Demir yolu hattını kapatan, araçları yakan, bir hükümet binası ile otobandaki bilet gişelerini ateşe veren protestocular, suyun ABD'ye verilmesine tepki gösterdi.
Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador, muhalif siyasetçilerin kendi gerekçeleriyle protestolara destek verdiğini belirtti.
Çiftçiler ve ABD'ye geri ödemeler için yeteri miktarda su bulunduğunu vurgulayan Lopez Obrador, göstericilerin "çatışmacı tavrını" ve federal mülkiyeti yakmasını eleştirdi.
Meksika'nın, sınır boyunca, özellikle de Colorado Nehri havzasında, ABD'den iki ülke arasındaki anlaşma çerçevesinde verdiğinden dört kat daha fazla su aldığını ifade eden Lopez Obrador, “çiftçilere ve yöre sakinlerine sudan yoksun kalmayacakları" sözü verdi.
Chihuahua Valisi Javier Corral, eyalette “vandallık ve şiddet olaylarını” kışkırtanların araştırıldığını ve "suçluların eylemlerinin cezasız kalmayacağını" söyledi.
Bölgede su kullanımında büyük bir artış olduğunu kabul eden Corral, federal hükümeti su kaynaklarını yanlış yönetmekle eleştirdi.
Daha önce de protesto ve çatışmalar yaşanmıştı
Meksika'nın ABD'ye su verme yükümlülüğü dolayısıyla ülkede daha önce de protesto ve çatışmalar yaşanmıştı.
Devlet Başkanı Lopez Obrador, şubat ayında yaptığı açıklamada, yeteri miktarda su bulunduğunun altını çizerek, "Uluslararası bir çatışma istemiyoruz. Bir antlaşma imzaladıysak ona uymak zorundayız." demişti. Obrador'un, ülkesinin ABD'ye su borcunu ödemesi gerektiğini açıklamasının ardından sınır bölgesinde bir barajı ele geçirmek isteyen çiftçiler ile Ulusal Muhafız kuvvetleri arasında arbede yaşanmıştı.
Protestocular, mart ayında da araçları ateşe vererek yolları kapatmış ve eyaletteki La Boquilla Barajı’nda protesto düzenlemişti.
Milletvekili Mario Mata Carrasco tarafından bu ay içinde sosyal medyada yayınlanan bir videoda, güvenlik kuvvetlerinin Chihuahua'da yaşanan bir protestoya göz yaşartıcı gaz ile müdahale ettiği görülmüştü. ABD'nin Teksas eyaletinin yakınındaki Las Virgenes Barajı’nda yaşanan çatışmada çiftçiler mahsulleri için suya ihtiyaçları olduğunu dile getirmişti.
Eyalet hükümeti, konuyla ilgili nihai karar verilene değin ABD'ye suyun salıverilmesinin durdurulduğunu açıklarken, Meksika Ulusal Su Komisyonu çiftçilerin ürünleri için yeterli miktarda su bulunduğunu ve suyun ABD'ye salıverilmesinin sürdüğünü belirtmişti.
Çiftçiler endişeli
Anlaşma uyumluluklarını denetleyen Uluslararası Sınır ve Su Komisyonuna göre, Meksika, ABD'ye her beş yılda bir olmak üzere 2,1 milyar metreküp su vermekle yükümlü. ABD de buna karşılık Meksika'ya batıdaki su kaynaklarından daha fazla su veriyor.
Mevcut beş yıllık döngüde Meksika, 2015 ile 2017 arasında ödemelere devam etti. Fakat, Obrador'un göreve başladığı 2018'den itibaren Meksika, daha az su vermeye başladı. Obrador yönetiminin 24 Ekim'e kadar 512 milyon metreküp suyu ABD'ye vermesi gerekiyor. Söz konusu ödeme ise Meksika'daki baraj suları aracılığıyla yapılıyor.
Bölgedeki çiftçiler ise suyun ABD'ye verilmesi halinde su yetersizliği ile karşı karşıya kalacaklarını belirtiyor.