Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören "yargı reformu", ülke genelinde 12 haftadır protestolara neden olurken, düzenlemenin durdurulması çağrısında bulunan Savunma Bakanı Gallant'ın pazar akşamı görevden alınması bardağı taşıran son damla oldu.
Hükümet karşıtı protestocular, Gallant'ı görevden alarak yargı düzenlemesi konusunda geri adım atmayacağının mesajını veren Başbakan Netanyahu'ya tepki olarak başta Tel Aviv ve Batı Kudüs olmak üzere ülke genelinde meydanlara indi.
İsrail’in Kanal 12 televizyonu, ülke genelinde 600 binden fazla İsraillinin gösterilere katıldığının tahmin edildiğini aktardı.
Protestocular Netanyahu'nun Kudüs'teki konutunun dışında toplandı
Muhalefet partilerinin çağrısıyla başkent Tel Aviv'de toplanan binlerce kişi, Netanyahu'yu protesto etti.
İsrail bayrakları ile sokağa inen göstericiler, başkent Tel Aviv’deki Ayalon Otoyolu'nu trafiğe kapatarak ateş yaktı. Tel Aviv’in dışında Başbakan Netanyahu'nun Kudüs'teki konutunun dışında da çok sayıda kişi toplandı.
Göstericiler, Başbakan Netanyahu'nun evinin yakınındaki barikatı yıktı. Göstericilerle güvenlik güçleri arasında çatışmalar yaşanıyor.
Ülkenin güneydeki Beersheba ile kuzeyindeki Hayfa'da da yüzlerce kişi sokağa indi. Yer yer polis ile göstericiler arasında tansiyon yükselirken, bazı bölgelerde polis göstericilere tazyikli su ile müdahale etti.
İsrail istihbarat şefi, Netanyahu’yla görüşmek için konutuna gitti
İsrail İç İstihbarat Teşkilatı Şin-Bet (Şabak) Başkanı Ronen Bar, hükümetin tartışmalı “yargı reformu”nun ülkede yarattığı siyasi krizi görüşmek için Başbakan Binyamin Netanyahu’nun konutuna geldi.
Haaretz’in aktardığına göre, Şin-Bet Başkanı Ronen Bar, tartışmalı yargı düzenlemesinin yarattığı siyasi kriz üzerine, protestoların hedefindeki Başbakan Netanyahu ile görüşmek için Başbakan’ın Batı Kudüs’teki evine geldi.
Bölgedeki protestocular, Bar'a, "Demokrasiyi kurtar" şeklinde sloganlar attı.
Şin-Bet Başkanı Bar ve İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi gibi üst düzey devlet yetkilileri, daha önce yaptıkları açıklamalarda ve Netanyahu ile gerçekleştirdikleri değerlendirme toplantılarında, hükümetin yargı düzenlemesine karşı endişelerini dile getirmişlerdi.
“İsrail devletinin güvenliği her zaman hayatımın misyonu olmuştur”
Savunma Bakanı Yoav Gallant, görevden alınmasının ardından yaptığı ilk açıklamada, “İsrail devletinin güvenliği her zaman hayatımın misyonu olmuştur ve olmaya devam edecektir” dedi.
Gallant dün yaptığı açıklamada, yargı reformuna karşı ordu içerisindeki yaygın protestoları hatırlatmış, ulusal güvenliğe yönelik tehlikeyi gerekçe göstererek tartışmalı yargı reformunun askıya alınması çağrısında bulunmuştu.
"İsrail Başbakanı İsrail devleti için bir tehlikedir"
Muhalefet lideri Yair Lapid yaptığı açıklamada, Gallant’ın görevden alınmasına sert tepki göstererek, "İsrail Başbakanı İsrail devleti için bir tehlikedir" dedi.
İsrail’in eski Savunma Bakanı olan Yisrael Beytenu Partisi lideri Avigdor Liberman ise, Netanyahu'nun Gallant'ı görevden almasını "diktatörlük" olarak nitelendirerek, "Savunma Bakanı, IDF'nin parçalanması ve İsrail'in güvenliğine ölümcül zarar verilmesi konusundaki derin endişelerini ifade etmeye cesaret etti. Netanyahu, Gallant'ı dinlemek ve kabineyi toplamak yerine tüm diktatörlerin yolunu seçti. Sesleri susturmak” dedi.
İsrail Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar, Başbakan Netanyahu'nun buna karar vermesi durumunda yargı reformunun durdurulmasını desteklediğini açıkladı.
Eski İsrail Başbakanı Bennett: İsrail, Yom Kippur Savaşı'ndan beri en büyük tehlike altında
İsrail eski Başbakanı Bennett, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, tartışmalı yargı düzenlemesinin yarattığı siyasi kriz için "İsrail, Yom Kippur Savaşı'ndan bu yana hiç olmadığı kadar büyük bir tehlike altında." yorumunu yaptı.
Başbakan Netanyahu’ya, Gallant'ı görevden alma kararını geri çekmesi için çağrıda bulunan Bennett, hükümetin "yargı reformunu askıya almasını ve müzakerelere gitmesini" istedi.
Bennett, "Kimin haklı kimin haksız olduğu önemli değil. Tüm göstericileri ve İsrail vatandaşlarını, protestoları şiddete başvurmadan ve kan dökmeden yapmaya davet ediyorum. Biz kardeşiz." ifadelerini kullandı.
"Yom Kippur Savaşı" veya "1973 Arap-İsrail Savaşı" olarak adlandırılan ve 6-25 Ekim 1973 tarihleri arasında yaşanan savaşta, Mısır ve Suriye liderliğindeki Arap devletleri İsrail'e karşı savaş başlatmıştı.
Doktorlar ve üniversitelerden grev kararı
İsrail hastanelerindeki doktorlar, hükümeti protesto etmek için pazartesi günü işe gitmeme kararı aldı.
İsrail üniversiteleri de yargı düzenlemesine karşı süresiz greve gitti.
Üniversitelerin rektör ve yönetimleri, yayımladıkları ortak yazılı açıklamada, hükümetin yargı düzenlemesini protesto etmek için bugünden itibaren tüm derslerin ve bilimsel araştırmaların durdurulmasını kapsayacak şekilde süresiz grev ilan ettiklerini duyurdu.
Açıklamada, “İsrail üniversitelerinin rektör ve yönetimleri olarak biz, İsrail demokrasisinin temellerini sarsan ve devamlılığını tehlikeye atan yasama sürecinin devam ettiği zeminde, İsrail’in tüm araştırma üniversitelerindeki eğitimi durduracağız. Başbakan ve koalisyon üyelerini yasa tasarısını derhal durdurmaya çağırıyoruz” ifadelerine yer verildi.
Yerel yönetim başkanlarından açlık grevi
26 yerel yönetim başkanı, hükümetin yargı reformunu protesto etmek amacıyla pazartesi günü Başbakanlık ofisi önünde açlık grevine başlayacaklarını duyurdu.
Ülkenin orta kesimlerdeki Herzliya ve Kfar Saba kentleri ile Zikhron Ya'akov ilçesi belediye başkanları, yayımladıkları ortak bildiride, bugün Netanyahu'nun ofisinin önünde açlık grevine başlayacaklarını açıkladı.
"İsrail'in sürüklendiği felaket ve büyük krizin durdurulması" talebinde bulunacaklarını belirten ortak bildiride belediye başkanları, İsrail halkının birliği, selameti ve devlet güvenliğinin zarar görmesine engel olunmasını istedi.
Belediye başkanları, hükümete tartışmalı yargı reformu adımını durdurması ve muhalefetle müzakereleri başlatması çağrısı yaptı.
Netanyahu hükümetinin "tartışmalı yargı reformu"
Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir "yargı reformu" planladıklarını duyurmuştu.
Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclis'e devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.
Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak görev yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclis'in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen "temel yasalara" aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.
Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclis'in çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.
Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve uluslararası alanda yoğun şekilde eleştirilmişti.
Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un, taraflara "iç savaş" uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.
İsrail ordusunda savaş pilotları, denizaltı subayları, siber güvenlik uzmanları, özel kuvvetler gibi birimlere bağlı binlerce yedek asker, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesini uygulaması durumunda görevlerine devam etmeyeceklerini veya eğitimlere katılmayacaklarını açıklamıştı.
İsrail'de iç ve dış istihbarat teşkilatları, diğer güvenlik kurumlarının çalışanları da yaptıkları açıklamalarla hükümetin yargı düzenlemelerine karşı itirazlarını duyurmuştu.
Devam eden tartışma ve tepkilere rağmen "yargı reformu" kapsamındaki "başbakanın görevden alınmasını zorlaştıran" yasa tasarısı 23 Mart'ta Meclis'ten geçmişti.
Meclis'e getirilmesi planlanan yasa tasarısı, hükümetin, Yüksek Mahkeme üyelerinin belirlenmesinde öncelikli söz sahibi olmasını ve böylelikle Yüksek Mahkeme Başkanını belirleyebilmesini öngörüyor.
Netanyahu öncülüğündeki koalisyon, yargı düzenlemesine karşı çağrı yapan Gallant ve diğer Likud milletvekillerinin hükümetten desteğini çekmesi durumunda tartışmalı yargı paketini geçirmekte Meclis çoğunluğunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.
3.4ºC
Ankara
