Sigara içenlerin sayısı tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı

Dünya genelinde sigara içenlerin sayısı 1,1 milyara yükseldi. Sigara kaynaklı ölümlerin sayısı ise 7,7 milyona ulaştı. Erkeklerde her 5 ölümden 1’i sigara nedeniyle gerçekleşti.

Lancet'in raporuna göre sigaraya yeni başlayanların yüzde 89’u 25 yaşına kadar bağımlı oldu. Bağımlılık yaşı ise tüm ülkelerde gün geçtikte düşmeye devam ediyor.

Araştırmacılar, sigara içenlerin sayısının artmaya devam ettiğini ve özellikle gençler arasında sigara içme oranlarının endişe verici bir yükselişe geçtiğini söylüyor.

Raporda 25 yaşına kadar düzenli sigara içmeyen birinin bağımlı olma olasılığının çok düşük olduğuna da dikkat çekiliyor.

Nüfusun üçte ikisini oluşturan listede Türkiye de var

Araştırmaya göre küresel ölçekte azalma gözlense de, sigara bağımlılarının sayısı erkekler arasında 20 ülkede, kadınlar arasında ise 12 ülkede artış gösterdi.

Tütün içen küresel nüfusun üçte ikisini ise yalnızca 10 ülke oluşturuyor

Bunlar Çin, Hindistan, Endonezya, ABD, Rusya, Bangladeş, Japonya, Türkiye, Vietnam ve Filipinler olarak sıralanıyor.

341 milyon kişiyle her üç sigara tüketicisinden biri Çin’de yaşıyor.

[Grafik: Bedra Nur Aygün ]

Asya'da erkekler, Avrupa'da kadınlar

15 yaş ve üzeri bireyler arasında, erkekler arasında en yüksek sigara içme yaygınlığına sahip ülkeler, çoğunlukla Asya ve Okyanusya ülkelerinde.

Kadınlar arasında tütün kullanımı yaygınlığının en yüksek olduğu ülkeler ise daha çok Avrupa ve Okyanusya'da.

1 milyonu aşan nüfusa sahip 159 ülke arasında, 15 yaş ve üstü erkeklerde tütün kullanımının nüfusa oranla en yüksek olduğu ülkeler; Endonezya, Ermenistan, Ürdün ve Gürcistan.

15 yaş ve üstü kadınlarda ise en yüksek oranlar; Sırbistan, Şili, Hırvatistan, Bulgaristan ve Yunanistan’da.

Yaşam beklenti süresi 10 yıl kısalıyor

Rapora göre 2019 yılında sigara nedeniyle iskemik kalp hastalığından 1,7 milyon, kronik obstrüktif akciğer hastalığından 1,6 milyon ölüm; trakea, bronş ve akciğer kanserinden 1,3 milyon ölüm ve felçten yaklaşık 1 milyon ölüm gerçekleşti.

Araştırmalara göre uzun süreli sigara içen her iki kişiden biri, doğrudan sigarayla bağlantılı nedenlerden ölüyor ve sigara içenler, hiç sigara içmeyenlere göre ortalama 10 yıl daha düşük bir yaşam beklentisine sahip.

Küresel ölçekte sigara ve tütün kullanımına bağlı ölümlerin sadece yüzde 6'sı, en az 15 yıl önce sigarayı bırakmış kişiler arasında meydana geldi.

Araştırmacılar, bu sonucun sigarayı bırakmanın önemini vurguladığını söylüyor.

"Yeni başlayanların sayısını düşürmezse, tütün epidemisi uzun yıllar sürecek"

31 Mayıs Dünya Tütünsüzlük Günü öncesinde yayınlanan yazıda yazarlar, tüm ülkeleri tütün kullanımının yaygınlığını azaltmak ve genç yaşta sigaraya başlamayı önlemek için kanıta dayalı bir politika paketini acilen benimsemeye ve uygulamaya çağırıyor.

Washington, Seattle Üniversitesi Sağlık Ölçütleri ve Değerlendirme Enstitüsünün (IHME) kıdemli yazarı Profesör Emmanuela Gakidou, sigara içme yaygınlığının pek çok ülkedeki gençler arasında yaygınlaşması nedeniyle tütün kontrolünün artırılmasının acil bir ihtiyaç olduğunu söylüyor.

Araştırmanın başında yer alan Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsünden Marissa Reitsma, sigaraya yeni başlayanların yüzde 89’unun 25 yaş ve altındakiler olduğunu, hükümetin gençler arasında bağımlılığın önüne geçmeye odaklanması gerektiğini vurguluyor.

Reitsma, “Gençler bağımlılığa karşı daha savunmasız. Eğer ülkeler sigaraya yeni başlayanların sayısını düşürmezse, tütün epidemisi uzun yıllar sürecek” diyor.

Tehdidin diğer yüzü: e-sigara 

Tütün kullanımı gibi elektronik sigara kullanımı da artık tüm dünyada çok yaygın.

İstatistik portalı Statista’nın küresel tüketici anketinden elde edilen verilere göre, elektronik sigara kullanımı en çok Çin’de yaygın. Bu ülkede sigara içen her 5 kişiden 1’i, ayrıca elektronik sigara da kullandığını söylüyor. 

Uzun bir süredir ülke genelindeki ergen öğrenciler arasında uyuşturucu ve alkol kullanımı ile ilgili araştırmalar yapan National Institutes of Health “Geleceği İzleme” anketinden elde edilen elektronik sigara kullanımı verilerine göre, lise seviyesindeki kullanıcılarda, geçen yıldan bu zamana kadar önemli bir artış var.

Araştırmacılar, 2017 ile 2018 arasında, son 30 günde elektronik sigarayla nikotin aldığını söyleyen lise son sınıf öğrencilerinin sayısının 2 katına çıktığını tespit etti; yani yüzde 11'den yüzde 21'e...

Bu, anketin 43 yıllık geçmişinde, herhangi bir maddede kaydedilen en büyük artış.

[Grafik: TRT Haber / Nursel Cobuloğlu]

Peki sigarayı bırakanları neler bekliyor?

Önlenebilir hastalık ve ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer alan ve her yıl 7 milyondan fazla kişinin ölümüne yol açan küresel tütün tüketimi terk edildiğinde ise insan vücudunda önemli etkiler meydana getiriyor. 

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) “Tütün kalpleri kırar. Sigarayı değil sağlığı seç” başlıklı raporuna göre, etkiler şöyle sıralanabilir:

- Sigarayı bıraktıktan sadece 20 dakika sonra, kalp atış hızı ve kan basıncında düşüş ile ilk iyileşmeler başlıyor.

- 12 saat içinde karbonmonoksit seviyeleri normale dönüyor ve birkaç hafta sonra akciğer fonksiyonu artıp dolaşım iyileşiyor.

- İnme veya koroner kalp hastalığı riski 15 yıl içinde ortadan kalkıyor.

- Akciğer kanseri de yaklaşık 10 yıl sonra çok daha az önemli bir tehdit haline geliyor.