Suriye Muhalefeti Müzakere Yüksek Kurulu Başkanı Nasr Hariri, Beşşar Esed rejiminin Suriye Anayasa Komitesi yazım kurulu toplantılarını sekteye uğratan tavrının engellenmesi çağrısında bulundu.
“Komitenin çalışmalarını engelleme girişimi, siyasi sürecin tamamen sekteye uğratılması anlamına geliyor,” diyen Hariri, muhalefetin buna izin vermeyeceğini ifade etti.
Rejim siyasi çözüm istemiyor
Beşşar Esed rejimini temsil eden heyetin tavrını değerlendiren Hariri, “Bizim için sürpriz olmadı. 2'nci turdan bahsediyoruz. Halbuki geçmişte acı deneyimlerimiz oldu. Önceki Cenevre görüşmeleri ve turları iyi değildi. Her seferinde karşı tarafın siyasi çözüm istemediği gerçeğiyle karşı karşıya geliyoruz,” derken, rejimin komiteye çıkardığı zorluk ve engelleri aşmak için de tüm imkanlarıyla çaba sarf etmeye devam edeceklerinin altını çizdi.
Anayasa Komitesi’nin faaliyet alanı ve yetkileri dahilinde 5 teklif sunduklarını ancak rejim heyetinin sadece kendi görüşünü yansıtan tek taraflı siyasi meseleleri gündeme getirmede ısrarcı olduğunu ve bunu komitenin çalışmalarında ilerleme kaydedilmesini engellemek için yaptığını aktaran Hariri, bu tavrın devam ettirilmesi durumunda tüm Suriyelilerin istediği siyasi çözüme ulaşılamayacağını belirtti.
Rejim heyetinin ilk turda olumlu bir tavır içine girip daha sonra gösterdiği bu değişimin nedenine ilişkin de konuşan Hariri, rejimin bazen uluslararası çabalara uyumlu bir tutum edindiğini, ancak gerçekte siyasi süreci destekleme yönünde yaptığı konuşmaların aksine farklı bir pozisyon benimsediğini dile getirdi.
Hariri şunları kaydetti:
“Öyle sanıyorum ki rejim, anayasa yazım sürecinin ciddiyetinin farkına vardı. Komitenin kararının kendi kontrolünde olmadığını hissetti. Bu nedenle de onun güvenilirliğini ve itibarını zedelemeye çalışıyor. BM ve uluslararası toplumun, 1'inci turdan kısa bir süre sonra 2'nci turu yapma konusundaki ciddiyeti, rejimi anayasa tartışmalarına girmeyi kabul etmeyen bir tutum edinmeye zorladı. Rejim de açık bir şekilde reddetmek yerine uzlaşılması gereken ulusal meselelerde olduğu gibi bahaneler öne sürmeye başladı.”
“Yeni turdan önce gündem maddeleri üzerinde istişare edilmeli”
BM’nin, Anayasa Komitesi’nin gündem maddelerine ilişkin anlaşma sağlanmadan yeni bir tur düzenlememe yönündeki tutumunu desteklediğini dile getiren Hariri, rejim ile muhalefetin daha önce üzerinde anlaşmaya vardığı temel kurallarla uyumlu bir gündem belirlenmediği sürece Anayasa Komitesi görüşmelerinde yeni bir tur yapılmayacağının altını çizdi.
Hariri şunları söyledi:
“BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, her iki taraftan da toplantıların gündemine ilişkin görüşlerini sunmalarını isteyerek iyi bir iş yaptı. Muhalefet, görüşmelerden 72 saat önce gündeme ilişkin vizyonunu sundu ve diğer tarafın (rejim) cevabını bekledi ancak rejim heyeti herhangi bir gündem sunmadı. BM ve müzakere heyeti tarafından sunulan önerileri de kabul etmedi ve başarısızlıkla sonuçlanan 5 gün boyunca tekliflere kulaklarını tıkadı.”
Tekrar hata yapılmaması gerektiğine işaret eden Hariri, “BM’nin yeni bir tur düzenlenmeden önce gündem maddeleri üzerinde anlaşmak için Suriyeli taraflarla istişare etmesi gerekiyor,” dedi.
Hariri, rejimin gündem maddelerine ilişkin ve siyasi olmayan görüşünü ifade etmeden yeni bir turun yapılmaması gerektiğini vurguladı.
Astana toplantısı
Bu hafta Astana’da düzenlenmesi beklenen Suriye konulu Garantörler Toplantısı’nın önemine dikkati çeken Hariri, bu toplantının Anayasa Komitesi’nin çalışmasını olumlu etkileyebileceği yönünde kendilerini ümitlendirdiğini ifade etti.
Hariri, “Türkiye başta olmak üzere garantör ülkelerin rolünü ve Rusya’nın çabalarını takdir ediyoruz. Bu ülkelerin, Anayasa Komitesi’nin kurulmasında bir rolü varsa, onu korumada da rolü olmalıdır,” şeklinde konuştu.
Garantör ülkelerin Suriye’nin kuzeydoğusunda ateşkesi ve terör örgütlerinin bölgeden çekilmesini sağlama konusunda anlaşmaya varmalarını ümit ettiğini kaydeden Hariri, şunları söyledi:
“Eğer Astana toplantıları bu yükü üstlenmezse, anayasa süreci tehlikeye girecek. 3'üncü turu görebilmek için rejime baskı yapılmalıdır. Suriye halkının sıkıntılarına son verecek bir Suriye iradesi sağlanmazsa, Anayasa Komitesi’nden sonuç alınmayacaktır. Ve siyasi süreçte tam bir çökme göreceğiz.”
Cenevre’de Rusya’dan aldıkları mesajlara ilişkin Hariri, Cenevre’de Ruslarla yapılan görüşmenin, 2'nci tura ilişkin kendilerini bilgilendirmek için yürütülen teknik bir toplantı olduğunu aktardı.
Uluslararası toplumun muhalefetin olumlu tutumunu ve Anayasa Komitesi’nin gündemi konusundaki çabalarını bildiğine işaret eden Hariri, Rus heyetinin Suriye’nin başkenti Şam’ı ziyaretinin ana gündemini, anayasa komitesi çalışmaları, sahadaki gelişmeler ve anayasa sürecini ileriye taşımaya yönelik bulunulan baskı girişimlerinin oluşturduğunu kaydetti.
Komitenin yapısı
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere 2 yapıdan oluşuyor. Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere 3 gruptan oluşuyor. Küçük yapı ise 3 listeden seçilen 15’er kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.
45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75’inin “evet” oyu vermesi gerekiyor.
Kaynak: AA
6.6ºC
Ankara
