Hartum Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tarık Muhammed Nur, yaptığı açıklamada, caminin tam olarak ne zaman inşa edildiği ve mimarı hakkında net bilgi bulunmadığını söyledi.
Nur, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın Sudan'ı Osmanlı topraklarına katmasının ardından Hartum'un imarıyla birlikte Ulu Cami'nin de 1830'larda ilk kez inşasına başlandığını tahmin ettiklerini belirtti.
Sudan'daki kısa ömürlü Mehdi Devleti (1885-1899) döneminde başkentin Umdurman kentine taşınmasıyla caminin de kaderine terk edildiğini dile getiren Nur, İngiliz işgali döneminde, kapsamlı şekilde yeniden inşa edilen caminin 1901'de Mısır Hidivi 2. Abbas Hilmi Paşa'nın Sudan ziyaretinde açıldığını ifade etti.
Nur, iç ve dış duvarlarındaki desenler ve süslemelerle dikkati çeken caminin Mısır'daki camilerin tarzına benzediğini söyledi.
Ulu Cami yeniden ibadete açıldı
Cami, geçen sene başlayan restorasyon çalışmalarının ilk aşaması tamamlandıktan sonra bu ramazan ayına birkaç gün kala yeniden ibadete açıldı.
Hartum Ulu Camii, ramazan ayında namazların yanı sıra iftar, sahur ve dinlenmek için Müslümanların uğrak yerlerinden biri olmayı sürdürüyor.
Ramazan'da çok amaçlı bir ibadet merkezi
Kavurucu sıcaklardan kaçan Sudanlılar, konumu itibarıyla merkezi bir yerde bulunan camide dinleniyor, bazıları da "kaylule" adı verilen öğle uykusunu burada geçiriyor.
Caminin içinde ve avlusunda namazlar kılınıp dualar edilirken, halka vaaz ve nasihatte bulunuluyor, mukabelelerle hatimler indiriliyor ve hayırseverlerin ikramlarıyla avlularda iftarlar açılıyor.
Sudanlı Müslümanlar, iftar sonrası gece saatlerine kadar teravih ve sair ibadetlerle ramazanın manevi atmosferini ve ruhunu burada yaşamaya çalışıyor.
TİKA, 2016'da yenileme desteği sunmuştu
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 2016'da camide ışıklandırma, elektrik ve ses sisteminin yenilenmesi, avizeler eklenmesi konusunda destek sağlamıştı.
Ulu Cami'nin sorumlularından es-Sadık Ebu Muhammed Ahmed, yaptığı açıklamada, ramazan ayında camide oruçla ilgili vaazlar verildiğini, teravih ve teheccüd namazlarının kılındığını anlattı.
Hartum Ulu Camii'nde her yıl ramazanda toplu iftarlar verildiğini söyleyen Ahmed, iftarın ardından akşam, yatsı ve teravih namazlarına başlandığını dile getirdi.
"Cami, ramazanda hayır girişimlerinin merkezlerinden biri"
Ahmed, "Bu mübarek ayda birçok hayırsever camiye gelir. Ayrıca çarşı halkı ve yoldan geçenler, sabahın erken saatlerinden itibaren Kur'an-ı Kerim ve tefsir halkalarına katılmak için camide olurlar. Hartum Ulu Camii, yardımlaşma ilkesini gerçekleştirmek, hayır ve bereket ayı olan ramazanda hayır girişimlerinin merkezlerinden biri." şeklinde konuştu.
Hartum Ulu Camii'nde fıkıh, akait, Arapça, miras ve İslam hukuku gibi çeşitli dersler verildiğini belirten Ahmed, dini dersler ve sohbet halkaları sebebiyle başkentin yanı sıra çevre eyaletlerden de caminin rağbet gördüğünü kaydetti.