Rusya-Ukrayna Savaşı’nda son durum ne?

24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı neredeyse iki senedir devam ediyor.

Savaşın ilk zamanlarındaki yoğun çatışma dönemlerinin ardından şimdi sahada her iki taraf da ilerleyemez durumda. Zira, uzun zamandır taraflar pozisyonlarını değiştirmiş değil.

İsrail-Filistin Savaşı’nın başlamasıyla dikkatlerin üzerlerinden çekildiğini söyleyen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve yönetimi Batı’dan gelen desteklerin azalmasından duyduğu endişeleri dile getiriyor.

Rusya ise Ukrayna’ya karşı savunma pozisyonuna devam ederken Gürcistan’da yeni bir üs kurma hazırlığında olması dikkati çekiyor.

[Sahada ilerleme kaydedilemiyor. Fotoğraf: AA]

Rusya-Ukrayna Savaşı’ndaki son durumu Giresun Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Doç. Dr. Göktürk Tüysüzoğlu ile konuştuk. 

“Rusya’nın hava saldırıları devam ediyor”

Dinyeper Nehri’nin doğusu ve batısı Rusya-Ukrayna Savaşı için oldukça kritik bir sınır olmuştu. Rusya’nın bu nehrin batısına geçip Herson kentini işgal etme isteği Ukrayna’nın karşı atağıyla devam etmişti. Tüysüzoğlu, Dinyeper Hattı’ndaki çatışmaların hala sürdüğünü ancak bir sonuç alınamadığını söylüyor.

“Özellikle Herson’un doğusuna, Kırım-Herson bağlantısını sağlayan topraklara yönelik Ukrayna’nın ilerleme isteği var ama bazı köy ve kasabalar dışında hemen hiçbir ilerleme sağlanabilmiş değil. Zaporijya cephesinde de benzer bir durum söz konusu. Energodar’daki Nükleer Santral hala Rusya’nın kontrolünde ve güvenlik riskinin yüksek olmasından dolayı bu bölgede ileri adım atmak da Kiev adına çok zor. Harkiv ve Donbas hattı ise hala ciddi çarpışmaların yaşandığı bir bölge. Harkiv ve çevresi Ukrayna kontrolünde kalmaya devam etmekle birlikte, Donbas Havzası’nda ne Rusya’nın ne de Ukrayna’nın ciddi bir ilerlemesi söz konusu. Rusya’nın hava saldırıları ise Kiev çevresi de dahil olmak üzere devam ediyor.”

Herson'dan çıkış: Rusya için tehlike çanları mı?

“Batılı ülkeler Kiev’e savaş uçağı vermekte isteksiz”

İsrail-Filistin Savaşı’nın başlamasının ardından Ukrayna’nın Batı’dan aldığı destek azalabilir. Bu durum halihazırdaki sorunların daha da büyüyeceğini gösterebilir diyor Tüysüzoğlu.

“Ukrayna yönetiminin en büyük sıkıntısı, hava savunma sistemlerinin yetersiz kalması ve Batılı ülkelerin Kiev’e savaş uçağı verme hususundaki isteksizliğin devam ediyor oluşu. Ayrıca Ukrayna tarım ürünlerine uygulanan avantajlı fiyatların AB içerisinde dahi sorun yaratması Kiev’de de hayal kırıklığına yol açtı. Bunun yanı sıra, İsrail-Filistin çatışmasının yeniden alevlenmesinin ardından Ukrayna’ya yapılan yardımların azaltılacağına ya da azaltılması gerektiğine ilişkin yorumların yapılıyor oluşu da Zelenskiy yönetimini zorlayan hususlardan biri olacak gibi görünüyor.”

Rusya ilerleyebiliyor mu?

Tüysüzoğlu, Rusya’nın sahadaki durumunun savunma pozisyonunda olduğunu belirtiyor. Wagner’le yaşananların ardından sahadaki yönetim problemleriyle de uğraştığını ifade ediyor.

“Rusya Donbas’da belli bölgeler dışında savunma pozisyonunda duruyor. Hava saldırılarıyla kritik altyapı tesislerine zarar vermeyi ve halkın direnme gücüne olumsuz etki etmeyi sürdürme planına bağlı kalan Moskova, özellikle Donbas hattında Wagner’le yaşanan gerginlikle beliren sahadaki problemlerle de uğraşıyor. Silah ve mühimmat sıkıntısını İran ve son dönemde de Kuzey Kore aracılığıyla çözme yönünde adımlar atan Putin yönetimi, sahaya gönderilecek asker bulabilme hususunda ise sıkıntı yaşamaya devam ediyor.”

Kırım’da son durum ne?

Ukrayna, 2014’te Rusya tarafından ilhak edilen Kırım’ı da almak için atağa geçmişti. Rusya, Ukrayna dronlarının saldırılarıyla şimdilik püskürtülmüş görünüyor. Tüysüzoğlu, Rusya’nın Gürcistan’daki üs kurma niyetine de dikkati çekiyor.

“Ukrayna dronlarının özellikle Kırım Yarımadası ve çevresindeki etkinliği ya da sürpriz saldırıları, Moskova’yı bazı donanma unsurlarını Kırım’dan uzaklaştırarak Gürcistan’da tek taraflı bağımsızlık ilan etmiş (ve Rusya tarafından da devlet olarak tanınan) Abhazya’ya, Oçamçire’ye yönlendirdiğini görüyoruz. Bu hususta Abhazya liderliğinden de açıklamalar gelmekte. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de geçtiğimiz günlerde Rusya’nın Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü ihlal etmeye devam ederek, Abhazya’da üs açmak istediğine ilişkin açıklama yaparak bu hamlenin altını çizmiş oldu.”

Savaşın bitmesi mümkün mü?

Son olarak, Doç. Dr. Tüysüzoğlu, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın görüntü itibarıyla tam bir açmaza dönüştüğünü belirtiyor. Kiev’in karşı saldırısı aylar geçmesine karşın henüz ciddi bir ilerleme kaydedemedi. Rusya’nın da sahada savunma pozisyonunda durduğunu söylüyor. Savaşın gidişatıyla ilgili değerlendirmesini ise “Mevcut askeri görünüm itibarıyla bu savaşın sahada sonlanması pek mümkün görünmüyor” sözleriyle anlatıyor.