İranlı General Kasım Süleymani, resmi olarak İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü’nün komutanı. Ancak, İran İslam Cumhuriyeti'nin en yüksek siyasi ve dini makamı olan Ayetullah Ali Hamaney'e yakınlığıyla bilinen Süleymani İran’ın Ortadoğu’daki politikasının ve operasyonlarının mimarı.
İran’ın içinde ve dışında da adını duyuran Süleymani, Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen’de İran nüfuzunu artırdı ve Tahran’a bağlı silahlı milisler devşirdi.
Süleymani, özellikle Suriye ve Irak’taki savaşlarda etkili bir rol oynadı. Bizzat cephede bulunarak Suriye’de Esed ordusunun ve yanında savaşan Şii milislerin kazanımlar elde etmesini sağladı. Irak’ta çoğunlukla Şiilerden oluşan Haşdi Şabii milislerinin IŞİD ile mücadelesine yön verdi.
Kasım Süleymani, 20 yıl süre zarfında kendisini hedef alan birden çok suikast girişimini atlatmıştı.
Yıldızı İran-Irak savaşı sırasında parladı
İran-Irak savaşı sırasında yıldızı parlayan Kasım Süleymani, 1998 yılında İran Devrim Muhafızları Ordusunun komutanlığına getirildi. O sırada Lübnan’daki Şii silahlı örgüt Hizbullah, Suriye’deki Hafız Esed rejimi ve Irak’taki Şii gruplarla ile bağlantılarını pekiştirdi.
Süleymani’nin liderliğindeki İran Devrim Muhafızları, bu aktörlerin üzerinden Ortadoğu’da istihbari, mali ve siyasi etkisini ülke sınırlarının dışına taşıdı.
Fakir bir ailenin çocuğu olan Süleymani, 11 Mart 1957’de İran’ın güneydoğusundaki Kerman eyaletinde doğdu.
Ailesine destek olmak için 13 yaşında inşaatlarda çalışan Süleymani, gençliğini Bugün İran’ın dini lideri olan Ali Hamaney'in sohbetlerini dinleyerek geçirdi.
Foreign Policy Dergisi’ne göre, 1979 yılında İran İslam Devrimi sırasında sadece 6 haftalık bir askeri eğitimi aldıktan sonra İran’ın Batı Azerbaycan eyletinde savaş cephesine katldı.
1980’de Saddam Hüseyin’in liderliğindeki Irak ile İran arasında başlayan ve sekiz yıl süren savaş sırasında Süleymani Irak cephesinde, daha sonra İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey kadrosu olacak isimlerle beraber görev yaptı.
ABD’nin Irak işgalinden sonra ülkede kurulan yeni düzen İran’ın Irak’taki etkisini daha da arttırdı.
Kuruluşu Irak-İran savaşı dönemine uzanan, Tahran’ın Saddam Hüseyin’in baskısına maruz kalan Iraklı Şiilerden oluşturduğu Bedir Örgütü Irak’ın siyasetinde önemli bir konuma getirildi.
Eski Irak Başbakanları İbrahim El Caferi ve Nuri El Maliki’nin dönemlerinde İran’ın etkisi Irak’ın kılcal damarlarına kadar sızdı.
Irak’taki en eski İran etkisi olarak da bilinen Bedir Örgütü, o dönemlerden itibaren hükümet ortağı oldu ve İçişleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığı gibi önemli konumlara geldi.
2011 yılında Suriye’de savaşın başlamasıyla Esed rejiminin çökmesinden endişe eden Süleymani, Irak’taki Şii milislerden Suriye’ye takviye göndererek oradaki savaş seyrine etkili oldu.
Tahran ile olan bağlantıları açısından da Suriye’yi ayrı önemseyen Lübnan’ın Hizbullah’ı 2013 yılında resmi olarak Suriye savaşına katıldığını duyurdu.
Süleymani, Suriye’de oluşan boşluktan yararlanarak gücüne güç katan El Kaide çizgisindeki DEAŞ ile mücadelenin etkili bir figürüydü.
Kaynaklar: Al Jazeera. TRT Haber, AA
Grafik: Hafize Yurt
8.8ºC
Ankara
.jpg)
