Suriye rejimi ve destekçileri, ülkenin kuzeyinde milyonlarca insanın yaşadığı İdlib’e saldırmaya devam ederken, ülkenin güney ucu Dera’da da hareketlilik gözleniyor.
Yerel kaynakların verdiği bilgilere göre, Esed rejimi ve destekçileri, askeri güçlerinin büyük çoğunluğunu ülkenin kuzeyine yığdı. Ancak daha önce kontrol altına aldıkları bölgelerde çatışmalar zaman zaman gün yüzüne çıkıyor.
Öyle ki, son bir aydır rejim, Astana Anlaşmaları kapsamında çatışmasızlık bölgesi ilan edilen, daha sonra ise Rusya ve İran destekli teröristlerin desteği ile ele geçirdiği Dera'da eski muhaliflerle çatışmalar yaşıyor.
Çatışmalar nerede, neden başladı?
Geçtiğimiz günlerde rejime yakın medya organlarında, ülkenin güney ucundaki Dera’nın Sanameyn ve Muzeyreb ilçelerinde kontrol noktalarına kimliği belirsiz kişiler tarafından saldırılar gerçekleştirildiği duyuruldu.
Bunun akabinde ise sosyal medya sitelerinde bölgedeki rejim askerlerinin esir alındığı ve silahlı çatışmaların diğer bölgelere de sıçradığı iddia edildi.
Paylaşılan görüntülerde, rejim askerlerinin silahlı kişiler tarafından yere yatırıldığı ve başlarına silah dayandığı görülüyor.
Keyfi tutuklamalar ve baskı devam ediyor
Peki, rejim kontrol altına aldığını iddia ettiği bölgelerde neden tekrar silahlı çatışmalarla karşılaşıyor. Uzmanların üzerinde hemfikir olduğu konu, rejime bağlı milislerin bölgede hala keyfi tutuklamalar gerçekleştirdiği ve halkı baskı altına almaya devam ettiği yönünde.
Diğer yandan, daha önce Astana Anlaşmaları ile çatışmasızlık bölgelerinden biri ilan edilen Dera’da, eski askeri muhaliflere karşı sık sık operasyonlar yapılması gerginliğin ana nedenleri arasında gösteriliyor.
Yerel kaynaklara göre, rejim milisleri ile eski muhalifler arasında yaşanan çatışmalarda havan topu da kullanıldı.
Mahir Esed'e bağlı 4. Tümen yine sahnede
İsviçre merkezli Suriye İnsan Hakları İhlalleri Belgeleme Örgütü (VDC) ise, rejim ile muhalifler arasında Sanameyn ve Dera kent merkezi yakınlarındaki Muzeyreb'de yaşanan çatışmalarda 3'ü kimliği belirsiz 6 sivilin öldüğünü, çok sayıda sivilin de yaralandığını duyurdu.
Sanameyn ve Muzeyreb'de yaşanan olayların ardından birçok bölgede protesto gösterileri düzenlendi.
Suriye İnsan Hakları İhlalleri Belgeleme Örgütü, olaylara müdahale eden rejim askerlerinin ülkede birçok insan hakları ihlalinde imzası bulunan Beşşar Esed'in kardeşi Mahir Esed'e bağlı 4'üncü Tümen'den olduğunu belirtti.
Kente giremediler
Esed rejimi güçleri, askeri çatışmaların ardından kente askeri yığınak yaptı. Ancak Sanameyn ilçesinin batı ve kuzey mahallelerine giremedi.
Askeri yığınağa rağmen muhalifler, birçok zırhlı ve silahlı rejim aracını imha etti.
Öte yandan Alman Haber Ajansına (DPA) konuşan rejime yakın kaynaklar, çatışmaya giren muhaliflerin, daha önce rejimle uzlaşı sürecine girmiş kişiler olduğunu söyledi.
Türkiye, Rusya ve İran'ın katıldığı, 4-5 Mayıs 2017'deki Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere dört "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu. Ancak rejim ve İran destekli teröristler, ateşkes ilanıyla durumun muhafaza edilmesinin kararlaştırıldığı dört bölgeden üçünü, Rusya'nın hava desteği sayesinde ele geçirdi ve İdlib'e yoğunlaştı.
Rejimin askeri olarak bölgeyi ele geçirmesinin ardından ise bazı askeri muhalifler ile rejim arasında uzlaşı sağlanmış ve askeri muhalifler bölgede yaşamaya devam etmişti.