Portre: Tunus'un yeni cumhurbaşkanı Kays Said

Tunus'ta dün yapılan seçimlerin sandık çıkış anketlerine göre, bağımsız aday Kays Said, rakibi Bebil el-Karvi'yi geride bırakarak Tunus'un yeni cumhurbaşkanı oldu.

Tunuslu Emrhod Kamuoyu Araştırma Şirketinin yayımladığı sandık çıkış anketi, bağımsız aday, Anayasa Profesörü Kays Said'in, oyların yüzde 72,53'ünü alarak ülkenin yeni cumhurbaşkanı seçildiğini ortaya koydu. Diğer aday, medya patronu Nebil el-Karvi'nin ise oyların yüzde 27,47'sini aldığı belirtildi.

Peki, daha önce siyasete girmemiş, bağımsız, muhafazakar aday Kays Said kim?

[Başkent Tunus'taki bir duvarda Kays Said'in fotoğrafı ve sloganı: ''Halk istiyor''. Fotoğraf: AP]

Uluslararası hukuk alanında lisans eğitimi alan Kays bin Said, anayasa hukuku alanında yüksek lisans yaptı. 

Ülkenin doğusundaki Sousse kentinde iş hayatına öğretmen olarak başlayan Kays Said, 1989 ila 1990 yıllarında Arap Birliği bünyesinde çeşitli komisyonlarda çalıştı. 1993 ile 1995 arasında ise, Arap Enstitüsünde insan hakları uzmanı olarak görev aldı.

Halk "Robot" olarak nitelendiriyor

Tunus’ta Zeynel Abidin bin Ali’nin devrilmesinin ardından başlayan yeni anayasa çalışmalarında “Anayasa uzmanı” sıfatı ile televizyonlarda görüşüne yer verilen Kays Said, halk arasında, Arapça konuşurken ses tonunun değişmemesi ve durmadan konuşabilmesi nedeniyle “Robot” olarak nitelendiriliyor.

Halkı yönetime dahil etme vaadi nedeniyle popülist siyaset yapmakla suçlanan Kays Said, yoksul mahallelerde gezinmesi, sokakta, pazarda halkla uzun uzun sohbet etmesi ile biliniyor.

[Kays Said, başkent Tunus'ta seçim konuşması yapıyor. 7 Eylül. Fotoğraf: AFP]

Seçim kampanyası sırasında da vaatlerinden biri, halkın doğrudan yönetime dahil olmasıydı. Ona göre bu sayede halk, ülkede yaygın yolsuzluğun önüne geçebilecek ve yolsuzluk yapanların yüzlerini görecekti.

Seçim çalışmalarında “Halk istiyor” sloganını kullanan Kays Said, halkın doğrudan yönetime katılması için yerel meclisler kurulacağını da vaatleri arasında sıraladı.

Seçim kampanyası, popülizm tartışmaları

Diğer adayların seçim kampanyası için belli miktarlarda harcama yaptığı bir ortamda, Kays Said'in ne seçim kampanyasını yürütecek müdürü ne de onu destekleyen finans kaynakları vardı.

Başkent Tunus'ta 3 odalı seçim merkezinden yürüttü bütün kampanyasını.

Eski aracı ile mitinglerine giden Kays Said, seçilmesi halinde aynı arabayı kullanacağını ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na taşınmayacağını söylüyor.

Seçim kampanyasını "Halkla yüz yüze iletişim" şeklinde tanımlıyor.

Tüm bunlar da, "popülist siyaset" suçlamalarının katlanarak dillendirilmesini beraberinde getiriyor.

[Kays Said, başkent Tunus'ta bir pazarda. 10 Eylül. Fotoğraf: AFP]

"Kays Said, geleneksel siyasete mesaj"

Hiçbir siyasi parti ile ilişkisi olmayan Kays Said’in cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanması, geleneksel siyasete halkın bir tepkisi olarak okunuyor. 

Tunus’un siyasi elitinin aksine, ülkede uzun süredir devam eden “kadın ve erkek arasında mirasın eşit dağılımı” kanununa itirazı ile “Bağımsız yargı, bin tane anayasadan hayırlıdır” sözü onu, tartışmaların gündemine oturttu.

Katıldığı bir televizyon programında, “Tunus yeni bir tarihi döneme giriyor. Geleneksel yöntemlerle yönetilmesi mümkün değil” sözleri, Tunus kamuoyunda seçim sonrasında tekrar gündem oldu.

"Tunus devrimi bir insanlık devrimidir"

Hiçbir siyasi partiyi keskin eleştirilerinden mahrum etmeyen Kays Said’in, ülkenin idaresi konusunda da farklı düşünceleri var. Kays Said, ülkede kurumları dönüştürerek, rejimi değiştirmeyi öneriyor. Yine Said’e göre, ülkede siyasi ve ekonomik alanda adem-i merkeziyetçi bir yapının tesis edilmesi gerekiyor.

[Tunus'un yeni cumhurbaşkanı Kays Said, gayrı resmi seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından açıklama yapıyor. Fotoğraf: Reuters]

"Tunus devrimi bir insanlık devrimidir. Arap dünyası ve İslam ümmetindeki her yerde bulunan kardeşlerimize ve dünyadaki tüm özgür insanlara teşekkür ederiz. Halkların birçoğu, Tunus'taki özgür insanlardan alışılagelmiş çerçevenin dışında organize gücü konusunda ilham almıştır."

Tunus halkının, "filozofların, siyaset ve toplum bilimcilerin alışık olmadığı bir devrimi gerçekleştirdiğini" söyleyen Said, Tunus halkına hitaben, "Tüm dünyaya ders verdiniz. Doğal koordinasyon beceriniz ve özverili çalışmanızla dünyayı şaşkına çevirdiniz" şeklinde konuştu.

Kimleri geride bıraktı?

Daha önce siyaset yapmayan, hiçbir partiye de üyeliği olmayan Kays Said, seçimlerde birçok tanınmış ismi geride bıraktı:

- Medya patronu, iş insanı, Kalbi Partisi lideri Nebil el-Karvi

- Sandık çıkış anketlerine göre, Nahda Hareketinin adayı Abdulfettah Moro

- Başbakan Yusuf Şahid

- Eski Cumhurbaşkanı Mansuf Marzuki

- Savunma Bakanlığından istifa ederek aday olan Abdulkerim ez-Zubeydi

Kaynak: France 24, Al Jazeera, AA, Reuters