Myanmar 2026'da ASEAN dönem başkanlığını üstlenemeyecek

ASEAN 43. Zirvesi, Endonezya'nın başkenti Cakarta'da sürerken, Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr. 2026 dönem başkanlığını almaya hazır olduklarını açıkladı.

Marcos, 2026'da zirvenin ev sahibi Myanmar'ın neden yerini kaybettiğine dair bir detay vermezken, ASEAN'dan isminin açıklanmasını istemeyen 2 diplomat Associated Press'e (AP) açıklamalarda bulundu.

Myanmar'ın dönem başkanlığına izin verilmeyeceğini belirten diplomatlar, bu durumun Myanmar'daki iç kargaşa ve batı ülkelerinin ülkedeki cunta yönetimini tanımaması ile ilgili olduğunu belirtti.

Myanmar'daki çözümsüzlük endişe kaynağı

Ev sahibi Endonezya'nın Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, üye ülke dışişleri bakanlarının dün ASEAN Zirvesi öncesinde yaptığı toplantıda Myanmar'daki çözümsüzlüğe ilişkin endişelerini dile getirmişti.

Myanmar'daki süregelen iç çatışmanın ASEAN'ın sorun çözme kabiliyetini ve etkinliğini sorgulanır hale getireceğine dikkat çeken Marsudi, "ASEAN ancak Myanmar'da barışçıl ve kalıcı çözüm sağlayabilirsek tam güçle ilerleyebilir." demişti.

Marsudi, dışişleri bakanları olarak 5 maddelik barış planını kapsamlı şekilde gözden geçireceklerini ve liderlerin tartışması için öneri ortaya koyacaklarını ifade etmişti.

Darbe sonrası Myanmar'a çözüm önerisi

Myanmar ordusunun, 1 Şubat 2021'de Aung San Suu Çii liderliğindeki Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) hükümetini devirerek yönetime el koyması ve barışçı protestoların kanlı şekilde bastırılmasının ardından ASEAN ülkeleri krizi sonlandırmak üzere diplomatik çabalara öncülük etmişti.

ASEAN üyeleri, ülkedeki durumun yeniden istikrara kavuşturulması için ortaya koyduğu 5 maddelik planda, şiddetin derhal durdurulması, insani yardıma olanak sağlanması, taraflar arasında diyalog başlatılması, ASEAN özel temsilcisinin arabulucu rolü üstlenmesi ve özel temsilcinin ülkeyi ziyaret ederek tüm taraflarla görüşmesini önermişti.

Askeri yönetimin, ülkedeki diyalog ve gerilimi azaltma vaatlerini yerine getirmemesi ve siyasi krizin çözümü için atanan ASEAN Özel Elçisi Erivan Yusuf'un devrik lider Suu Çii ve diğer tutuklu isimlerle görüşmesinin engellenmesi nedeniyle sorunun çözümüne yönelik çabalardan sonuç alınamamıştı.

Askeri cuntanın lideri General Min Aung Hlaing, devrik lider Suu Çii ile müzakerelere başlamayı vadetmiş fakat daha sonra anlaşmaya uymamıştı. ASEAN bunun üzerine askeri lideri, zirve toplantılarına katılmaktan men etmişti.