Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlangıcından bu yana 2000'den fazla esir değiştirildi

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın 24 Şubat'ta başlamasının ardından iki taraftan da pek çok asker ve sivil esir alındı. Bu bağlamda dönem dönem Rusya ile Ukrayna arasında esir değişimi yapıldı.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlangıcından bu yana 2000'den fazla esirin değiştirildiği süreçlere başta Türkiye olmak üzere diğer ülkelerden de arabuluculuk kapsamında katkı sağlandı.

Rusya Savunma Bakanlığının açıkladığı bilgilere göre, bugüne kadarki esir değişimi operasyonlarında Kiev'in elinde bulunan en az 800 Rus askeri serbest bırakıldı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, 4 Şubat'ta Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, esir değişimlerinin aylardır sürdüğünü ifade ederek 24 Şubat 2022'den bu yana 1762 Ukraynalının ülkesine döndüğünü belirtti.

İlk esir değişimini Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Basın Sözcüsü Daria Zarivnaya,17 Mart'ta yerel bir televizyonda açıkladı ve Melitopol Belediye Başkanı İvan Fedorov'un savaş sırasında esir alınan 9 Rus askeriyle değiştirildiğini duyurdu.

Ukrayna'dan 9 Nisan'da yapılan açıklamada, esir değişimi kapsamında 26 Ukraynalının serbest bırakıldığı, 12 asker ve 14 sivilin evine döndüğü belirtildi.

Rusya ile Ukrayna arasında 21 Nisan'da da esir değişimi yapıldı ve bu çerçevede 10'u asker 9'u sivil toplam 19 Ukraynalının serbest bırakıldığı açıklandı.

215 savaş esiri iade edildi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile yürüttüğü diplomasi trafiği sonucunda Rusya ile Ukrayna arasında savaş esiri mübadelesi 22 Eylül'de yapıldı.

Rusya ve Ukrayna arasında yapılan esir değişimi sonucu 215 Ukraynalı savaş esirinin serbest bırakılmasından büyük memnuniyet duyduklarını aktaran Ukrayna Devlet Başkanlık Ofisi Başkanı Andriy Yermak, esir değişimi sürecinde yer alan tüm taraflara teşekkür etti.

Ukrayna devlet kurumlarının her gün 24 saat uluslararası ortaklarıyla esir değişimi operasyonu için çaba sarf ettiğini aktaran Yermak, "Türk tarafı başta olmak üzere ortaklarımızın yer aldığı uluslararası temaslarımız, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile sürekli iletişim halinde olmamız çok önemliydi." dedi.

Değişim operasyonunda Türkiye'nin bu sürece sağladığı desteğin önemini özellikle vurgulayan Yermak, "Dün (21 Eylül) de çok önemli bir rol oynadı (Türkiye), değişimin son kısmı doğrudan Ankara'da gerçekleşti." diye konuştu.

Söz konusu değişimde bırakılan Ukrayna’nın Azov taburundan 5 komutan, savaş bitene kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayesinde Türkiye'de kalmaya devam edecek.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür

Zelenskiy, Türkiye’nin arabuluculuğuyla Rusya ile yapılan esir değişimi sonrası ülkeye iade edilen 215 Ukraynalı için bu konuda Rusya ile arabuluculuk üstlenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür etti.

Değişimle geri alınan taburun 5 üyesinin güvenlik amaçlı Türkiye’de bulunduğunu kaydeden Zelenskiy, "Cumhurbaşkanı Erdoğan ile konuştum. Azov’un 5 komutanı, Erdoğan’ın özel kontrolü altında Türkiye’de güvende tutulacak. Bunlar Sergey Volınski, Svyatoslav Palamar, Denis Prokopenko, Oleg Homenko, Denis Şlega. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a minnettarım." ifadelerini kullandı.

Zelenskiy, değişim karşılığında Rusya’ya 55 askeri iade ettiklerini sözlerine ekledi. Sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin yöneticisi Denis Puşilin, Ukrayna’da savaş başladıktan sonra gözaltına alınan Rusya yanlısı ana muhalefet partisi Yaşam İçin Muhalefet Platformunun lideri Viktor Medvedçuk’un da değişimle verildiğini aktardı.

Türkiye'nin Rusya-Ukrayna Savaşı'ndaki arabuluculuğu

Rusya-Ukrayna Savaşı 24 Şubat 2022'de başladığından bu yana Türkiye, ateşkesin sağlanması ve muharebenin sona ermesi için iki ülke arasındaki arabuluculuk faaliyetlerine devam ediyor.

Savaşın başlamasının ardından Türkiye'nin arabuluculuğunda iki ülkenin dışişleri bakanları ilk kez 10 Mart 2022'de Antalya'da bir araya geldi.

Bu toplantının ardından Türkiye'nin yoğun diplomatik çabalarıyla Rusya ve Ukrayna müzakere heyetleri 29 Mart 2022'de İstanbul'da görüştü.

Bu görüşmedeki müzakerelerde iki taraf arasında ciddi ilerleme kaydedilse de Rus güçlerinin çekilmesinden sonra Ukrayna'nın başkenti Kiev yakınlarındaki İrpin ve Buça'dan gelen görüntülerin ardından bu ilerleme sekteye uğradı.

Tahıl Koridoru Anlaşması

Türkiye, iki ülkeyle diplomatik girişimlerde bulunmasının yanı sıra küresel gıda krizine neden olan tahıl sevkiyatı için de arabuluculuk çalışmalarını sürdürdü.

Bu bağlamda Birleşmiş Milletler ve Türkiye'nin arabuluculuğu sayesinde Tahıl Koridoru Anlaşması 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da imzalandı. Anlaşma, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yürüttüğü yoğun diplomasi sayesinde 120 günlük sürenin dolmasının ardından 17 Kasım'da yeniden uzatıldı.

Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamalara göre, söz konusu anlaşma sayesinde bugüne kadar Ukrayna limanlarından 18 milyon tondan fazla tahılın ihtiyacı olan ülkelere 674 gemiyle emniyetle sevkinin sağlandığı belirtildi.

Yılın son aylarında da esir değişimi devam etti

Ukrayna Savunma Bakanlığından 11 Ekim'de yapılan yazılı açıklamada, Rusya ile esir değişimi neticesinde 32 askerin Ukrayna'ya iade edildiği bilgisi verildi. Bu çerçevede Rusya, savaşta hayatını kaybeden 62 kişinin cesedini de Ukrayna'ya iade etti.

Rusya'yla 17 Ekim'de yapılan esir değişiminde çoğunluğu asker 108 Ukraynalı kadın serbest kaldı.

Ukrayna ise 72 denizci dahil 110 Rus vatandaşını serbest bıraktı. Sonrasında 52 Ukraynalı ve 50 Rus daha ülkelerine gönderildi. 3 Kasım'da ise 107 Rus ve 107 Ukraynalı asker serbest bırakıldı.

23 Kasım'da da Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakere sonucunda 35 Rus askeri serbest bırakıldı. 1'i sivil olmak üzere 36 Ukraynalı da ülkesine gönderildi. Ertesi gün 50 Ukraynalı ve 50 Rus askeri daha serbest bırakıldı.

İki ülke de aralık ayının ilk haftasında 110 kişiyi serbest bıraktı. 14 Aralık'ta ise 64 Ukraynalı asker ülkesine döndü. Bunlar arasında ABD vatandaşı Murekez Süedi'nin de olduğu ve ölen 4 kişinin de cenazelerinin teslim alındığı açıklandı.

Rusya ile Ukrayna arasında 31 Aralık'ta yapılan esir değişimi kapsamında da 140 Ukrayna vatandaşının ve 82 Rus askerinin serbest kaldığı belirtildi.

Rusya, 2022'de 1596 Ukraynalıyı serbest bıraktı

Ukrayna'nın açıkladığı verilere göre, 2022'de Rusya, 1464'ü asker 132'si sivil olmak üzere 1596 Ukraynalıyı serbest bıraktı.

Zelenskiy, 9 Aralık'ta TRT World Forum 2022, "Geleceği Şekillendirmek: Belirsizlikler, Gerçekler ve Fırsatlar" temasıyla İstanbul'da düzenlenen foruma çevrim içi katılarak, Türkiye'nin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ukrayna-Rusya arasındaki esir değişiminde yardımcı olduğunu ve bunun için çok minnettar olduklarını dile getirdi.

2023'te de esir değişimleri devam ediyor

Rusya ile Ukrayna arasında 8 Ocak'ta yapılan esir değişimi sonucu 50 Ukraynalı ve 50 Rus asker serbest bırakıldı.

İki ülke arasında 4 Şubat'ta ise 116 Ukraynalı ve 63 Rus askerinin serbest bırakıldığı duyuruldu. 16 Şubat'ta da Rusya'nın 101 Ukraynalı askeri serbest bıraktığı açıklandı.