Stoltenberg: Kovid-19 tehdidi eşi benzeri görülmemiş bir kriz

Stoltenberg, NATO'nun 2019 Yıllık Raporu'nu açıklamak için sanal ortamda bir basın toplantısı düzenledi.

Toplantıda, 2019'da atılan adımları hatırlatan Stoltenberg, aynı zamanda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi hakkında da değerlendirmelerde bulundu.

"Kovid-19, eşi benzeri görülmemiş bir kriz"

Stoltenberg, "Kovid-19 tehdidi eşi benzeri görülmemiş bir kriz teşkil ediyor ancak daha önce birlikte birçok krizin üstesinden geldik, yeni tip koronavirüs krizini de aşacağız." diye konuştu.

NATO müttefiklerinin, Kovid-19'la mücadele bağlamında sosyal ve ekonomik etkileri olacak katı önlemler aldığına dikkati çeken Stoltenberg, ittifakın da ilk etaptan bu yana virüsün yayılmasını önlemek ve sivil, asker ile personeli korumak için tedbirler aldığını duyurdu.

Stoltenberg, "Tüm kritik kurumlarda olduğu gibi NATO da hem güvenliği sağlamak hem de işlevini sürdürmek için dengeli bir politika izliyor." ifadesini kullandı.

Birlikte ve dayanışma içinde hareket etmenin hiç olmadığı kadar önemli olduğunun altını çizen Stoltenberg, "NATO, 1 milyar vatandaşının güvenliğini sağlamaya ilişkin kararlığını güçlü bir şekilde koruyor." dedi.

"NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'na ilişkin nihai karar alınmadı"

Stoltenberg, Kovid-19'un ciddi ekonomik sonuçlar doğuracağını ve bunun da üye ülkelerin bütçelerini etkileyeceğini vurgulayarak, savunmaya yatırımın aynı zamanda sivil sağlık sektörüne de olumlu katkılar sağladığına dikkati çekti.

Kovid-19 nedeniyle bazı tatbikatların iptal ya da tadil edildiğini anımsatan Stoltenberg, Afganistan'daki misyon bağlamında ise halihazırda 16 bin olan asker sayısının, 12 bine düşürüleceğini açıkladı.

Öte yandan, nisan başında düzenlenmesi planlanan NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'na ilişkin henüz nihai bir karar alınmadığını aktaran Stoltenberg, tehdit değerlendirmesinin her gün gözden geçirildiğini ifade etti.

"2019 hızlı adaptasyon gösterdiğimiz bir yıl oldu"

Stoltenberg, "2019, hızlı adaptasyon gösterdiğimiz bir yıl oldu." diyerek, karmaşık ve öngörülemez bir güvenlik ortamında, müttefiklerin ortak savunma ve caydırıcılığı güçlendirmeye devam ettiğinin altını çizdi.

Müttefiklerin güçlerinin hazırlık seviyesini artırdığını, süratle askeri takviye kabiliyetini güçlendirdiğini, deniz alanındaki yetkilerini, kabiliyetlerini ve dayanılırlılığı artırdığını kaydeden Stoltenberg, NATO'nun komuta yapısını uyarladığını ve yeni bir uzay politikası uygulamaya başladığını hatırlattı.

Stoltenberg, NATO'nun Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Anlaşması'nın olmadığı düzene yönelik tedbirler konusunda anlaştığını ve Kuzey Makedonya'yla katılım protokolünün imzalandığını ifade etti.

NATO'ya destek yüksek

Stoltenberg, NATO ülkelerinde yapılan anket sonuçlarına da ilk kez yıllık raporda yer verildiğine değinerek, üye ülkelerde bir referandum olması halinde "toplumun yüzde 64'ünün NATO'da kalma yönünde oy kullanacağının" ortaya çıktığını bildirdi.

Anket katılımcılarının yüzde 76'sının "bir saldırıya uğramamız durumunda, diğer NATO üyeleri desteğe gelir" görüşünü desteklediğini aktaran Stoltenberg, aynı zamanda yüzde 71'inin de başka bir üyenin saldırıya uğraması durumunda ülkelerin destek sağlaması gerektiği görüşünü paylaştığını kaydetti.

"Türkiye'ye yönelik daha fazla ne yapabileceğimize bakıyoruz"

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Türkiye'nin, Suriye'deki çatışmadan en derin şekilde etkilenen NATO müttefiki olduğuna ve çok sayıda terör saldırısına maruz kaldığına işaret ederek, İdlib'deki saldırı sonrasında Türkiye'ye daha fazla nasıl destek verilebileceğinin çalışıldığını söyledi.

NATO'nun Türkiye'ye çeşitli şekillerde destek vermeye devam ettiğini kaydeden Stoltenberg, buna örnek olarak "hava savunmasının güçlendirilmesini" gösterdi.

Savunma harcamaları artışta

"2019'da savunma harcamalarını gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 2'sine ulaştıran ülke sayısı 9'a yükseldi" diyen Stoltenberg, müttefiklerin son 5 yıldır aralıksız savunma harcamalarında artışa gittiğini belirtti.

Stoltenberg, 2016-2020'de Avrupalı müttefikler ve Kanada'nın savunma bütçelerine 130 milyar euro eklediklerini aktararak, "Müttefiklerin ulusal planlarına göre, bu rakam 2024'te 400 milyar euroya yükselecek." dedi.

Öte yandan NATO 2019 Yıllık Raporu'na göre, savunma harcamasını GSYH'nın yüzde 2'sine ulaştıran ülkeler ABD, Bulgaristan, Yunanistan, İngiltere, Estonya, Romanya, Litvanya, Letonya ve Polonya oldu.

ABD yüzde 3,42 ile ilk sırada yer alırken onu en yakın yüzde 3,25 ile Bulgaristan, yüzde 2,28 ile Yunanistan, yüzde 2,14 ile İngiltere ve Estonya, yüzde 2,04 ile Romanya, yüzde 2,03 ile Litvanya, yüzde 2,01 ile Letonya ve yüzde 2 ile Polonya izledi.

Bu dönemde, Türkiye savunmaya GSYH'sinin yüzde 1,89'unu ayırdı.

Almanya GSYH'sinin yüzde 1,38’ini, Fransa yüzde 1,84’ünü, Hollanda yüzde 1,36'sını, İtalya yüzde 1,22'sini savunmaya harcadı.

NATO üyeleri arasında savunma alanına en az pay ayıran ülkeler ise yüzde 0,56 ile Lüksemburg, yüzde 0,92 ile İspanya ve yüzde 0,93 ile Belçika oldu.

NATO üyesi ülkeler, 2014'te GSYH'lerinin yüzde 2'si seviyesinde savunma harcaması yapmayı taahhüt etmişti.