Soçi'de Suriye konulu Garantörler Toplantısı başlıyor

Görüşmelerin gündemini İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ndeki son durum, mültecilerin geri dönüşü, alıkonulanların serbest bırakılması ve anayasa komitesi çalışmaları oluşturuyor.

Türkiye, Rusya ve İran heyetleri, Astana formatlı 10. Garantörler Toplantısı öncesinde, teknik konular üzerinde ikili ve üçlü görüşmelere katılıyor.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Ürdün'den heyetlerin gözlemci olarak yer aldığı görüşmelerde, ABD son Astana toplantısında olduğu gibi bu kez de temsilci göndermedi.

Askeri muhalefet heyetini eski Suriye Geçici Hükümeti Başbakanı Ahmet Tuma, rejimi ise BM Daimi Temsilcisi Beşşar Caferi temsil ediyor.

İdlib'deki son durum

14-15 Mayıs'taki son Astana toplantısında, taraflar, Gerginliği Azaltma Bölgeleri ve ateşkes rejiminin korunmasında mutabık kalmıştı.

Ancak rejim ve destekçileri, Doğu Guta'dan sonra, Humus ve güney cephesi (Dera, Kuneytra) Gerginliği Azaltma Bölgeleri'ni yoğun saldırılar neticesinde ele geçirmişti.

Beşşar Esed, 27 Temmuz'da Rus TASS haber ajansına verdiği röportajda, "İdlibliler ya teslim olacak ya da ölecek" ifadesini kullanmış, ülkenin birçok noktasındaki rejim saldırılarından kaçarak İdlib'e sığınan yüz binlerce sivili tehdit etmişti.

Rejim, geçen hafta İdlib'in güneybatısında, Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde yer alan Türkmendağı'na saldırmak için askeri yığınak yapmaya başlamıştı.

Bu gelişmeler nedeniyle, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Astana anlaşmaları çerçevesinde Ekim 2017'den bu yana ateşkes gözlem misyonu yaptığı İdlib, garantörlerin gündeminde önemli yer tutacak.

Türk heyetinin, bölgede ateşkesin korunması konusundaki kararlılığını vurgulaması bekleniyor.

Geri dönüşler

Öte yandan Rusya'nın masaya ilk defa mültecilerin ve yerinden edilenlerin geri dönüşü konusunu getireceği öngörülüyor.

Son dönemde Rus yetkililer, bu konuyla ilgili mültecilerin barındığı Türkiye, Ürdün ve Lübnan'a ziyaretler yapmıştı.

Muhalif kaynaklar, güven ortamı sağlanmadan ülkeye, özellikle rejimin ele geçirdiği bölgelere dönüşlerin gerçekçi bir konu olarak ele alınmasına itiraz ediyor.

Alıkonulanlar Çalışma Grubu

Son toplantısını geçen ay Ankara'da yapan Alıkonulanlar Çalışma Grubu'nun da gün içerisinde 4. kez bir araya gelmesi planlanıyor.

BM heyetinin de katılacağı toplantıda, alıkonulanların serbest bırakılması için usül kuralları üzerine görüşmeye devam edilmesi, Türk heyetinin somut ilerleme kaydedilmesi için güçlü mesaj vermesi bekleniyor.

Anayasa komitesi çalışmaları

Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'nın kurulacak anayasa komitesinin işleyişi üzerine garantör ülkelerle görüşmesi öngörülüyor.

Rejim ve muhalefet heyeti, yaklaşık 50'şer kişiden oluşan önerileri daha önce de Mistura'ya sunmuştu.

Garantörler toplantısının ilk dokuzu, Kazakistan'ın başkenti Astana'da yapılmıştı. Soçi'de Astana formatında yapılacak toplantının bugün ikili ve üçlü görüşmelerle sürmesi, tüm tarafların katılacağı ana toplantının yarın yapılması planlanıyor.  

Kaynak: AA