Adı yolsuzluk ve katliamlarla anılıyor. Fransa, İngiltere ve İspanya'nın saraylarında yaşıyor. Eski Suriye Cumhurbaşkanı Hafız Esed'in kardeşi, Beşşar Esed'in amcası Rıfat Esed...
Amca Esed, 1937'de Lazkiye'nin Kardaha köyünde Hafız Esed'in en küçük kardeşi olarak dünyaya geldi. 1963'te Harb okulundan subay olarak mezun oldu. 23 Şubat 1966 darbesini gerçekleştiren isimlerden biriydi.
1970'lerde abisi Hafız Esed cumhurbaşkanı olduğunda ülkede önemli siyasi ve askeri rol üstlendi. Adı,1982'de 30 binden fazla kişinin öldürüldüğü Hama katliamıyla özdeşleşti.
Hafız Esed'in 1984'te bazı sağlık sorunları geçirdiği dönemde yaptığı başarısız darbe girişiminden sonra Rıfat Esed, abisiyle anlaşarak ülkeden sürgün edildi. Fransa'ya taşındıktan sonra 4 eşi ve 16 çocuğuyla beraber lüks bir yaşam sürdürdü.
Fransa'da 2 şatosu, bir at çiftliği ve Paris'in lüks semtlerinde 40'a yakın dairesi bulunan amca Esed'in İngiltere ve İspanya'da da çok sayıda gayrimenkulu var.
2013 ve 2014 yılında bir yolsuzlukla mücadele kuruluşu tarafından sunulan 2 ayrı başvuruya binaen Fransız yetkililer, 2016 yılında resmi olarak Esed'e kara para aklama suçlamaları yöneltti.
Rıfat Esed malvarlığını, evlilik yoluyla akrabalık bağlarının olduğu Suudi Arabistan'ın eski Kralı Abdullah tarafından kendisine verilen hibeler sonucunda elde ettiğini öne sürüyor. Kral Abdullah ile eşleri kardeş olan Esed, Kralın kendisine düzenli para bağışı yaptığını iddia ediyor.
Kral Abdullah'ın eşlerinden Prenses Hıssa Bint Sattam El Şalan verdiği ifadede bu bilgiyi doğrulasa da Esed'in avukatları iddia edilen bu hibelerin sadece küçük bir kısmını belgelerle ispatlayabildi.
[Rıfat Esed, 2009 ile 2011 arasında Londra'nın Mayfair semtinde 10 milyon dolar değerindeki evinde yaşıyordu. Fotoğraf: AP]
Ancak amca Esed'e yönelik soruşturmada, Suriye hazinesinden zimmetine para geçirme iddialarını da ortaya koydu.
Middle East Eye haber portalına göre, Rıfat Esed'in davasında Hafız Esed döneminde görev yapan ve Rıfat Esed ile aralarında husumet olan üst düzey eski Suriyeli yetkililerin bu yönde ifadeleri vardı.
Her ikisi de vefat etmeden önce Fransa'da yaşayan eski Suriye Savunma Bakanı Mustafa Tlass ve eski Dışişleri Bakanı Halim Haddam, Rıfat Esed'i Suriye'den ayrılmadan önce Merkez Bankasından yüz milyonlarca dolar ele geçirmekle suçlamıştı. Tlass 2017'de, Haddam ise 2020'de Fransa'da hayatını kaybetti.
Amca Esed, 2013'te kendisi hakkındaki ilk şikayetin, diğer Suriyeli muhalifler tarafından siyasi bir motivasyonla yapıldığını, Suriye'deki savaşı bitirmek amacıyla ele alınan geçiş dönemine dair görüşmelerinin bu konuda rol oynadığını öne sürüyor.
Esed'in 'organize karar para aklama', 'vergi kaçakçılığı' ve 'Suriye kamu fonlarına ait yüz milyonlarca doları zimmetine geçirme' suçlamalarıyla Fransa'da 2019'un aralık ayından beri yargılandığı mahkeme tarafından suçlu bulunarak 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Rıfat Esed, mahkemede kendisine yöneltilen suçlamaları tamamıyla reddetmişti ve sağlık durumunu gerekçe göstererek mahkeme duruşmalarına katılmamıştı.
Fransa'nın talebiyle İspanya'da yaklaşık 691 milyon dolar değerindeki 500'den fazla gayrimenkulüne, 2017'de devlet tarafından el konulmuştu.
Hama katliamı
Sürgüne gönderilmeden önce amca Esed, 1971-2000 arasında Suriye'yi yöneten ağabeyi Hafız Esed'in sağ kolu ve cumhurbaşkanı yardımcısıydı.
Savunma Tugayları adını taşıyan orduya bağlı silahlı teşkilata da komutanlık yapan amca Esed, 1982 yılında Hama'da gerçekleşen katliamın arkasındaki isim olmakla suçlanıyor ve bu nedenle 'Hama kasabı' lakabıyla tanınıyor.
Savunma Tugayları, 30 binden fazla kişinin öldüğü tahmin edilen Hama katliamının başlıca aktörlerinden biriydi.
Rıfat Esed, siyasi tutukluların bulunduğu Tedmur (Palmira) hapishanesi katliamıyla da ilişkilendiriliyor. Amca Esed, Müslüman Kardeşler mensubu yaklaşık bin tutukunun koğuşlarda tasfiye edildiği hapishanedeki olaylarla ve Hama katliamıyla da bağlantısını reddetmişti. Sorumluluğunun, dönemin Savunma Bakanı Mustafa Tlas'a ait olduğunu iddia etmişti.
2.2ºC
Ankara
