Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in katılımı ile gerçekleşen zirveyi uluslararası basın yakından takip etti.
Fransa
İstanbul'daki zirve Fransız basınında, İdlib'de ateşkesin muhafaza edilmesi çağrısı, yıl sonuna kadar anayasa komitesinin toplanması talebi ve 4 ülke lideri tarafından ilk kez uygulamaya sokulan bir formatta yapılması yönleriyle ön plana çıkarıldı.
Le Monde gazetesi, “Avrupalılar ve Ruslar, İdlib’de ‘kalıcı ve istikrarlı’ ateşkes çağrısı yapıyor” başlığını kullandığı haberde Türk, Fransız, Alman ve Rus liderlerin Suriye’de kesin ve sınırlama olmadan bir insani yardım ve yeni anayasanın yazımına başlanması çağrısında bulunduklarını yazdı.
4 ülkenin liderinin katıldığı zirvenin bir ilk olduğunun altının çizildiği haberde, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un “Rusya’nın, hayatını kendisine borçlu Esed rejimine açık bir şekilde baskı yapması gerektiği” talebi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Beşşar Esed’in nihayetinin ‘içerideki ve dışarıdaki’ Suriyelilerin vereceği karara bağlı olacağı yönündeki ifadesine vurgu yapıldı.
Le Figaro gazetesi, “Suriye: İstanbul Zirvesi, İdlib’de ‘kalıcı ve istikrarlı’ bir ateşkes çağrısı yapıyor” başlığını kullanarak, “İlk kez uygulanan bir formatta Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya’nın yöneticileri, hep beraber Suriye’nin geleceğini ele aldılar” değerlendirmesinde bulundu.
Kamu yayıncısı France Info, “Suriye: İstanbul Zirvesi, ‘yıl sonundan önce’ bir anayasa komitesi istiyor” başlığını attığı haberde, 4 liderin yıl sonundan önce, İsviçre’nin Cenevre kentinde anayasa komitesinin toplanması çağrısında bulunduğu ve bunun bir ilk olacağı vurgusunu yaptı.
Almanya
Alman Der Spiegel dergisinin, "4'lü zirve Suriye'de barış sürecini yeniden başlatmayı planlıyor" başlıklı haberinde,"Suriyeliler kendi kaderini kendileri karar verecek: Fransa, Rusya, Almanya ve Türkiye’nin gerçekleştirdiği 4'lü zirvede devlet ve hükümet başkanları bir anayasa komitesinin oluşturulmasını kararlaştırdı" ifadeleri kullanıldı.
Bu komitenin yıl sonunda Cenevre'de çalışmalara başlaması gerektiği belirtilen haberde, zirvenin ortak bildirgesinde yer alan konulara işaret edildi.
Bild gazetesi, "4'lü zirve İdlib'de çatışmasızlık durumunu korumak istiyor" başlıklı haberde Türkiye, Almanya, Rusya ve Fransa liderlerinin İstanbul'daki zirvede İdlib'deki ateşkesin korunması gerektiğini vurguladıkları kaydedildi.
Süddeutsche Zeitung gazetesi, "Suriye zirvesi anayasa komitesi üzerinde anlaştı" başlığını kullandığı haberinde, İstanbul'daki zirvede Suriye’deki siyasi sürecin temel unsurları konusunda anlaşma sağlandığı aktarıldı.
Rusya
Rus basınında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in katılımıyla gerçekleştirilen Suriye konulu 4'lü zirve kapsamlı olarak kullanıldı.
Rossiya 24 haber kanalı, toplantıdan saatler öncesinde İstanbul'dan gerçekleştirdiği saat başı canlı bağlantıyla zirveye dair ön bilgilendirme yaptı.
Zirve sonrasında düzenlenen basın toplantısında liderlerin konuşmalarını son dakika gelişmeleriyle canlı yayınlayan kanal, toplantı sonrasında da zirveyi ve sonucunu İstanbul'dan canlı bağlantılar eşliğinde detaylı aktarmayı sürdürdü.
TASS haber ajansı zirve öncesinde yapılan ikili görüşmelerin yanı sıra zirveye dair ayrı bir başlık açarak, gelişmeleri ve açıklamaları düzenli olarak abonelerine iletti.
Zirve sonrası basın toplantısında Putin'in İdlib'de kalan teröristlerin bölgeden temizlenmesi hususundaki ifadelerini öne çıkaran ajans, Erdoğan'ın yıl sonuna kadar Suriye anayasa komitesinin kurulması çağrısını ayrı bir başlıkla verdi.
Russia Today, zirvenin başlangıç ve sonuçlarını son dakika gelişmesi olarak verirken, Putin'in bölgenin teröristlerden temizlenmesine yönelik açıklamasını da flaş olarak aktardı.
İnterfaks ajansı da haberinde, mülteci ve insani yardım sorununa dair liderlerin konuşmalarına dikkat çekerken, Komsomolskaya Pravda gazetesi, zirvede Suriye'nin geleceğinin belirlediği yorumunu yaptı.
Vedomosti gazetesi, "Putin, Rusya'nın İdlib'de askeri operasyona hazır olduğunu açıkladı” başlıklı haberinde, teröristlerin provokasyona devam etmesi halinde Rus askerlerinin teröristlerin bölgeden temizlenmesine yardımcı olacağı bilgisini paylaştı.
Çin
Çin haber ajansı Şinhua zirveyi, "Türkiye, Suriye konusunda siyasi çözüm arayışı için 4'lü zirveye ev sahipliği yapıyor” başlığıyla okuyucularına duyurdu.
Ajans haberinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, "Tüm dünya zirvemizi izliyor. Yapıcı ve samimi bir yaklaşımla bu beklentileri boşa çıkarmayacağımıza inanıyorum" ifadelerine dikkat çekti.
Çin Merkezi Televizyonu (CCTV), "Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye, Suriye için uzun süreli ateşkes ve anayasa toplantısı çağrısı yaptı" manşetiyle zirveyi aktardı.
Haberde, 4 ülke liderinin Suriye’de uzun süreli barışın önemini vurguladığı ve yıl sonuna kadar yeni bir anayasa oluşturulması için komite kurulması çağrısı yaptığı dile getirildi.
Ayrıca Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un, "Rusya ve Türkiye sıkıca uygulanması gereken bir anlaşmayı müzakere etti. Bu noktada güvenceler vurgulandı. Hepimiz, taahhütlerin yerine getirilmesi ve ateşkesin istikrarlı ve sürdürülebilir olması için aşırı derecede ihtiyatlı olacağız" ifadelerine yer verildi.
Japonya
Japon Televizyonu NHK, "4 lider Suriye anayasası için bir komite istiyor" başlığıyla zirveyi okuyucularına duyurdu.
"Rusya, Türkiye, Fransa ve Almanya’nın liderleri bu yıl sonuna kadar komitenin kurulması çağrısı yaptı" ifadelerinin yer aldığı haberde, komitenin Suriye’de demokratik seçimlere zemin hazırlaması için bir anayasa yazacağına dikkat çekildi.
Haberde ayrıca, zirveye katılan liderlerin Suriye’de iç savaşın sona ermesi için siyasi süreci gerekli gördüğü vurgulanarak, "Suriye halkı kendi ülkesinin geleceğine karar vermelidir" denildi.
Avustralya
Avustralya SkyNew Televizyonu, İstanbul’daki 4'lü zirvede Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinden dolayı Suudi Arabistan'a koordineli yaptırım çağrısında bulunduğunu bildirdi.
SBS Televizyonu zirveyi, "Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye liderleri Suriye'de kalıcı ateşkes çağrısı yaptı" başlığıyla verdi. Liderlerin Suriye’de kalıcı bir ateşkesin önemini vurguladığına yer verilen haberde, Emmanuel Macron’un "Bu taahhütlerin yerine getirilmesini ve ateşkesin istikrarlı ve sürdürülebilir olmasını sağlamak için hepimiz son derece ihtiyatlı olacağız" ifadeleri kullanıldı.
Endonezya
Suara gazetesi, "4 ülke lideri Suriyeli mültecileri ele aldı" başlıklı haberinde, zirvede Suriyeli mültecilerin dönüşü, kalıcı ateşkes ve siyasi çözüm meselelerinin ele alındığını aktardı.
Tempo gazetesi, "Türkiye, Almanya, Fransa ve Rusya Suriye’nin kaderini konuşuyor" başlığını kullandığı haberinde, İdlib'in zirvenin önemli konusu olduğunu belirterek, bölgenin Türkiye’ye yakın olduğuna ve herhangi bir çatışma durumunda mülteci akınını azaltma ya da durdurma zorluğuna dikkat çekti.
Sindo gazetesi, "Türkiye, Rusya, Almanya ve Fransa, Suriye için 4'lü zirvede buluştu" başlıklı haberinde, 4 ülke liderinin insani yardımın ulaştırılması ve çatışmazsızlık gibi konuları içeren siyasi çözüm için bir araya geldiğini kaydetti.
Malezya
Malezya’nın The New Straits Times gazetesi zirveyi, "Türkiye, Suriye, Fransa ve Almanya liderleri, Suriye’deki yıkıcı iç savaşa siyasi çözüm bulmak, insani yardımı sağlamak ve ülkenin son büyük muhalif kalesinde ateşkesi sağlamak için cumartesi günü bir araya geldi" şeklinde aktardı.
The Star gazetesi, 4 ülkenin Suriye’de kalıcı ateşkesin önemine dikkat çektiğini belirterek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "(Suriye’de) anayasa komitesinin kuruluş sürecinin en kısa sürede, yıl sonu itibarıyla tamamlanması çağrısında bulunduk" ifadesine yer verdi.
Gazetede ayrıca, Erdoğan’ın zirvede İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluk binasında öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın dosyasına dair gelişmeleri liderlerle paylaştığı haberi de verildi.
Arap basını canlı yayınladı
Katar merkezli Al Jazeera televizyonu başta olmak üzere Arap dünyasındaki birçok televizyon kanalı da İstanbul'daki Suriye zirvesini canlı yayınladı. Arap basını, okuyucularına flaşlar ve acil haberlerle duyurduğu zirveye geniş yer ayırdı.
Al Jazeera'nin resmi internet sitesindeki İstanbul zirvesiyle ilgili haberde, Suriye'de "yeni anayasa vurgusuna" dikkat çekilirken, Suudi Arabistan tarafından finanse edilen ve Dubai'den Arapça yayın yapan El Arabiya televizyonunun internet sitesinde zirveyle ilgili haber, "İstanbul'daki zirve, Esed'in kaderini Suriye halkının ellerine bırakıyor" başlığıyla geçildi.
İran basını flaşlarla duyurdu
İran'ın resmi ve yarı resmi haber ajansları ile gazeteleri, internet siteleri ve devlet televizyonu da Suriye konulu 4'lü zirveyi yakından takip etti ve açıklamalara geniş yer ayırdı.
İran'ın resmi haber ajansı IRNA, zirveyi ve açıklamaları flaşlar ve acil haberlerle abonelerine servis ederken, manşetine taşıdığı haberinde "Anayasa komitesinin teşkil edilmesi ve Suriye toprak bütünlüğünün korunması vurgulandı" başlığını kullandı.
Devlet televizyonu ise zirveyi saat başı bültenleri ve anlık altyazılarla okuyucularına duyururken, internet sitesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, "Bu attığımız adımlar, yaptığımız görüşmelerden tabii ki İran'ı da bilgilendireceğiz" şeklindeki ifadelerini manşetine taşıdı.
Mehr Haber Ajansı, 4'lü zirveye katılan liderlerin Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı ile ilgili açıklamalarını manşetinde kullanırken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, İran’ın bilgilendirilmesi, Rusya Devlet Başkanı Putin'in de Suriye’deki "terörist grupların temizlenmesi" ile ilgili sözlerine yer verdi.
ISNA haber ajansı "İstanbul’da Suriye ile ilgili ciddi ve yapıcı toplantı yapıldı" ifadelerini kullanırken, haberde Erdoğan’ın Suriye'de askeri bir çözüme karşı olduğu yönündeki sözlerinin yanı sıra konuya dair açıklamasının tamamını yayınladı.
IKBY basını geniş yer verdi
IKBY’de yayın yapan Rudaw TV, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "Fırat'ın doğusundaki tehditleri bertaraf edeceğiz" açıklamalarını başlığa taşıdığı haberinde, "İstanbul’daki tarihi zirvenin ardından ilk açıklamayı Recep Tayyip Erdoğan yaptı" ifadelerine yer verdi.
Erdoğan'ın açıklamalarının geniş kullanıldığı haberde, zirvede Soçi mutabakatının ardından İdlib'deki durum başta olmak üzere, sahadaki genel gelişmeler ve siyasi çözüm sürecinin ele alındığı kaydedildi.
Kaynak: AA
