İlk olarak 2002 yılında ABD'de patlak veren kilise kurumlarında cinsel istismar olayları, son yıllarda Avrupa'nın birçok ülkesinde gündeme gelse de İspanya bu konuda en az ilerleme kaydeden ülkelerden biri oldu.
İspanya'daki cinsel istismar vakalarını 3,5 yıldır gündeme getiren El Pais gazetesinin oluşturduğu araştırma ekibinin başındaki gazetecilerden İnigo Dominguez, AA muhabirine verdiği özel demeçte, kendisini en çok etkileyen şeyin, binbir zorlukla yıkmaya çalıştıkları "sessizlik duvarı" olduğunu anlattı.
Toplum baskısından dolayı sessiz kalıyorlar
İspanya'da tabu olan bu konuyu araştırmaya, Ekim 2018'de başladıklarını aktaran Dominguez, Katolik din adamlarının "yalan söylememek ve Kilisenin imajını korumak", siyasetçilerin "siyasi kutuplaşmadan kaçmak", basının "Kiliseyi eleştirmekten çekinmek", mağdurların ise "toplum baskısından" dolayı "sessiz kaldığını" söyledi.
Diktatör Franco döneminde (1936-9175) eğitimin Kilisenin doktrini altında olduğu İspanya'nın tarihi ile yüzleşmesinin her zaman sıkıntılı olduğunu, "eski hayaletlerin yeniden çıkacağı endişesinin devletin tüm kurumlarında halen hissedildiğini" ifade eden Dominguez, "Cinsel istismar iddialarının ortaya çıkarılmasında henüz başlangıçtayız, sadece yüzeyi kazıyoruz ve altından ne çıkacak bilmiyoruz." diye konuştu.
Dominguez, çocuklara yönelik cinsel istismarların en çok eskiden faal olan ancak halihazırda kaldırılan, Kiliseye bağlı yatılı okullarda görüldüğünü belirtti.
İspanyol gazeteci, araştırmalarda çok az ilerleme kaydedilmiş olmasını, "Küçük yerler başta olmak üzere Katolik Kilisesinin toplumda halen arka planda çok kuvvetli olmasına, mağdurların yaşadıklarını anlatabileceği uygun sosyal atmosferin yaratılmamasına ve "Kilise, devlet ve basının bugün bile olayları inkar eden bir tavır sergilemesine" bağladı.
Bugüne kadar 100 kadar mağdurla konuştuğunu, ülke genelinde iki il dışında her ilden mağdur bulduklarını aktaran Dominguez, duyduklarından bazılarının korkunç derecede dramatik olduğunu, basit gibi görülebilecek; çocukların bacaklarına dokunma gibi olayların dahi gözyaşları içinde anlatıldığını vurguladı.
"Çok dramatik durumlar var"
İspanyol gazeteci, mağdurlarla konuşmasında yaşadığı tecrübeyi şu sözlerle dile getirdi:
"Her dönemden, her yaştan insan bize telefon etti. Ne tür bir cinsel istismar olduğunu yaşamadıkça bilemeyiz. Bunun bir çocukta bıraktığı izi görmek inanılmaz bir şey. Bu olayların mağdurları, toplumsal hatta aile içinde dışlanma korkusuyla yaşadıklarını anlatamamışlar. Şimdi 30-40 yıl sonra anlatmaya başlıyorlar. Çok ama çok dramatik durumlar var. Bir çocukta bıraktığı tramvayı asla tam olarak anlayamayız."
"Kilise bilgileri saklayıp olayları gizliyor"
Şiddete varan cinsel istismarlarda mağdurların mahkemeye ya da polise gitmeden Kilise ile anlaşarak tazminat ya da bazı yardımlar aldığını da öğrendiklerini söyleyen Dominguez, İspanya'daki Katolik Kilisesini, "İddiaların üzerine gitmeyerek hiçbir şey yapmamakla ve ellerindeki bilgileri saklayıp, olayları gizlemekle" suçladı.
"Basın için önemli olan Kiliseyi korumak"
Sessizliğin basında da olmasının kendisini çok şaşırttığını vurgulayan Dominguez, "Galisya bölgesinde oldukça önemli 9 vakayı mağdurlarıyla ortaya çıkardık. Galisya'da çok fazla önemli yerel gazete var. 1-2 gün bizi kaynak göstererek kısa haber yaptılar ama devamını getirmediler. Oradaki yerel gazetecilerin telefonu eline alıp, bizim konuştuğumuz kişilerin sınıf arkadaşlarına ulaşmaları ve onlarla konuşup yeni vakaları araştırmalarının çok da zor olacağını sanmıyorum ama her yerde aynı sorun var, kimse üzerine gitmiyor. Basının büyük bölümü muhafazakar ve onlar için önemli olan mağdurlara yardım etmek değil, Kiliseyi korumak." ifadelerini kullandı.
Vatikan'dan cevap bekleniyor
"Bu zamana kadar 300'den fazla haber, makale yazdık ama hiçbir şeyin değişmediğini görünce yeni bir yol çizmeye karar verdik." diyen Dominguez, 251'i yeni olmak üzere 1237 mağdurla ilgili hazırladıkları raporu, iddiaların araştırılması talebiyle geçen yıl aralık ayında Vatikan'a ve İspanya Piskoposlar Konferansı'na gönderdiklerini söyledi.
Normal şartlarda 3 ayda Vatikan'dan cevap gelmesi gerektiğini ancak bu işlerin hızlı ilerlemediğinin bilincinde olduğunu söyleyen İspanyol gazeteci, girişimlerinin ardından sadece son iki ayda yaklaşık 200 yeni mağdurdan elektronik posta aldıklarını, sayının her geçen gün arttığını kaydetti.
"Meclisteki araştırma komisyonu yeni bir süreci başlatabilir"
Dominguez, Katolik Kilisesinde çocuklara yönelik cinsel istismar vakalarıyla ilgili İspanyol meclisinde araştırma komisyonu kurulacak olmasının bazı şeyleri hızlandırabileceğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
"El Pais okuyucusu olmayanlar ya da bize güvenmeyenler bu zamana kadar bize ulaşmak istememiş olabilir ama karşılarında meclis komisyonu gibi devletin önemli bir kurumu olduklarını görünce güvenleri artacak ve daha fazla şey paylaşacaklardır. Bize şimdiye kadar 800 mağdurdan e-posta geldiyse meclis komisyonuna 5 bin e-posta gelecektir. Kilise yardım ederse elbette çok daha fazla şey gün ışığına çıkar ama meclisteki komisyon da yeni bir süreci başlatacaktır."
İspanya'da cinsel istismar olaylarıyla ilgili istatistiklerin sadece El Pais'in hazırladığı raporlarda olduğunu, Kilise'nin iş birliği yapmamasından dolayı sayıların düşük gibi görüldüğünü kaydeden Dominguez, "Biz 3,5 yılda gazeteci olarak önceden bilinenden 20 kat daha fazla cinsel istismar mağduru olduğunu ortaya çıkardık. Bu araştırmayı devlet yapsa kim bilir neler ortaya çıkacak?" dedi.
"Siyasetçiler artık bu konunun daha fazla hasır altı edilemeyeceğini anlayınca harekete geçmek zorunda kaldılar." diyen Dominguez, mecliste inandırıcılığı olan bir komisyon kurulması halinde Fransa'dakine benzer bir şekilde İspanya'da da mağdur sayısının 300 binleri bulacağını herkesin bildiğini savundu.
İspanya'da hükümetin küçük ortağı aşırı sol görüşlü Unidas Podemos ile Katalan ve Bask ayrılıkçı partilerin (ERC ve EH Bildu) desteğiyle meclis gündemine getirilen, cinsel istismar iddiaları için araştırma komisyonu kurulması önerisine hükümetin büyük ortağı Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) destek verirken ana muhalefetteki Halk Partisi (PP) ve aşırı sağcı Vox karşı çıkıyor.
15.1ºC
Ankara
