NASA'nın Ingenuity helikopteri, Mars'ın ince atmosferinde uçmanın mümkün olup olmadığını test etmek amacıyla tasarlanmıştı. Sadece 1,8 kilogram ağırlığındaki bu helikopter, başka bir gezegende motorlu ve kontrollü uçuş gerçekleştiren ilk araç olarak tarihe geçti.
Başlangıçta yalnızca beş test uçuşu planlanan Ingenuity, beklentilerin ötesine geçerek üç yıl boyunca başarılı bir şekilde görev yaptı.
Helikopter, Şubat 2021’de Perseverance gezginiyle birlikte Mars’a iniş yaptı ve ilk uçuşunu Nisan 2021’de gerçekleştirdi.
Toplamda 72 uçuş yapan ve planlanan mesafenin 30 katından fazlasını kat eden Ingenuity, iki saatten fazla uçuş süresi kaydetti.
Son uçuş ve kazanın sebebi
18 Ocak 2024’te gerçekleşen 72. ve son uçuşunda Ingenuity, Mars yüzeyinden 12 metre yükseldi ve 4,5 saniye havada kaldıktan sonra inişe geçti. Ancak bu süreçte, navigasyon sistemindeki bir sorun nedeniyle helikopter iniş sırasında kontrolünü kaybederek düştü.
NASA'nın Jet Propulsion Laboratory (JPL) ekibi ve AeroVironment mühendislerinin yaptığı inceleme, kazanın navigasyon sistemi kaynaklı olduğunu ortaya koydu.
Açıklamaya göre, helikopterin aşağıya bakan kamerası, yüzeydeki dokuları takip ederek konumunu belirliyordu. Ancak, Jezero Krateri’nin eğimli ve neredeyse dokusuz kum dalgalarıyla kaplı bir bölgesinde yapılan bu uçuş sırasında, sistem yeterli görsel veriyi toplayamadı.
Bu durum, helikopterin iniş sırasında yatay hızının artmasına ve sert bir şekilde zemine çarpmasına neden oldu.
Kazanın etkisiyle helikopterin dört rotor kanadından üçü en zayıf noktalarından kırılırken, bir kanat tamamen koptu. Bu durum, enerji talebini artırarak iletişimin kesilmesine yol açtı.
İngenuity'nin verileri geleceğe ışık tutuyor
Uçamaz hale gelen Ingenuity, halen Perseverance gezginine haftalık olarak hava durumu ve aviyonik test verileri gönderiyor. NASA, bu verilerin, Mars’a yönelik gelecekteki uçak ve araç tasarımları için değerli bilgiler sunduğunu açıkladı.
NASA, Ingenuity’nin ardından yeni bir Mars helikopteri konsepti üzerinde çalışıyor. “Mars Chopper” adı verilen bu konsept, bir SUV büyüklüğünde ve Ingenuity’den yaklaşık 20 kat daha ağır olacak.
Altı rotor ve altı bıçaklı tasarımıyla Chopper, daha fazla bilimsel ekipman taşıyabilecek ve günlük iki mil mesafeye kadar keşif yapabilecek.
NASA Proje Yöneticisi Teddy Tzanetos, bu yeni konsepti Amerikan Jeofizik Birliği’nin yıllık toplantısında tanıttı ve şunları söyledi: “Ingenuity, Mars'ta uçuşun geleceğini hayal etmemiz için bize güven ve veri sağladı.”
NASA'nın bu yeni projeleri, Mars keşiflerinde yeni bir dönemin kapılarını aralıyor.
3.3ºC
Ankara
