Pakistan'da neler oluyor?

Pakistan'da eski Başbakan İmran Han'ın gözaltına alınacağı iddialarının ardından ülkede tansiyon yine yükseldi. Han destekçileri birçok şehirde sokaklardaki bekleyişini sürdürüyor.

Peki, 220 milyon nüfuslu Güney Asya ülkesi Pakistan'da neler oluyor? Gelin sürece birlikte bakalım...

Süreç nasıl başladı?

Pakistan’da 2018’de yapılan seçimlerden birinci parti olarak çıkan eski milli kriket takımı kaptanı İmran Han’ın liderliğini yaptığı Pakistan Adalet Hareketi Partisi (PTI), koalisyon hükümeti kurdu.

Böylece Pakistan’ın yeni Başbakanı İmran Han oldu.

Ancak 2023’te gerçekleşecek seçimlere 1 yıl kala muhalefet erken seçim çağrısında bulunmaya başladı. 100 imzaya ulaşan muhalefet, Meclis Başkanlığı’ndan İmran Han hükümeti için “güvensizlik oylaması” yapılmasını talep etti. Başbakan Han'a karşı güvensizlik oylaması önergesi, 28 Mart'ta parlamentoda 161 evet oyuyla kabul edildi.

Nisan ayında Mecliste yapılan güvensizlik oylamasında Başbakan İmran Han'ın hükümeti, 174 hayır oyu aldı. Hükümet, mecliste yapılan güvensizlik oylamasında çoğunluk sınırı olan 172 oyun altında kalarak düştü.

Hükümet nasıl düştü?

Öncelikle Han hükümeti, güvensizlik oylamasından galip çıkacağı konusunda emindi. Partinin yetkili isimleri ve bakanlar oylamanın kendi lehlerine sonuçlanacağını düşünüyordu. Ancak öyle olmadı.

Han'ın ittifak kurduğu ve Meclis'te 7 milletvekiline sahip Birleşik Halk Hareketi (MQM-P), 4 vekile sahip Belucistan Avami Partisi (BAP) ve 1 parlamentere sahip Cumhuriyetçi Vatan Partisi (JWP), muhalefetin yanında yer alacağını duyurdu. Hükümetin ittifak kurduğu partilerin güvensizlik oylamasında muhaliflerin yanında yer alacağını açıklamasıyla meclis üstünlüğü muhalefet bloğuna geçti.

Öte yandan iktidardaki Pakistan Adalet Hareketi Partisi'nin (PTI) en az 13 milletvekili Başbakan Han'a karşı muhaliflerin yanında oy kullandı.

İmran Han ve ekibi, söz konusu oylamada dış güçlerin parmağı olduğu yönünde birçok açıklama yaptı. Han bir seferinde şu ifadeleri kullandı:

“Parlamento üyelerinden birkaçı birkaç ay önce ABD'nin İslamabad Büyükelçiliğine gitti ve orada kendilerine Başbakan Han'a karşı güvensizlik oylamasının gerçekleştirileceği söylendi."

Han, ayrıca yaşananlar için "yerli iş birlikçiler ile ABD destekli rejim değişikliği" nitelemesi yaptı.

Hükümet düştükten sonra neler yaşandı?

Ülkede 3 dönem başbakanlık yapan Navaz Şerif'in kardeşi Şahbaz Şerif, mecliste 11 Nisan'da düzenlenen seçimde 174 oy ile salt çoğunluğun desteğini alarak başbakan seçildi.

[ İmran Han’ın görevden alınmasının ardından Pakistan Müslüman Ligi-Navaz (PML-N) lideri Şerif, Pakistan'ın 23. Başbakanı seçildi. Fotoğraf: AA]

İmran Han ise, ülke genelinde düzenlediği mitingler ile hükümeti baskı altına almaya çalıştı.

Diğer yandan Pakistan'da Mayıs 2021'de yüzde 10,9 olan enflasyon, mayısta yüzde 13,8 olarak gerçekleşti. Bunun üzerine Han protesto gösterilerine başladı. Han, hükümetten düşmelerinin ABD’nin komplosu olduğuna dair iddialarını sürdürdü.

Han’ın partisinin Pencap eyaletindeki ara seçimleri önde tamamlamasının ardından ise, erken seçim tartışmaları yeniden alevlendi.

Hükümet, Pencap'taki ara seçimleri kazanmasının ardından PTI lideri Han'ın yaptığı erken seçim çağrısını reddetti. Ancak Han’ın erken seçim ısrarı sürüyor.

İmran Han neden gözaltına alınmaya çalışılıyor?

İmran Han, geçtiğimiz günlerde partisinin Özel Kalem Müdürü Şahbaz Gill'in işkence gördüğü gerekçesiyle başkent İslamabad'da protesto gösterisi düzenledi.
Fatma Cinnah Parkı'nda yaptığı açıklamada Han, İslamabad Emniyet Müdürü ve yardımcısını kastederek, onları bağışlamayacağını ve onlara karşı dava açacağını duyurdu.

Han, Şahbaz Gill'in polis gözetiminde bir süre daha kalmasına onay veren kadın yargıç Zeba Çaudri'ye karşı harekete geçeceğini belirtti.

Bu sözlerin ardından, İmran Han hakkında, "polis ve yargıcı tehdit ettiği" gerekçesiyle Terörle Mücadele Yasası kapsamında emniyet işlemi başlatıldı.

Ulusal basındaki haberlere göre, Pakistan Adalet Hareketi (PTI) partisi lideri Han'ın gözaltına alınmasının planlandığına ilişkin haberler sonrası eski Başbakan'ın destekçileri sokağa indi.

Lahor, Karaçi, Sialkot ve Peşaver gibi şehirlerde gösteri düzenleyen PTI destekçileri, hükümet karşıtı sloganlar attı.

[İmran Han'ın destekçileri protesto gösterileri yaptı. Fotoğraf: AA]

Gözaltı haberlerinin ardından İmran Han'ın başkentteki evinin çevresinde toplanan onlarca kişinin geceden bu yana bekleyişi sürüyor.

Öte yandan Han, koruyucu kefalet için mahkemeye başvurdu.

İslamabad Yüksek Mahkemesi, 3 gün süreyle Han’a koruyucu kefalet verdi. Bu, polisin Han'a karşı 25 Ağustos'a kadar gözaltı uygulayamayacağı anlamına geliyor.