Lübnan'da 2024 İsrail'in şiddetli saldırıları, kırılgan ateşkesin sağlanmasıyla geçti

Lübnan'da 2024 yılı, özellikle Hizbullah için "yıkıcı" geçerken, yapılan ateşkes ve bazı siyasi krizlerin çözümüne yönelik girişimler öne çıktı.

Soykırımcı İsrail'in Lübnan genelinde Eylül 2024 itibarıyla şiddetlendirdiği bombardımanları, ülkenin güneyini karadan işgal girişimleri ve başkent Beyrut'taki suikast saldırıları, resmi verilere göre, en az 4 bin kişinin hayatını kaybetmesine, 16 binden fazlasının yaralanmasına ve ülke içi ve dışında yaklaşık 1,9 milyon kişinin yerinden edilmesine sebep oldu.

İsrail ordusunun, 2 Ocak'ta Lübnan'ın başkenti Beyrut'un güneyinde Hizbullah'ın kalesi olarak bilinen Dahiye'ye düzenlediği ilk saldırıda Hamas liderlerinden Salih el-Aruri yaşamını yitirdi.

Beyrut'ta 30 Temmuz'da Dahiye'yi hedef alan İsrail saldırısında dönemin Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın "sağ kolu" Fuad Şükür hayatını kaybetti.

İsrail, 17 Eylül'de Hizbullah mensuplarının kullandığı çağrı cihazları, 18 Eylül'de de telsizleri eş zamanlı patlatarak çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına yol açtı.

Hizbullah hareketi yaşadığı istihbarat açığı ve İsrail'e karşı beklenen mukavemeti gösteremediği için eleştirilirken, telsiz ve çağrı cihazlarının patlatılmasına ilişkin Nasrallah, "tarihi bir darbe aldıkları" açıklamasında bulundu.

Hizbullah, İsrail ordusunun saldırılarında hareketin komuta kademesinden birçok kişiyi kaybederken, Hizbullah Genel Sekreteri Nasrallah, 27 Eylül'de Beyrut'un güneyindeki Dahiye'de İsrail'in düzenlediği şiddetli bombardımanda suikast sonucu öldü.

İsrail'in F-35 savaş uçaklarıyla düzenlediği bombardımanda Nasrallah'ın öldürülmesi Hizbullah'a ağır bir darbe oldu.

Saldırıların şiddetini artıran İsrail, Hizbullah'ın üst düzey liderlerine yönelik suikastlarını sürdürdü.

Nasrallah'ın halefi olarak bilinen Haşim Safiyuddin 3 Ekim'deki İsrail saldırısında Beyrut'ta hayatını kaybetti.

Çatışmaları savaşa dönüştüren İsrail, Lübnan'ın güneyinde İsrail sınırındaki çok sayıda beldeye karadan işgal saldırıları düzenledi.

130 bin hektarlık arazide tarım sekteye uğradı

İşgalci İsrail'in yasaklı beyaz fosfor bombası dahil kullandığı savaş mühimmatları Lübnan'da tarıma ciddi bir darbe vurdu.

Lübnan Ulusal Bilimsel Araştırma Konseyi (CNRS-L) verilerine göre, İsrail'in Lübnan'a 8 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarında, on binlerce zeytin ve meyve ağacı, geniş tarım arazileri yakıldı, Lübnanlı çiftçiler yerlerinden edildi.

İsrail saldırılarında ülkedeki tarım arazilerinin dörtte birini oluşturan 130 bin hektarlık alanda tarım sekteye uğradı.

İsrail'in ihlallerini sürdürdüğü kırılgan bir ateşkes

Lübnan ile İsrail arasında 27 Kasım'da yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, İsrail'in ihlallerine rağmen başta bombardıman seslerinden bunalan Lübnan halkı için "tünelin ucundaki ışık" oldu.

Anlaşmaya göre İsrail'in Lübnan'a yönelik saldırılarını durdurması, Lübnan'ın güneyinde işgal ettiği bölgelerden çekilmesi ve bu bölgelere Lübnan ordusunun konuşlanması gerekiyor.

Ancak İsrail, bir ayı aşkın süredir yürürlükte olan ateşkesi evleri havaya uçurup kısıtlı saldırılar düzenleyerek ihlal etmeyi sürdürmesine rağmen hem Lübnan, hem uluslararası toplum İsrail'den sorumluluklarını yerine getirip, ihlallerini durdurmasını ve Lübnan'ın güneyindeki beldelerden çekilmesini bekliyor.

İşgalci İsrail ordusu, ilan edildiği 27 Kasım'dan bu yana ateşkesi en az 333 kez ihlal etti.

Lübnanlı uzmanlar ise İsrail'in ihlallerine son verip ateşkes anlaşmasını tamamen uygulamaya koymaması durumunda çatışmaların yeniden başlayacağı tahmininde bulunuyor.

Lübnan'da Cumhurbaşkanı seçimi krizi 9 Ocak'ta çözülür mü?

İsrail'in saldırılarıyla hem siyasi düzeyde hem de halk nazarında Lübnan boğucu bir atmosfere sürüklenirken, Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri'nin 28 Kasım'da yeni Cumhurbaşkanı seçimi için oturum düzenleneceğini duyurması, siyasette olumlu bir gelişme olarak kayda geçti.

Berri'nin açıklamasının ardından Lübnan siyasetini oluşturan birçok kesim yeni Cumhurbaşkanının 9 Ocak'ta seçileceğine dair olumlu açıklamalarda bulundu.

Lübnan'da Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın görev süresi 31 Ekim 2022'de sona ermesine rağmen, meclisteki alışılagelen anlaşmazlıklar yeni Cumhurbaşkanının seçilmesine engel oldu.

Cumhurbaşkanlığı görevini 2016'dan bu yana sürdüren 91 yaşındaki Avn da 2016'da Meclis'te düzenlenen 46'ncı oturumun sonunda seçilebilmişti.

Lübnan Anayasası'na göre cumhurbaşkanı Maruni Hristiyan, başbakan Sünni ve meclis başkanı ise Şiilerden seçiliyor.