ABD Büyükelçiliği Tel Aviv'den Kudüs'e taşındı, Filistinlilere yapılan yardım kesildi, Golan Tepeleri İsrail toprağı olarak tanındı, Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini "İsrail'e ilhak" etme planına dahil olundu.
2017'de ABD Başkanlık koltuğuna oturan Trump, göreve başlar başlamaz Ortadoğu üzerindeki planları için harekete geçti.
İşte Trump yönetiminin Suudi Arabistan, İsrail ve Mısır aracılığıyla attığı, tepki çeken Ortadoğu adımları;
20 Mayıs 2017: ABD'nin "Küre ittifakı ile tescillenen" Ortadoğu planı
Ortadoğu'da yeni anlaşmalar ve planlar peşinde olan Trump yönetimi, hedeflerine ulaşmak için Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı kendisine ortak olarak seçti.
Ne Yemen'deki savaş ne de Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın hunhar bir şekilde öldürülmesi bu ortaklığı sarsıyor. Bu ortaklığın mimarı ise Trump'ın başdanışmanı ve damadı Jared Kushner.
Ortaklığa giden süreç
Donald Trump başkan seçilmesinin ardından damadı Kushner'i Ortadoğu'dan sorumlu danışmanı olarak atadı. Kushner, bölgede temaslara başladı.
Amerikan istihbaratı Muhammed bin Naif'in Suudi Veliahtı olması gerektiği üzerinde dururken, Kushner, Trump yönetiminin Ortadoğu politikasının Muhammed bin Selman'ın üzerine kurulmasını sağladı.
Trump ile Suudiler arasındaki köprüyü kurdu. Öyle ki, Trump ilk yurt dışı ziyaretini Riyad'a yaptı.
Küre ittifakı olarak adlandırılan ortaklık böyle yansıdı.
5 Haziran 2017: Katar'a abluka kararı
Bu ziyaretin ardından bölgede gelişmeler hızlandı. Trump Suudilere 110 milyar dolarlık silah satışında anlaştıklarını duyurdu.
Suudi Kralı Selman bin Abdülaziz Körfez liderlerini Riyad'da topladı. İran’ın bölgedeki etkisinin kırılması konusunda konusunda fikir birliğine varıldı.
Ardından da Gazze'yi destekleyen Katar'a abluka kararı geldi.
Bu iş birliği İslam dünyasının kutsal meselesi Kudüs üzerinde de devam etti.
Veliaht prensler, Kushner ile kurdukları ilişki nedeniyle ABD'nin Kudüs'ü İsrail'e verme planına sessiz kalmakla suçlandı.
14 Mayıs 2018: ABD, Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıdı
Geçtiğimiz yılın mayıs ayında, Trump yönetimi Tel Aviv'deki büyükelçiliğini resmen Kudüs'e taşıdı. Açılış sırasında Gazze sınırındaki gösterilerde, onlarca kişi şehit oldu.
ABD Başkanı Donald Trump, video konferansla törene katılarak kısa bir konuşma yaptı. Trump mesajında, "En büyük umudumuz barış için. ABD, kalıcı bir barış anlaşmasını sağlamaya tamamen bağlı kalmaya devam ediyor. ABD her zaman İsrail'in büyük bir dostu ve özgürlük ile barış hedefi için bir ortak olacak" dedi.
31 Ağustos 2018: ABD, BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansına yardımları kesti
Büyükelçilik kararının ardından Trump yönetimi tepki çeken bir karara daha imza atarak, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansına mali yardımlarını tamamen durdurma kararı aldığını açıkladı.
Ajansa yardımların kesilecek olmasının özellikle Filistinli çocukları negatif etkileyecek olmasından endişe duyduklarını savunan ABD Dışişleri Bakanlığı Nauert, ABD olarak Birleşmiş Milletler, ilgili ülkeler ve diğer paydaşlarla yeni modeller ve yaklaşımlar üzerinde çalışacağız." değerlendirmesini yaptı.
Ancak o günden bu yana herhangi bir adım atılmadı.
26 Ekim 2018: 1996'dan beri ilk kez bir İsrail lideri, bir körfez ülkesine, Umman'a gitti
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ülkesinin diplomatik ilişkisi bulunmayan Körfez ülkesi Umman'a 26 Ekim 2018'de resmi ziyaret gerçekleştirdi.
Hiçbir körfez ülkesi ile diplomatik ilişkisi bulunmayan İsrail'in başta Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olmak üzere bazı Körfez ülkeleri ile perde arkasında iş birliği yaptığı yönünde basına sık sık haberler yansıdı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Kasımi, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun Umman ziyaretine tepki göstererek, İsrail’in Müslüman ülkeler arasında ihtilaf çıkarmak istediğini söyledi.
3 Mart 2019: ABD merkezli New York Times, ülkenin nükleer silahlanma konusunda Riyad'a yardım ettiğini iddia etti
ABD'nin New York Times gazetesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın başdanışmanı ve damadı Jared Kushner'in Suudi Arabistan ziyaretinde, Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile Suudi nükleer programı ve Amerikan yardımını görüştüğünü yazdı.
Suudi Arabistan'a nükleer reaktörler satma planının, aralarında Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn'in de bulunduğu bir grup emekli ulusal güvenlik yetkilisi tarafından ortaya atıldığı öne sürülen haberde, önce Suudi Arabistan'da 40 nükleer santral oluşturulması kararı alındığı ancak, şimdilik sadece iki nükleer santral ile başlanmasının planlandığı açıklandı.
22 Mart 2019: ABD, işgal altındaki Golan'ı İsrail toprağı olarak tanıdı
Trump, 21 Mart'ta Twitter hesabından yaptığı provakatif açıklamada, "52 yılın ardından ABD için İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi" değerlendirmesinde bulundu.
After 52 years it is time for the United States to fully recognize Israel’s Sovereignty over the Golan Heights, which is of critical strategic and security importance to the State of Israel and Regional Stability!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 21 Mart 2019
Açıklamanın ardından Golan Tepeleri'nin İsrail'in toprağı olarak tanıyan kararname Trump tarafından imzalandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Son olarak dün Amerikan Başkanı Trump’ın Golan Tepeleriyle ilgili talihsiz açıklaması, bölgeyi yeni bir krizin, yeni bir gerilimin eşiğine getirmiştir. Golan Tepelerinin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz, veremeyiz." dedi.
7 Nisan 2019: Netanyahu, Batı Şeria'daki Yahudi konutlarının yapıldığı bölgeleri ilhak edeceklerini açıkladı
İsrail Başbakanı Netanyahu, bugün yapılan seçimlerin ardından yeniden başbakanlık koltuğuna oturursa Batı Şeria'da yer alan yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini "İsrail'e ilhak" etmeyi planladığını ve bu ilhak planının ABD ile koordineli bir şekilde yapılacağını söyledi.
400 binden fazla Yahudi yerleşimci yaşıyor
İsrail’in 1967’de işgal ettiği Batı Şeria’da 250'ye yakın yasa dışı Yahudi yerleşim birimi bulunuyor ve buralarda 400 binden fazla Yahudi yerleşimci ikamet ediyor.
Uluslararası hukuka göre, işgal altındaki topraklarda tüm Yahudi yerleşim birimleri yasa dışı kabul ediliyor.
Kaynak: TRT Haber, AA, Reuters