İsrail'de seçimler bitti koalisyon senaryoları başladı

İsrail Merkez Seçim Komisyonunun açıkladığı kesin olmayan sonuçlara göre, dün gerçekleştirilen seçim Başbakan Binyamin Netanyahu'nun partisi Likud ile eski Genelkurmay Başkanı Benny Gantz ve eski gazeteci Yair Lapid liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakı arasında başa baş geçti.

Oyların yüzde 94'ünün sayıldığı seçimde, Likud ve Mavi-Beyaz İttifakı meclise 35'şer milletvekili gönderdi.

Beklendiği gibi hiçbir parti, tek başına iktidar için gerekli 61 milletvekiline ulaşamadı. Dolayısıyla erken seçimden hemen sonra İsrail'de koalisyon senaryoları tartışılmaya başlandı.

Koalisyon hükümeti kurma süreci

Koalisyon hükümetinin kurulmasına yönelik süreç İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin'in yarından itibaren meclise girmesine kesin gözüyle bakılan partilerle görüşmesiyle başlayacak.

Bu görüşmelerin ardından Rivlin, 17 Nisan’da Merkez Seçim Komisyonunun kesin sonuçları açıklamasının ardından bir hafta içinde koalisyon hükümetini kurmaya en yakın gördüğü parti liderine hükümeti kurma görevini verecek.

Görevi alan parti liderinin 28 gün içinde koalisyon hükümetini kurması gerekiyor. Ancak koalisyon hükümetini kurmakla görevlendirilen parti liderine talep etmesi halinde 2 hafta ek süre verilecek.

Söz konusu parti lideri verilen ek sürede de koalisyon hükümetini kurmayı başaramazsa, Cumhurbaşkanı koalisyon hükümetini kurmaya aday diğer parti liderini görevlendirecek. 

Netanyahu koalisyon hükümetini kurmaya daha yakın

Cumhurbaşkanı Rivlin, yasa gereği seçimde birinci gelen partinin lideri yerine hükümeti kurmaya daha yakın gördüğü adaya görev verme yetkisine sahip.

Bu nedenle Rivlin'in görevi Gantz'a mı yoksa Netanyahu'ya mı vereceği merak konusu.

Resmi olmayan sonuçlara göre, Netanyahu'nun partisi Likud'un başı çektiği sağ partiler mecliste çoğunluğu elinde bulunduruyor.

Meclise girmesine kesin gözüyle bakılan 6 sağ partinin milletvekili sayısı 65.

Başa baş geçen seçim yarışında kalan oyların sayımın ardından Likud seçimlerde ikinci parti olsa bile diğer sağ partilerin Gantz'ın yerine Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümetine daha sıcak bakacağı dile getiriliyor.

Zira Likud'un dışında meclise girmeyi başaran diğer 5 sağ partinin çoğunluğu kesin olmayan sonuçların belli olmasının ardından Netanyahu'nun liderliğindeki koalisyonda yer almayı tercih ettiklerini açıkladı.

Likud ile Mavi-Beyaz koalisyonu

Seçimin ardından bir başka merak edilen konu da Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi ile Gantz-Lapid liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakının koalisyon kurup kurmayacağı.

Hem Netanyahu hem Gantz, seçimden önce yaptıkları açıklamalarda birbirleriyle koalisyon hükümeti kurmayacaklarını belirtmişlerdi.

Açıklamalarının aksine iki tarafın bir araya gelerek güçlü bir koalisyon hükümeti kurmayı tercih edip etmeyeceği ilerleyen günlerde netlik kazanacak.

Zira Likud ile Mavi-Beyaz İttifakının milletvekili sayısı diğer partilerin desteğine ihtiyaç duymadan koalisyon hükümeti kurmaya yetiyor.

Ancak Likud veya Mavi-Beyaz İttifakı kendi aralarında anlaşamayıp diğer partilerle koalisyon kurmayı tercih ederse kurulacak hükümetin en az 6 partiden oluşması bekleniyor.

Netanyahu'nun sağ partilerle koalisyon hükümeti kurma ihtimalinin daha yüksek olduğu, bu nedenle Lapid ile Mavi-Beyaz İttifakının koalisyon kurma olasılığının çok düşük olduğu ifade ediliyor.

Gantz-Lapid liderliğinde koalisyon hükümeti ihtimali düşük

Öne çıkan bir başka senaryo ise Gantz ve Lapid liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakının sol partilerin yanı sıra bazı sağ partileri de yanına alarak koalisyon hükümeti kurması. Zira Mavi-Beyaz ittifakıyla meclise girmesi beklenen sol partilerin milletvekili sayısı koalisyon hükümeti kurmaya yetmiyor.

Ancak İsrail basınında sağ partilerin koalisyon hükümetinin Gantz-Lapid yerine Netanyahu'nun liderliğinde kurulmasını tercih edeceği dile getiriliyor.

Bu nedenle Gantz-Lapid liderliğinde bir koalisyon hükümeti kurulması ihtimalinin düşük olduğu yorumları yapılıyor.

Seçimler yenilenebilir

Koalisyon senaryoları dillendirilirken, erken seçim ihtimalini de göz ardı etmemek gerekiyor. Çünkü kesin sonuçların açıklanmasının ardından 90 gün içinde hükümet kurulamazsa seçimler yenilenmek zorunda.

Resmi olmayan sonuçlar göre, sağ partilerin meclis çoğunluğunu elinde bulundurması nedeniyle Netanyahu 5'inci kez Başbakanlık koltuğuna oturmaya yakın gözükse de koalisyon hükümeti kurulmasına dair senaryoların gelecek günlerde İsrail gündemini meşgul etmeye devam etmesi bekleniyor.

Kaynak: AA