NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, müttefik ülke dışişleri bakanlarının NATO-Rusya Konseyi öncesinde Rusya'nın Ukrayna sınırındaki askeri tahkimatını görüştüğünü belirtti.
Stoltenberg, video konferans yöntemiyle yapılan NATO Dışişleri Bakanları Toplantısının bitiminde basın toplantısı düzenledi.
"Çatışma riski bulunuyor"
Müttefiklerin, Rusya'nın Ukrayna sınırındaki ve içindeki askeri tahkimatı ile bunun Avrupa'nın güvenliğine etkilerini ele aldıklarını anlatan Stoltenberg, Rusya'nın çağrılara rağmen askeri yığınağını ve tehditkar söylemlerini devam ettirdiğinin altını çizdi.
"Çatışma riski bulunduğunu" vurgulayan Stoltenberg, Rusya'nın saldırgan tutumu nedeniyle Avrupa güvenlik düzeninin zarar gördüğüne işaret etti.
Stoltenberg, 2019'dan beri ilk kez 12 Ocak'ta toplanacak NATO-Rusya Konseyi ile ilgili şunları söyledi:
"NATO, Rusya'ya yönelik ikili yaklaşımını sürdürmektedir. Güçlü caydırıcılık ve savunma, bunun yanı sıra anlamlı diyalog. Rusya'nın masaya oturmaya ve konuşmaya hazırlanması olumlu bir sinyal. Gerginlik arttığında diyalog daha çok önem taşımaktadır. NATO-Rusya Konseyi Toplantısı, Ukrayna içinde çevresindeki durum ile bunun Avrupa güvenliğine etkilerine odaklanacak."
"Rusya'nın endişelerini dinlemeye hazırız"
NATO ülkelerinin dışişleri bakanlarının bugün ayrıca 10 Ocak'ta Cenevre'de yapılacak ABD-Rusya görüşmesi ve 13 Ocak'taki AGİT toplantısını da istişare ettiği bilgisini veren Stoltenberg, şöyle devam etti:
"Gelecek hafta yapılacak görüşmeler Rusya'nın diyalog ve diplomasi için ciddi olduğunu göstermesi için fırsattır. Rusya'nın endişelerini dinlemeye her zaman hazırız. NATO, siyasi çözüm için her çabayı gösterecektir ancak diyaloğun anlamlı olması için bunun aynı zamanda müttefiklerin Rus eylemleri hakkında uzun süredir devam eden endişelerini de kapsaması gerekmektedir. Diyalog, Avrupa'nın güvenliğiyle ilgili ana ilkeler temelinde olmalı, Ukrayna ile istişare içinde yapılmalıdır. Biz aynı zamanda Gürcistan, Moldova, İsveç ve Finlandiya gibi kilit önemdeki ortaklarımızla da istişare halindeyiz."
Diplomasi başarısız olursa
Stoltenberg, NATO'nun Rusya ile diyaloğu iyi niyetle yürüteceğine işaret ederek, "Diplomasinin başarısız olma ihtimaline de hazırlıklı olmalıyız. Ukrayna'ya karşı bundan sonraki herhangi bir saldırganlığın Rusya için ciddi sonuçları ve ağır bedeli olacaktır." dedi.
Bu sonuçların ekonomik, mali ve siyasi yaptırımları içereceğini vurgulayan Stoltenberg, askeri bakımdan da durumu sürekli değerlendirdiklerini aktardı ve "İttifakımızın doğu kısmındaki varlığımızı güçlendirme ihtiyacını sürekli olarak değerlendiriyoruz." şeklinde konuştu.
"Her ülke kendi ittifakını belirleme hakkına sahip"
Ukrayna'ya NATO'nun desteğinin süreceğinin altını çizen Stoltenberg, Rusya'nın karşı çıktığı NATO'nun genişlemesi hakkında ise şunları ifade etti:
"Büyüklüğü ne olursa olsun, komşusu kim olursa olsun tüm ülkelerin kendi yollarını ve kendi ittifaklarını belirleme hakkı vardır. Bu, onlarca yıldır Avrupa güvenliğinin temel ilkesi olmuştur ve Rusya da bunu sürdürme taahhüdünde bulunmuştur."
Stoltenberg, "İkinci sınıf NATO üyelerinin olduğu ve ittifakın bu üyeleri korumasına izin verilmeyecek bir durum içine düşemeyiz." değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa ülkelerinin masada olma isteğini değerlendiren Stoltenberg, NATO'nun 30 üyesinden 28'inin Avrupa ülkesi olduğunu, müttefiklerin sürekli istişare halinde bulunduğunu söyledi.
"Kazakistan'daki durumu yakından takip ediyoruz"
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Kazakistan'da yaşanan son olaylara ilişkin de açıklama yaptı.
Genel Sekreter açıklamalarında şu ifadelere yer vedi:
"Kazakistan'daki durumu yakından takip ediyoruz. Can kaybı haberleri kaygı verici. Şiddetin bir an önce durması ve temel insan haklarına saygı gösterilmesi gerekiyor."
Kazakistan'da yaşananlar
Kazakistan'ın batısında LPG'ye yapılan zamlar ve sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle 2 Ocak'ta başlayan protestolar, ülkenin diğer kesimlerine yayıldı.
Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı. Polis araçları ile askeri araçları ateşe veren, devlet binalarına giren protestoculara güvenlik güçleri müdahale etti.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti. Protestoların yayılması sonucu olağanüstü hal ilan edildi.
Tokayev, ülkedeki mevcut durum nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) ülke liderlerinden yardım istedi. KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyinin aldığı karar doğrultusunda Kazakistan'a asker gönderildi.
KGAÖ, 2002'de Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Ermenistan tarafından hükümetler arası askeri ittifak olarak kurulmuştu.
16.3ºC
Ankara
