Küresel Sağlık Zirvesi, G20 Dönem Başkanı İtalya ile Avrupa Birliği'nin ev sahipliğinde Roma'da gerçekleştirildi.
Zirve, mevcut salgın ve olası salgınlar ile sağlık alanındaki krizlere yönelik yol gösterici 16 maddeden oluşan Roma Bildirisi'nin kabulüyle tamamlandı.
Zirve sonrası düzenlenen basın toplantısında konuşan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "Roma Bildirisi tarihi ve özel bir hadise çünkü G20 ülkeleri olarak buradaki temel ilkelere bağlıyız. Bu ilkelerden ilki çok taraflılık ve burada milliyetçiliğe çok açık bir 'hayır' diyoruz" sözlerini kullandı.
"Artık materyal ya da ilgili malzeme blokajı yok"
Von der Leyen, aşılarla ilgili tedarik zincirlerinin açık olması gerektiğini, ihracat yasaklarına da karşı olduklarını söyledi.
mRNA aşısı üretmek için 260 bileşene ihtiyaç duyulduğunu ve buna yönelik sistemde tıkanma olduğunda bütün tedarik zincirinin etkilendiğini anlatan Von der Leyen, "Tedarik zincirini açık tutmak herkesin çıkarınadır. İngiltere ve ABD ile görüşmelerimiz iyi gidiyor. Artık materyal ya da ilgili malzeme blokajı yok" dedi.
"Afrika'da aşı üreten fabrikalara ihtiyaç var"
Von der Leyen, Afrika’da aşı üretilmesinden bahsederek, "Afrika'da aşı üretim kapasitesini artırmak istiyoruz. Afrika'da aşı üreten fabrikalara ihtiyaç var. COVID-19 salgınıyla etkin bir şekilde mücadele etmek için aşı bağışları tek başına yeterli değil. Uzun vadede üretim tesisleri lazım” dedi.
AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen, bu kapsamda bilgi ve patent paylaşacak ilaç firmalarının katılımıyla bölgesel üretim merkezleri oluşturulması için 1 milyar euroluk yatırım yapılacağı bilgisini de paylaştı.
Düşük gelirli ülkelere destek çağrısı
İtalya Başbakanı Mario Draghi ise zirvenin sonuçlarından duyduğu memnuniyeti dile getirerek katılımcılara teşekkür etti.
Aşı üreten firmaların, düşük ve orta gelirli ülkelere 1,3 milyar doz aşı temini taahhüdünü anlamlı bulduğunu anlatan Draghi, "Sınamalarla mücadele etmek için sınırları aşmalıyız" dedi.
Draghi, ABD'nin aşı ihracatı önündeki engelleri kaldıracağına ve bir çözüm bulacağına inandığını, ayrıca İtalya'nın COVID-19 aşılarının patentinin askıya alınmasından yana olduğunu söyledi.
Daha önce Avrupa Merkez Bankası Başkanlığı da yapan Başbakan Draghi, "Uluslararası finans kurumları, bu sağlık krizinin devletler için borç krizi dalgasına dönüşmemesi için düşük gelirli ülkelere gerekli desteği vermelidir" dedi.
Roma Bildirisi'nde neler var?
Zirveye katılan G20 üyesi ülkeler ve 12 uluslararası kuruluşun kabul ettiği Roma Bildirisi'nde, COVID-19 salgının, küresel sağlık ve sosyo-ekonomik krizlere yol açmayı sürdürdüğü anlatıldı. Bu durumdan özellikle doğrudan ve dolaylı olmak üzere orantısız biçimde savunmasız kişiler, kadınlar, çocuklar ve sağlık çalışanların etkilenmeye devam ettiği vurgulandı.
Bildiride, COVID-19 aşılarından test ve diğer ilgili araçlarına küresel ve eşit erişimi geliştirmek için kamu ve özel sektör arasındaki sinerji ve çok taraflı çabaları büyütme ihtiyacı vurgulandı.
16 ilke üzerinde uzlaşıldı
Bildiride salgında yol gösterici olması bakımından 16 ilke üzerinde uzlaşıldığı bilgisi verildi. Söz konusu ilkelerin, küresel planda adil aşı tedariki de dahil olmak üzere, salgının sona ermesini hızlandırmayı hedeflediği, uzun vadede böyle bir salgına hazırlıksız yakalanmamak için müdahale edilebilecek bazı alanlar belirlediği anlatıldı.
Bildiride öne çıkan alanlar, dayanışma, eşitlik, çok taraflı iş birliği, iyi yönetim, bilime dayalı salgına hazırlık, diyalog ve sürdürülebilir finans oldu.
Başkent Roma'da toplanan yaklaşık 2 bin kişi zirveyi protesto etti.