"Ne zaman pazar yerine gitsem o günü hatırlıyorum"

Bosna Hersek'deki savaşın sürdüğü 1994 yılının 5 Şubat günü...

Sırp mevzilerinden atılan havan topunun Markale pazar yerine isabet etmesi sonucunda 68 sivil yaşamını yitirmiş, 144 kişi yaralanmıştı.

Katliamın yıl dönümü arifesinde o gün yaşadıklarını anlatan Abid Kocevic, aradan çeyrek asra yakın bir zaman geçmesine rağmen ne zaman pazar yerine gelse katliamın yaşandığı ve yaralandığı o günü ilk günkü gibi hatırlıyor. 

Tesadüfen gitmişti

84 yaşındaki Kocevic, katliamın yaşandığı pazar yerine tesadüfen gitmişti. Eşi, kendisinden biber almasını istemiş, eve gitmeden önce pazara uğramıştı. 

Günün, savaş koşulları göz önüne alındığında sakin olduğunu söyleyen Kocevic, "İnsanlar ihtiyaçlarını karşılamak için pazar yerine gelmişti. Birden patlama sesi duyuldu. Herkes korku içinde kaçışmaya başladı." diyerek anlatıyor o anları. 

Patlamanın gerçekleştiği yerden sadece 4-5 metre uzaklıktaydı. Hayatını kurtaran da bu oldu. 

"Hayatımı kurtaran da bu oldu. Biraz daha uzakta olsaydım şarapnel parçaları başıma isabet edecekti. Alçaktan gelen şarapnellerden biri ayağıma isabet etti."

Saraybosna'ya 1998 yılında yeniden döndü

Yaralandıktan sonra Almanya'nın Frankfurt şehri yakınlarındaki bir hastanede tedavisi devam etti. Kocevic, savaşın ardından eşi ve iki torunuyla taşındığı İngiltere'de iyi yaşam koşullarına sahip olmasına rağmen "insanlarını özlediği için" 1998 yılında yeniden Saraybosna'ya döndü.

Aradan geçen 24 yıla rağmen Markale pazar yerine her geldiğinde 5 Şubat 1994 günü yaşadığı hatıralarla yüzleşiyor Kocevic.

"O gün gördüklerim gözümün önünde canlanıyor. İnsanların bağırsaklarının dışarı çıktığını gördüm."

Kocevic, insanların birbirlerinden nefret etmek yerine hoşgörülü davranmaları gerektiğini vurgulayarak, savaşta yaşananlara rağmen kendisi için tüm insanların aynı olduğunu belirtti.

Kocevic, insanları sadece "iyi" ve "kötü" olarak sınıflandırıyor. 

"Kimsenin adıyla, diniyle, ırkıyla ilgilenmiyorum. İnsanları asla inançlarına göre ayırmadım. Beni ilgilendiren onların nasıl insanlar oldukları."

Kocevic, farklı dinlerden ve milletlerden yakın arkadaşları olduğunu dile getirerek, "İnsanların birbirlerinden nefret edecek duruma nasıl geldiklerini anlayamıyorum." dedi. 

Markale'de iki kez katliam oldu

Markale pazar yerinde 68 kişinin hayatını kaybettiği ilk katliamın yanında 28 Ağustos 1995 tarihinde ikinci bir katliam daha yaşandı. Sırp birliklerince gerçekleştirilen bu ikinci katliamda da 43 kişi yaşamını yitirdi, 75 kişi yaralandı.

Bosna'daki savaş sırasında, 44 ay boyunca kuşatma altında tutulan başkent Saraybosna'da, bin 601'i çocuk 11 bin 541 kişi öldürüldü.

Kaynak: AA