Putin'den halka kendisine yeniden başkanlık yolunu açacak oylamaya katılma çağrısı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, halka, kendisine 2036'ya kadar başkan olma yolunu açacak anayasa değişikliği için oy verme çağrısında bulundu.

Putin, 1 Temmuz'da sona erecek oylamayla ilgili ulusa seslendi.

Yeni tip koronavirüs (COVİD-19) salgınına yönelik tedbirler kapsamında oylama sürecinin 25 Haziran'da başlatıldığını hatırlatan Putin, bu adımın vatandaşların sağlığını koruma amacıyla atıldığını söyledi.

"Yenilenen anayasa metni ve teklif edilen tüm değişiklikler, halkın onaylamasıyla yürürlüğe girecek." anımsatmasında bulunan Putin, halka oylamaya katılma çağrısı yaptı.

Oylama salgının gölgesinde yapılıyor

Günlük COVİD-19 yeni vaka sayısının hala 6 binin üzerinde olduğu Rusya’da, salgının gölgesinde sandık başına gidiliyor.

Merkez Seçim Komisyonundan açıklanan verilere göre, yaklaşık 110 milyon 500 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede,, seçime katılım yüzde 45,7 seviyesinde devam ediyor. Şimdiye kadar 49 milyon 600 binden fazla kişi oy kullandı.

Sadece başkent Moskova ve Nijgorod bölgelerinde yapılmasına izin verilen elektronik oylamaya katılım oranının ise yüzde 90 civarında gerçekleştiği belirtildi.

Rusya Kamuoyu Araştırmaları Merkezinin yaptığı sandık çıkış anketine göre ise vatandaşların yüzde 76'sı anayasa değişikliklerini onaylarken, yüzde 24'ü düzenlemeye karşı çıkıyor.

Oylama ihlaller nedeniyle eleştiriliyor

Anayasa düzenlemesini kapsayan referandumun Rus muhalifler tarafından eleştirilmesi de dikkati çekiyor.

Oylamadaki bazı ihlalleri ortaya çıkaran ve referandumun "göstermelik" olduğunu öne süren muhalif kesimler, oyların sokaklara, parklardaki banklara ve arabaların bagajlarına kurulan sandıklarda kullanıldığına ilişkin görseller paylaşıyor.

Bazı vatandaşların referandumda farklı yollarla birkaç kez oy kullanabildikleri yönündeki iddialar da sık sık gündeme geliyor.

Son olarak İsrail’de yaşayan bir Rus vatandaşının hem online hem büyükelçilik hem de konsoloslukta oy verdiği ortaya çıkmıştı.

Rus yetkililer, 2 kez oy kullandığını açıklayan Rus blogger Denis Pavlov'a idari ceza uygulanacağını duyurdu.

Geçen hafta, muhalif televizyon kanalı Dojd'un muhabiri Pavel Lobkov da hem internet üzerinden hem de sandık başında oy kullandığını açıklamıştı. Bunun üzerine Lobkov’un sandıktaki oyu iptal edilmiş, elektronik oyu ise geçerli sayılmıştı.

Kamu kurumlarında çalışanlara da referanduma katılmaları konusunda baskı uygulandığı ifade ediliyor.

Putin'e yeniden başkanlık sağlayacak düzenlemeye karşı çıkılıyor

Putin'in ilki 2012'de başlayan ve 2024'te sona erecek iki dönemlik görev süresini sıfırlayan maddenin anayasa değişikliği tasarısına dahil edilmesi de tepkilere yol açmaya devam ediyor.

Bu maddeye göre, 20 yıldır iktidarda bulunan Putin, geçen iki dönem görev süresini sıfırlayan tasarıyla anayasa gereği üçüncü dönem yasağına rağmen yeniden devlet başkanı adayı olabilecek. Bu değişiklikle Putin'in 2036'ya kadar devlet başkanı olarak kalabilmesinin yolu açılacak.

Muhalefet, oylamanın yasal dayanağının bulunmadığını belirterek, söz konusu değişikliklerin 67 yaşındaki Putin'e ömür boyu başkanlık yolunun açılması için yapıldığını savunuyor.

Oylamaya itiraz eden muhalifler, anayasa değişikliğine karşı gösterileri yaygınlaştırma çağrısında bulundu.

Rusya'daki farklı milletlere yönelik tartışma yaratan değişiklikler

Düzenleme kapsamında yer alan "Devletin resmi dili, Rusya'nın kurucu unsuru Rus halkının dili olan Rusça'dır" ifadesi de ülkedeki Türk ve diğer milletler arasında tartışmalara yol açtı.

"Ülkenin kuruluşunda sadece Rus milletinin yer aldığı" şeklindeki düzenlemeyle diğer milletlere mensup halkların ülkenin kuruluşunda "yok hükmünde" sayıldığı belirtildi.

Putin'in, 3 Ağustos 2018’de imzaladığı, Rusya Federasyonu'ndaki diğer milletlerin eğitim dilini Rusça olarak belirleyen yasanın, bu referandumla yapılacak değişikliklerle daha da sağlamlaştırılacağı değerlendirmeleri yapılıyor.

Yerel dillerde eğitim yasası, federasyondaki diğer milletlerin ana dillerini eğitimde seçmeli hale getirmiş ve Rusça haricindeki resmi dilleri zorunlu eğitim dili olmaktan çıkarmıştı.

Rusçanın, "devletin kurucu halkının dili olarak" tanımlanması ile diğer ana dillerde eğitimin zamanla tamamen kaldırılabileceği endişelerine yol açıyor.

Düzenlemede Kırım'ın ilhakı "sağlamlaştırılıyor"

Anayasa değişiklikleri arasında Kırım'ın ilhakını sağlamlaştıran madde de yer alıyor.

Düzenlemede yer alan "Rusya Federasyonu'nun topraklarının yabancılaştırılmasını amaçlayan eylemlere ve bu tür eylemlere çağrı yapılmasına izin verilemez." maddesiyle, Kırım'ın yasa dışı ilhakı yönündeki eleştirilerin ortadan kaldırılmasının hedeflendiği belirtiliyor.

Düzenleme ile Rusya'nın federal bölgelerinin konumunda, bakanlar kurulu üyelerinin ve farklı seviyelerde devlet yetkililerinin statüsünde, ayrıca parlamentonun yetkilerinde bazı değişiklikler öngörülüyor.

Devlet başkanının bazı yetkilerinin diğer kurumlar arasında paylaştırılacağı düzenlemeye göre son onay makamının devlet başkanı olmaya devam etmesi, Putin’in otoritesinin yine kurumlar üzerinde olacağı şeklinde değerlendiriliyor.