İsrail'de anlaşmazlık: Netanyahu olası ateşkesi sabote mi ediyor?

Başbakan Netanyahu'nun Mısır sınırındaki Philadelphia Koridoru’ndan çekilmeme ve Gazzelilerin Gazze Şeridi'nin kuzeyine özgürce dönmelerine izin vermeme konusundaki ısrarı, savaş kabinesi içerisindeki ayrılıkları derinleştiriyor.

Ayrıca Başbakan Netanyahu ve Hamas ile müzakere yürüten heyet arasında da Philadelphia Koridoru konusunda geniş görüş ayrılıkları söz konusu.

Netanyahu bu ısrarından neden vazgeçmiyor?

Bu sorunun cevabını Netanyahu’nun partisinin en büyük destekçilerinden aşırı sağ Dini Siyonizm Partisi veriyor. Parti, Gazze Şeridi'ndeki Philadelphia koridorlarından çekilmeyi kabul etmesi halinde hükümeti feshetme tehdidinde bulunuyor.

Yine Netanyahu’nun kabinesinde İskan Bakanı olarak yer alan Orit Struck, Gazze Şeridi sınırındaki Kerem Şalom Sınır Kapısı’nda yaptığı açıklamada “Eğer ordu (Gazze Şeridi'ni ikiye bölen) Netzarim Koridoru ve (Mısır ile Gazze arasındaki sınır şeridi) Philadelphia (Salahaddin) Koridoru'ndan çekilirse, hükümeti lağvedeceğimizi açıkça söyledik. Başbakan (Netanyahu) bunu çok iyi biliyor” ifadelerini kullandı.

Netanyahu’nun koalisyon ortaklarının baskısıyla süren ısrarı, Hamas ile müzakereleri yürüten heyetle de arasına girmiş gibi görünüyor. İsrail basınında yer alan haberlere göre, müzakere heyeti Netanyahu'yu sert bir şekilde eleştiriyor.

İsrail'deki "Walla" sitesine göre, Gazze Şeridi'nde esir takası ve ateşkes anlaşmasının gündemde olduğu bir güvenlik toplantısında, Genelkurmay Başkanı Halevi, Netanyahu'yu "mümkün olan en kısa sürede bir esir takası anlaşmasını kabul etmeye" çağırdı.

Ancak uzun sürmesi beklenen toplantı 30 dakika içerisinde Netanyahu tarafından "yorgun olduğu" gerekçesiyle bitirildi.

Netanyahu sabote mi ediyor?

Bu ısrar, Netanyahu’nun anlaşmayı sabote etmeye çalıştığı yönündeki suçlamaları artırdı. Zira Netanyahu, İsrail televizyonu Kanal 14’e yaptığı açıklamada, Philadelphia Koridoru’nda kalmayı planladığını bir kez daha yineleyerek Savunma Bakanı Yoav Gallant ve müzakere heyeti ile yine ters düştü.

“İsrail Philadelphia Koridoru’nda kalacak. Bunun siyasi ve güvenlik açısından avantajları var."

Öte yandan Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz, Netanyahu'ya bir kez daha sert eleştirilerde bulunarak eylemlerinin anlaşmaya hizmet etmediğini söyledi. Gantz, “Netanyahu'nun eylemleri, benim tahminime göre anlaşmayı ilerletmemeyi amaçlıyor. Pek çok meseleye kendi kişisel düşünceleri açısından bakıyor” diye konuştu.

Gantz’ın bu açıklaması önce İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Gazze’deki rehinelerin ailelerinden Netanyahu ile görüşmelerini ve Netanyahu’ya baskı uygulamalarını istedi.

Esasen Netanyahu’nun aşırı sağcı ortaklarının tehditlerinin bir nedeni de ABD’nin önerdiği anlaşma. Bu anlaşmaya göre İsrail ordusu hem Gazze’yi ikiye bölen bölgeden hem de ikinci aşamada Gazze’den çekilmeyi öngörüyordu.

[İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Savunma Bakanı Yoav Gallant arasında anlaşmazlıklar derinleşiyor. Fotoğraf: AA]

Ancak Philadelphia Koridoru’ndan çekilmeyi bile kabul etmeyen Netanyahu ve ortaklarının bu anlaşmadan oldukça uzak olduğu biliniyor. Zaten asıl amacın da olası anlaşmanın önüne geçebilmek olduğu görülüyor.

Diğer yandan içeride Netanyahu’nun “olası anlaşmaları sabote eden” tavrını eleştiren binlerce kişi yine sokaklara döküldü.

Philadelphia Koridoru nedir?

Diğer adı "Salahaddin Koridoru" olan Philadelphia Koridoru'yla, Mısır ile Gazze Şeridi arasında Akdeniz kıyısından Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı'na kadar uzanan birkaç yüz metre genişliğinde ve 14 kilometre uzunluğundaki bir şeritten bahsediliyor.

Burası aslında 1979 yılında İsrail ile Mısır arasında imzalanan barış anlaşmasıyla, İsrail güçlerinin kontrol ettiği ve devriye gezdiği bir tampon bölge olarak kuruldu. Bu koridorun bir amacı da Mısır ile Gazze arasında insan hareketini, silah ve mühimmat gibi yasa dışı malzemelerin geçişini önlemekti.

Barış anlaşmasına göre, Filistin toprakları üzerinde yer alan ve Philadelphia Koridoru olarak adlandırılan sınır bölgesi, İsrail kuvvetlerinin kontrolüne tabiydi. Anlaşma, koridorun Mısır topraklarında olan bölgesinde sadece hafif silahlar taşıyan sivil polislerin görev yapmasını öngörüyordu.

İsrail güçleri 2005'te Gazze'yi terk edinceye kadar bölgenin kontrolü İsrail'de kaldı. İsrail Gazze'den çekilince bölgeyi Filistin yönetimine teslim etti. 2007'de Hamas, Gazze'de başa gelince Philadelphia Koridoru'nda da denetimi ele aldı.

İsrail'in Gazze'ye yönelik ablukasını artırmasıyla birlikte Filistinliler bu sınır şeridini geçerek Mısır'dan temel ihtiyaç maddelerini karşılamak zorunda kaldılar. Bunun üzerine Mısır, koridor üzerinde güvenlik önlemlerini artırdı.

Ablukanın yıllarca devam etmesi üzerine ise Filistinliler, Philadelphia Koridoru'nun altından Mısır'a çıkan çok sayıda tünel inşa ettiler ve temel ihtiyaçlarını bu şekilde karşıladılar ancak bu durum da 2014'te sona erdi. Sonrasında Refah Sınır Kapısı üzerinden Mısır'dan Gazze'ye resmi olarak mal girişi başladı.

[İsrail Philadelphia Koridoru'nu işgal ederek Gazze ile Mısır arasındaki bağlantıyı da kesti. Fotoğraf: AA]

Gazze’nin Mısır bağlantısı da koptu

İsrail güçleri, Gazze'nin Mısır'a açılan tek kapısı olan Refah'ı 7 Mayıs'ta işgal etti. Refah'a kara saldırısı başlatan ve bölgede işgali genişleten İsrail ordusu, halihazırda "Philadelphia Koridoru"nu tamamen ele geçirmiş durumda.

Philadelphia Koridoru üzerinde biri Mısır'a (Refah) diğeri de İsrail'e (Kerem Ebu Salim) açılan iki sınır kapısı bulunuyor. İsrail, bu koridoru işgal ederek Gazze'nin dışarı açılan tek kapısını da kapatmış oldu.