Kenya’nın büyük gecekondu mahallelerinden Mathare’de kimsesiz 600 çocuk, iki katlı bir yetimhanede zor şartlar altında hayata tutunmaya çalışıyor.
Başkent Nairobi'nin yakınındaki Mathare Mahallesi, 500 bin nüfusuyla yoksulluğun, işsizliğin ve suç oranının en yüksek olduğu yerlerden biri. Mathare’de yaşlı bir kadının açtığı, henüz inşaat halindeki yetimhane, sokaklarda kalan yüzlerce kimsesiz çocuğun sığınağı oldu.
Yıllar önce öğretmenlik mesleğini bırakıp kimsesiz çocuklara sahip çıkmak için yola çıkan 59 yaşındaki Mama Mercy, 25 yıl önce açtığı iki katlı yetimhanede 600 çocuğa hem annelik hem de babalık yapıyor.
Mama Mercy, yetimhanenin açılma hikayesini anlattı. 1991 yılında açtığı yetimhaneye ilk olarak sokaktaki tuvaletlerde yatıp kalkan 6 tane çocuğu aldığını söyleyen Mercy, "Tek erkek yavrum o zamanlar sadece 8 yaşındaydı ve sokaklarda yaşayan çocuklara 'Annem size sıcak yemek, kalacak yer verecek' diyerek onları yetimhaneye çağırıyordu." dedi.
Öğretmenlik yaparken kazandığı bütün birikimiyle yetimhane binasını satın aldığını ifade eden Mercy, bugün elinde buradan başka hiçbir şeyin kalmadığını fakat bir sürü çocuğunun olduğunu belirtti.
Yetimhanede kalan çocukların kiminin annesi kiminin babası ölmüş, kimi ailesini dahi tanımıyor, nereden geldiğini hatırlamıyor. Kimi hayata gözlerini sokakta açmış ya da terk edilmiş, kimi ise çocuk yaşına ağır gelen hastalıklarla yüzleşmek zorunda kalmış. Aralarında tecavüz kurbanı anneden doğan çocuklarla AIDS'li anne babadan doğan ve kendileri de HIV taşıyanların bulunduğu 600 çocuk, iki katlı bir yetimhanede hayatlarını sürdürmeye çalışıyor.
Yetimhanedeki yüzlerce kimsesiz kızdan sadece biri olan 15 yaşındaki İmmaculate Akoth, babasını 2003 yılında AIDS hastalığından kaybetti. Babasının ölümünden sonra annesinin geçimlerini sağlayabilmek için evlere temizliğe gittiğini, paraları olmadığı için uzun süre okula gidemediğini söyleyen Akoth, uzun zamandır yetimhanede kalıyor. Bir erkek kardeşi olan Akoth, annesinin ve kardeşinin nerede olduğunu bilmiyor.
Yetimhanede birçok işi kendilerinin yaptığını anlatan Akoth, hafta sonları beraber çamaşır yıkadıklarını, temizlik yaptıklarını, küçük bebeklerle ilgilendiklerini söyledi.
Yetimhanede polisin bulup getirdiği, sokağa terk edilmiş 1 yaşındaki bebeklerden 18 yaşına kadar kız erkek yüzlerce çocuk beraber yaşıyor.
Çocuklar her ne kadar başlarını sokacak bir yer bulsalar da kaldıkları yerin şartları içler acısı durumda. Ufacık odalarda 60 ila 70 kişi bir arada kalırken ranzalardaki yataklarda 3-4 çocuk beraber uyuyor.
Sadece dört tuvaletin olduğu yetimhanede kız çocukları duşlarını tuvalette alırken, erkek çocukları kapının önünde musluktan akan buz gibi suyun altında iki dakikada yıkanmaya çalışıyor.
Polisin küçücük bebekleri sokaktan toplayıp kendisine getirdiğini söyleyen Mama Mercy, aralarında uyuşturucu kullananların, hasta ve engellilerin bulunduğu çok sayıda çocuğa kapısını açtığını, onları ellerinden tutup yetimhaneye getirdiğini ifade etti.
Çocukların eğitimine de destek olan Mercy, yetimhanede kalan çocukların hepsini okula yazdırdı. Sabahın erken saatinde kalkan çocuklar kısıtlı imkanlarla kiralanan kamyonun kasasına tıka basa doluşarak okula gidip geliyor.
Sokaklarda yaşayanlara "sokak çocuğu" denmemesi gerektiğini vurgulayan Mercy, "Hiç kimse sokaklarda doğmuyor. Başlarına bir şey geldi ki sokaklarda yaşamak zorunda kaldılar." diye konuştu.
Ülkede güven ve huzurun sağlanması zengin ve fakir arasındaki uçurumu daraltmaktan geçiyor
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) 2016 verilerine göre, Kenya, kişi başına düşen ortalama 1,662 dolar yıllık gelirle dünyada 154. sırada yer alıyor.
Gecekondu mahallerinde yaşayanların çoğu gündelik işlerde günlüğü 3 ila 5 dolara çalışıyor.
Ülkede güven ve huzurun, zengin ve fakir arasındaki uçurumun daraltılmasıyla sağlanabileceğine işaret eden Mercy, Kenya'da zenginlerin gitgide daha da zenginleştiğini, fakirlerin ise daha da fakirleştiğini belirtti.
Mercy, bu çocuklara sahip çıkılmazsa herkesin bundan zarar göreceğini ve insanların ülkedeki güvenlik probleminden hep dert yanacağını ifade ederek “Çocuklar açken, eğitim alamıyorken güvenliği nasıl sağlayabilirsiniz?” diye konuştu.
Mercy, Kenya’daki terör olaylarının arkasında da yoksulluğun yattığını, insanların para karşılığında suç işlediğini, hatta terörist olduğunu söyledi.
Çocuk hakları alanında çalışan 50’den fazla uluslararası kuruluşun oluşturduğu Sokak Çocukları Konsorsiyumuna (CSC) göre, Kenya’da yaklaşık 250 ila 300 bin çocuk sokaklarda yaşıyor.