Suriye krizine çözüm çabalarının adresi bir kez daha Rusya'nın Soçi kenti oldu. Katılımcılar, Ulusal Diyalog Kongresi’nde biraraya geldi. Siyasi çözüm için atılması gereken adımlar ele alındı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan Soçi Zirvesi açıklaması
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov: BM'den sonuç bekliyoruz
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, kongrenin kapanışında yaptığı konuşmada, sonuç bildirgesinde alınan kararları açıkladı.
Bildirgede, "Suriye egemenlik haklarına ve toprak bütünlüğüne saygı duyulmalı. Suriye halkı kendi geleceğine ve siyasi yapısına seçimle karar vermeli. Suriye vatandaşlarının tümü eşitlik, din ve etnisite gözetilmeksizin korunmalı. Terörizm ve mezhepçiliğin her şekli ile mücadele edilmeli. Kadınlar eşit haklara sahip olmalı, temsilde en az yüzde 30 kadın kotası konulmalı. Mültecilerin güvenliği sağlanarak, evlerine ve yurtlarına gönüllü şekilde dönmesi sağlanmalı. Rejim hükümeti ve muhalefetin, anayasa komitesi oluşturmasına karar verildi." denildi.
Kongre katılımcılarının süregelen çatışmaları en kısa sürede sonlandırmak istediği söylendi.
Soçi Zirvesi'nin sonuç bildirgesine dair detayları TRT Haber Muhabiri Fatih Oruk aktarıyor.https://t.co/B6tHQykgMz pic.twitter.com/6f7xlsyPKw
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) 30 Ocak 2018
Anayasa komitesi kurma kararı
Ülkenin yeniden bütünleştirilmesi için uluslararası topluma yardım çağrısı yapılan bildirgede, bu amaçla anayasa komitesi kurulması kararlaştırıldı.
Rejim delegasyonunun yanı sıra "geniş temsilli muhalefet delegasyonundan oluşan komitenin anayasal reform taslağı hazırlamak için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararına katkıda bulunmasına karar verildiği" anlatıldı.
Anayasa komitesinde rejim, muhalefet, Suriye uzmanları, bağımsızlar, aşiret liderleri ve kadınların yer alacağı söylendi.
BM'den destek istendi
Bildirgede, anayasa komitesinin yetkileri, prosedür kuralları, seçilme kriteri gibi hususlar üzerindeki nihai anlaşmanın BM gözetimindeki Cenevre sürecinde yapılacağı vurgulandı.
Bildirgenin sonunda, Suriye Özel Temsilcisini anayasa komitesinin Cenevre'deki işlerine yardımcı olarak ataması için BM Genel Sekreterine çağrı yapıldı.
De Mistura, "En kısa zamanda BMGK'nın 2254 sayılı kararı çerçevesinde (anayasa komitesi ile ilgili) görevimde nasıl ilerleyeceğimi belirteceğim. Bu, uygulamada anayasa taslağı çalışması için Cenevre'de bir takvim ve süreç ayarlamak gerektiği anlamına geliyor." dedi.
"Soçi'den çıkan sonuçlar süreci canlandırmak için kullanılacak"
De Mistura'nın ardından konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandır Lavrentyev de Soçi'den çıkan sonuçların BM gözetimindeki Cenevre sürecini canlandırması için kullanılacağını söyledi.
"Üç belge kabul edildi"
Muhaliflerin katılmadığı kongreye bin 393 delegenin ve 50 gözlemcinin katıldığını belirten Lavrentyev, sonuç bildirisi, katılımcıların başvurusu ve anayasa komitesi için aday listesi olmak üzere üç belgenin kabul edildiğini söyledi.
"Cenevre'nin rolünü çalmak istemedik"
Lavrentyev, 150 kişiden oluşan aday listesinin BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'ya sunulacağını ifade ederek, "Cenevre'nin rolünü çalmak istemedik. Siyasi sürecin canlanmasına mümkün olduğunca fazla katkıda bulunmak istedik." dedi.
"Mistura belirleyecek"
Bu gelişmelerin Astana süreci çerçevesinde olduğunu anımsatan Lavrentyev, gelecek turun şubat ayının sonunda olacağını söyledi.
Putin'in temsilcisi, "Anayasa komitesinin formatını ve heyetini, de Mistura belirleyecek." diye konuştu.
Ankara'dan gelen muhaliflerin kongrenin organizasyonunda değişikleri içeren "kabul edilemez taleplerde" bulunduğunu iddia eden Lavrentyev, "Kongreye katılmayan muhalefet de anayasa komitesinde temsil edilecek." dedi.
Türkiye Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, son dönemde Suriye'de yaşanan ateşkes ihlalleri ve kongre konusunda giderilemeyen bir takım endişe ve belirsizlikler sonucunda Müzakere Yüksek Komitesi ve Suriye Ulusal Koalisyonu'nun kongreye katılmama kararı aldığı anımsatılmıştı.
Açıklamada ayrıca, kongreye katılmak üzere Ankara'dan Soçi'ye gelen muhalefet heyetinin de kongre vesilesiyle havaalanına ve kongre merkezine yerleştirilen rejim bayraklı resim ve logolara tepki göstererek, ülkeye giriş yapmak istemediği kaydedilmişti.
Kaynak: İHA/TRT Haber/AA