COVID-19 vakalarının yoğun olarak görüldüğü İtalya'nın Lombardiya Bölgesi içinde kalan Pavia Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdikten sonra burada kalan ve 10 yıldır yaşadığı bölgede yaşlı hastalara tıbbi destek sağlayan bir kurumda çalışan Oğuz Öksüz, salgınla yaşanan süreci ve başından geçenleri anlattı.
Öksüz, ülkede COVID-19 sürecinin başladığı şubat ayının son haftasında bu bölgede 10 beldenin karantina altına alındığını anımsatarak, şunları söyledi:
"İlk etapta sadece bu şehirlerle bağlantılı kişiler takip edildi. Benim çalıştığım kurumda da buna paralel şekilde bu şehirlerden gelen veya onlarla temasa geçmiş hasta yakınlarının ziyaretlerine sınırlama getirildi. Biz çalışanlar olarak maske kullanmaya başlamıştık ve hijyen tedbirlerimizi artırmıştık. Hastalarımız arasında durumu ciddileşenleri, diğer hastalardan ayırmaya başladık. Biz grup olarak yaşlı bireylerle ilgilendiğimiz için onları korumak adına kendi tedbirlerimizi önceden aldık ama ulusal çapta bir bilinç uyanması, geniş çapta ciddi önlemlerin alınması ne yazık ki biraz zaman aldı."
"Diğer ülkeler buradan çok fazla ders çıkarabilir"
Salgına yönelik önlemlerin geç devreye alınmasını eleştiren Öksüz, "Uzun süre salgının dar bir alanda tutulacağı ya da sanki oraya giriş çıkışları kısıtlarsak yayılmanın önüne geçebiliriz diye düşünüldü. Bugünden bakınca söyleyebilirim ki; 50 kilometre uzağımızda karantina bölgesi varken, bizim yaşadığımız yerde önlemlerin alınmaması çok büyük bir yanlıştı. Sert kurallarla önleyici tedbirler, belki 7-10 gün önce daha erken alınmış olsaydı felaket bu boyutlara ulaşmayabilirdi. Biz ancak sağlık çalışanlarında semptomlar belirince virüsün iş yerinde yayılmaya başladığını anladık ve hemen kendimizi karantinaya aldık" dedi.
Türk doktor, salgına yönelik önlemlerin virüsün yayılma hızının çok gerisinde kaldığını vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Yani önlemler, önlem değildi aslına bakarsanız. Salgınının önüne geçmiyordu daha çok onu bir adım geriden takip etti. Biz doktorlar olarak kendi çalıştığımız yerlerde sıkı önlemler aldık ama ülke genelinde bunu göremedik. Ne var ki; bir noktadan sonra durum kontrol altına alındı. Ama sonuçta İtalya da bir şekilde bu salgının kurbanı oldu. En azından diğer ülkelere de bir ibret oldu. Diğer ülkeler, bence buradan çok fazla ders çıkarabilirler."
Sağlık sistemi iki aşamalı
İtalya'da sağlık sisteminin bu salgına hazırlıksız yakalanıp yakalanmadığının sorulması üzerine Öksüz, ülkedeki sisteminin iki aşamalı olduğunu belirterek, "Hasta ilk olarak aile hekimine başvuruyor. Onun sevk etmesiyle hastaneye gidiyor. Bu da acil durumlar hariç hastaneye yığılmayı önleyen çok iyi bir yapı aslında. Fakat salgının ilk patladığı şehirlerde acil servislere ve yoğun bakıma aşırı bir yığılma oldu haliyle. Böyle bir durumda tabii ki hastaneler yetersiz kaldı. Koruyucu ekipmanları, cihazları yoktu, belki de uzman personelleri yoktu ve bu bakımdan da doyuma ulaştı hastaneler" dedi.
Öksüz, ilk bakışta sağlık sisteminin hazırlıksız yakalandığının doğru olabileceğini ifade ederken, şöyle konuştu:
"Ancak bu çapta, bir krize hazırlıklı olmasını beklemek de haksızlık olurdu diye düşünüyorum. Böylesine bir salgına benim gözlemlediğim kadarıyla hiçbir ülke hazırlıklı değildi. Herkes bocaladı. Üstelik Lombardiya Bölgesi, İtalya'da sağlık sisteminin en iyi olduğu yer. Bir anesteziyoloji uzmanının dediği gibi oldu; 'Suyun yükseleceğini bekliyorduk ama tsunami geldi.' Salgın yavaş yavaş yayılsa belki bu tablo çıkmayabilirdi diye düşünüyorum."
"İş yükümüz iyice arttı"
İtalya’da sağlık çalışanlarının COVID-19 mücadelesine de değinen Öksüz, şunları söyledi:
“Salgına karşı sağlık çalışanları büyük bir özveriyle savaş verdiler ve vermeye de devam ediyorlar. İlk etapta hastalarla temas eden yüzlerce hemşire ve doktor hastalığa kapıldı. Bunlardan biri de ben oldum. Maalesef, onlarca meslektaşım yaşamını yitirdi. Bu haberler canımızı gerçekten çok yaktı. Aile hekimleri, ilk başta gerekli bilgilendirme yapılmadan koruyucu maske, önlük, gözlük sağlanmadan ateşe atılmış oldular. Benim çalıştığım yerde de iş arkadaşlarımın birer ikişer enfekte olup işe gelememeye başlamalarıyla bu durum iyice kendini belli etmiş oldu. İş yükümüz iyice arttı. İki gece üst üste ofisimde uyuyup nöbetime devam ettiğim günler oldu.”
Öksüz, çalıştığı yerde ilk önlem olarak hastaların yakınlarıyla görüşmesini kısıtladıklarını dile getirerek, "Hastalarımızın sevdiklerini ancak bir camın arkasından görmesi, ruh hallerini olumsuz etkiledi tabii. Seslerini ancak telefondan duyabiliyorlardı. Duruma şahit olan bizler için de hiç kolay bir durum değildi elbette" dedi.
"Virüs doktor ve hemşireler arasında hızla yayılmaya başladı"
Virüsü iş yerindeki çalışma arkadaşlarından kaptığını düşündüğünü belirten Öksüz, şunları anlattı:
"Başından beri tüm tedbirleri alıp, koruyucu malzemeleri kullanıyor olmamıza rağmen, virüs doktor ve hemşireler arasında hızla yayılmaya başladı. Hastalığın ilk belirtilerini fark ettiğim an, kendimi karantina altına aldım. Tabii ki işe gitmediğim gibi, iki haftadır da evden dışarı çıkmıyorum. Test yaptıramadım. Durumunuz kritik olup hastaneye gitmediğiniz sürece teste ulaşmak çok zor. Haliyle ben de yaptıramadım. Bende ortaya çıkan ilk belirtiler; ateş, kuru öksürük, halsizlik, baş ağrısı ve gözlerde yanma hissi oldu. Vücut ısımı, kandaki oksijen değerlerimi sürekli başından beri kontrol ediyorum. Artık öksürük dışında atlattım diyebilirim."
"Elimizi yüzümüze sürmemeyi alışkanlık haline getirmeliyiz"
Dr. Öksüz, İtalya halkının uyarılara rağmen dışarı çıktığını ve bunun virüsün yayılmasını tetiklediğini aktararak, "Burada ilk başlarda insanlar, güzel havaları ve okulların kapalı olmasını fırsat bilip yapılan uyarılara rağmen dışarı çıkmaya devam ettiler. Aslında baktığımız zaman halen virüsün ilk başta bu şekilde hızla yayılmasının bedelini ödüyoruz. Virüsü kapmış fakat henüz belirtileri göstermiyor olabilirsiniz. Bu yüzden etrafınızdakilere yaymamak için dışarı olabildiğince az çıkmalısınız. Dışarıda olduğunuz zaman da diğer kişilerle aranıza mesafe koymak ve maske takmak faydalı olabilir" dedi.
Sık sık el yıkama ve dokunulan eşyaların temizlenmesinin öneminden bahseden Öksüz, "Elimizi yüzümüze sürmemeyi alışkanlık haline getirmeliyiz. Ayrıca bu dönemde iyi beslenmek, bol sıvı tüketmek ve iyi uyumak da çok önemli. Eğer endişeye kapılmadan dikkatli ve sorumlu davranırsak hem kendimizi hem çevremizdekileri koruyabiliriz. Sağlık Bakanlığının uyarılarını takip edip dinlemek ve tavsiyelerini uygulamak bu noktada çok önemli" dedi.
7.4ºC
Ankara
