Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sonrasında NATO'nun ilk kez toplu savunma kapsamında harekete geçirdiği NATO Mukabele Kuvveti (NRF), yaklaşık 40 bin askerden oluşan ve krizlere hızlı karşılık verme imkanına sahip çok uluslu güç olarak biliniyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, video konferans yöntemiyle düzenlenen olağanüstü nitelikli NATO zirvesi sonrasında ittifakın Mukabele Kuvveti'nin ilk kez Doğu Avrupa'ya konuşlandırılacağını açıkladı.
NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı (SACEUR) Orgeneral Tod D. Wolters da NATO ülkelerinin gelişen güvenlik ortamı uyarınca mukabele planlarının onaylanması üzerine Mukabele Kuvveti'nin unsurlarını görevlendirdiklerini duyurdu.
Wolters, "Bu, tarihi bir andır ve ittifak, caydırıcılık ve savunma rolü içinde ilk kez bu yüksek hazırlıklı kuvvetleri görevlendirmiştir." açıklamasını yaptı.
40 bin askerlik çok uluslu güç
NATO Mukabele Kuvveti, NATO'nun 2002 yılında Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'daki zirvesinde alınan kararla kuruldu.
NRF, yüksek hazırlık seviyesine sahip hava, deniz ve kara unsurlarından oluşuyor. Yaklaşık 40 bin asker NRF içinde görev yapıyor. Genel komuta görevi Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı'nda (SACEUR) bulunuyor.
Güçlü muharebe yeteneği ve esnek hareket kabiliyetine sahip bu birlikler, yılın 365 günü ve 7 gün 24 saat güvenlik krizlerine karşılık vermek üzere hazır tutuluyor. NRF, sadece krizlere karşılık vermede değil, afetlerde de görevlendirilebilecek şekilde hazır bekletiliyor.
NATO ülkeleri, Mukabele Kuvveti'ne dönüşümlü olarak her yıl katkıda bulunuyor. Kuvvetin içinde hava, deniz, ve kara birliklerinin yanı sıra özel operasyon birlikleri görev yapıyor.
Kuvvetin komutası Hollanda'nın Brunssum ve İtalya'nın Napoli kentlerindeki Müttefik Müşterek Kuvvet Komutanlıkları arasında değişimli olarak icra ediliyor.
NRF içindeki öncü kuvvet VJTF
NRF içinde Çok Yüksek Hazırlıklı Müşterek Görev Gücü (VJTF) yer alıyor. Yaklaşık 5 bin askerden oluşan kara birliğinin yanı sıra hava, deniz ve özel operasyon birlikleri, VJTF içinde hazır tutuluyor.
Bu birlikler, gerekli hallerde 2-3 gün içinde harekete hazır hale geliyor. VJTF'nin komutasını müttefik ülkeler dönüşümlü şekilde yerine getiriyor.
NATO müttefikleri, 2014 yılında Mukabele Kuvveti'ni geliştirmeye karar verdi. VJTF, bu amaçla "öncü güç" olarak oluşturuldu.
VJTF içindeki kara unsurlarının komutasını 2021'de Türkiye yürütmüştü. Türkiye, NATO Mukabele Kuvveti için Deniz Unsur Komutanlığı görevini 2023 yılında, Hava Unsur Komutanlığı görevini de 2025 yılında icra edecek.
NATO Mukabele Kuvveti içinde bir de deniz unsuru yer alıyor. Deniz unsuru, NATO Daimi Deniz Görev Grupları ve Daimi Mayın Karşı Tedbirleri Deniz Görev Gruplarına bağlı olarak görev icra ediyor.
Bunların dışında Mukabele Kuvveti içinde muharip hava ve hava destek unsuru, Özel Operasyonlar Kuvveti ile kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer savunma görev gücü bulunuyor.
NRF unsurları, daha önce Ağustos 2021'de NATO güçlerinin Afganistan'dan çekilmesinden sonra NATO ile çalışan Afganistanlılar ve ailelerinin tahliyesini desteklemek için aktif hale getirilmişti. NRF, güvenlik krizlerine karşılık vermek üzere toplu savunma kapsamında harekete geçirilmemişti.