılı istihbarat örgütlerinin "İran'ın askeri nükleer programının babası" olarak nitelendirdikleri Fahrizade'nin faaliyet alanı, İran'ın bilimsel nükleer programını bu ülke için nükleer bir potansiyele dönüştürmekti.
Fahrizade'nin bir fizik profesörü olarak, nükleer bomba geliştirmek için 1989 yılında kurulduğu iddia edilen gizli program "Amad" projesini yönettiği söyleniyor. UAEA'ya göre program 2003 yılında sonlandırıldı.
Fahrizade, ABD'nin Foreign Policy Dergisi tarafından yayınlanan dünyanın en güçlü 500 kişisi listesinde yer alan beş İranlı figürden birisiydi.
İran'ın nükleer programının arkasındaki figür olarak kabul edilen Fahrizade'nin nükleer anlaşmanın imzalanmasında da etkin bir rol oynadığı belirtiliyor.
5.4ºC
Ankara
