İspanya Ulusal Mahkemesi, "devlete karşı başkaldırma, ayaklanma ve kamu malını kötüye kullanmakla" suçlamasıyla Belçika'da bulunan eski Katalan Başkan Puigdemont ile 4 bakan hakkında tutuklama kararı verdi.
İspanya hükümeti, Avrupa çapında tutuklama kararı çıkartılmasının ardından Belçika'dan bu kişilerin iade edilmesini talep etmeye hazırlanıyor.
Avrupa tutuklama emri nedir?
Avrupa tutuklama emri, cezai bir takibat gerçekleştirilmesi, bir hürriyeti bağlayıcı ceza veya bir tutuklama emrinin uygulanmasını sağlamak için Avrupa Birliği (AB) üyesi bir ülkenin başka bir üye devletten bir kişinin tutuklanması ve teslimini sağlamak için çıkarılan adli karar olarak tanımlanıyor.
Talep edilen kişinin teslim edilmeye rıza göstermesi durumunda, Avrupa tutuklama emrinin 10 günlük bir sürede gerçekleşmesi gerekiyor. Kişinin rızası olmaması durumunda ise süreçin uygulanması için 60 gün süre tanınıyor.
Öte yandan, Avrupa tutukluluk emrinin yerine getirilmesinin reddedilmesi durumunda, gerekçe gösterilmesi zorunlu tutuluyor.
Belçika'nın seçenekleri
Belçika kanunları uyarınca Avrupa tutuklama emrine karşı çıkmak için üç yol bulunuyor. İlk olarak, Belçika'dan talep edilen kişinin davasının zaman aşımına uğraması durumunda karar reddedilebiliyor.
İkinci yol ise talep edilen kişinin iade edilmesi durumunda yargılanacağı ülkede insan haklarının ihlal edileceği iddiası olarak ortaya çıkıyor.
Üçüncü yol da AB içinde Belçika'ya özgü bir yol olarak ortaya çıkıyor. Diğer üye ülkelerden farklı olarak, Belçika başka bir AB ülkesi vatandaşına iltica hakkı tanıyor.
Puigdemont "insan hakkı ihlali" kozunu kullanabilir
Puigdemont'un Belçikalı avukatı Paul Bekaert, müvekkillerini "iade edileceği ülkede insan hakları ihlallerine uğrayacak" gerekçesiyle savunarak isim yapmış biri olarak tanınıyor.
DHKP-C mensubu Fehriye Erdal'ın da avukatlığını yapan Bekaert'ın aynı yöntemi Erdal için de uyguladığı görülüyor.
Bekaert, Erdal'ın Türkiye'ye iadesini engellemek için "insan hakkı ihlali" gerekçesini kullandığı, iade edilmesi durumunda Türkiye'de "idam cezasına çarptırılacağı" bahanesiyle Belçika mahkemelerini yanlış bilgilendirdiği biliniyor.
"ETA'cı avukat"ın yanı sıra "insan hakları" uzmanı olarak da tanınan Bekaert'ın Puigdemont için de bu gerekçeyi kullanması bekleniyor.
Eski Katalan lider iltica başvurusunda bulunabilir
Belçika'nın diğer üye ülkelerden farklı olarak AB vatandaşlarına iltica hakkı tanıması eski Katalan lidere bir imkan tanıyor. Ancak bu uygulama, çok nadiren uygulanıyor.
Son 5 yılda Belçika'da herhangi bir AB vatandaşına iltica hakkı verilmediği görülüyor.
Belçika Puigdemont'u iade edebilir
Belçika ile İspanya arasındaki diplomatik ilişkiler bu çerçevede ilk kez gerilmiyor.
1990'lı yıllarda Belçika'nın ETA terör örgütüne mensup kişilere sığınma hakkı tanıması ve İspanya'da "adil bir yargılanma süreci olmayacağı" iddiasıyla bu kişileri İspanya'ya iade etmemesi nedeniyle ilişkilerin birçok kez gerildiği görülüyor.
Geçen sene ise Belçika yargısının ETA terör örgütü mensubu olduğu iddia edilen ve 2013 yılında Gent şehrinde tutuklanan Natividad Jauregui adlı kişiyi İspanya'ya iade etmeyerek gerilimi artırdığı biliniyor.
Belçika'nın iç dinamikleri iadeyi teşvik ediyor
Puigdemont, "Brüksel'e AB'nin kalbi olduğu" için geldiğini belirtiyor. Eski Katalan liderin bu kararı, bir yandan Belçika-İspanya ilişkilerini germe potansiyeli taşırken, diğer yandan kendi ayrılıkçı Flaman hareketini cesaretlendirerek Belçika'ya zor bir duruma sokuyor.
Kaynak: AA