Tayvan Savunma Bakanlığı, 34 J-16 ve 2 SU-30 avcı uçağı ile 2 Y-8 ASW deniz devriye uçağı, 2 KJ-500 erken uyarı ve kontrol uçağı ve 12 H-6 bombardıman uçağının bugün gündüz saatlerinde güneybatı hava savunma sahasına girdiğini duyurdu.
Açıklamada, uçakların telsizle uyarıldığı, faaliyetlerini izlemek üzere sivil devriye uçakları ile hava savunma füze sistemlerinin devreye sokulduğu bildirildi.
Uçuşlar, Tayvan'ın kayıtlarını tutmaya başladığı Eylül 2020'den bu yana bir günde tespit ettiği en çok sayıda uçağın katıldığı "ihlal" oldu.
ABD'den Çin'e uyarı
ABD Savunma Bakanlığından konuyla ilgili yapılan açıklamada ise Çin'in Tayvan yakınlarında artan askeri faaliyetlerinin bölgeyi istikrarsızlaştırdığı vurgulandı.
1 Ekim'den bu yana kaydedilen "ihlaller"
Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilanının kutlandığı 1 Ekim Çin Ulusal Günü ve onu izleyen 2 günde toplam 93 uçak, Tayvan'ın Hava Savunma Tanımlama Sahası (ADIZ) ilan ettiği bölgeyi ihlal etmişti.
Tayvan Savunma Bakanlığı, 1 Ekim’de 38, 2 Ekim’de 39, 3 Ekim’de ise 16 savaş uçağının hava savunma tanımlama sahasına girdiğini bildirdi.
1 ve 2 Ekim'deki uçuşlar, Tayvan'ın o güne dek tespit ettiği, en çok sayıda uçağın katıldığı "ihlaller" olmuştu.
Çin'in ADIZ'a yönelik uçuşlarını uçak sayısını artırarak sürdürmesi bölgede gerilimin tırmandığına işaret ediyor.
Bu yıl 200 günde ihlaller tespit edildi
Tayvan’ın resmi istatistiklerine göre, Çin savaş uçakları bu yıl 199 günde ADIZ’a yönelik ihlallerde bulundu.
Çin’in 15 Haziran'da 28, 5 Eylül'de 19, 16 Eylül'de 9 ve 23 Eylül'de de 24 savaş uçağıyla ADIZ'ı ihlal ettiği bildirilmişti.
Uluslararası hukukta tanımı bulunmayan ve herhangi bir uluslararası otorite tarafından denetlenmeyen Hava Savunma Tanımlama Sahası (ADIZ) genelde ülkeler tarafından tek taraflı ilan ediliyor. Tanımlama sahası, ülkenin tanımlı hava sahasını ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor ancak bölgeye giren askeri uçaklar potansiyel tehdit olarak değerlendirilerek uyarılıyor.
Tarihteki ilk ADIZ, ABD Başkanı Harry Truman tarafından Kore Savaşı'nın başlamasının ardından ulusal acil durum düzenlemeleri kapsamında Aralık 1950'de ABD hava sahası için ilan edilmişti. Dünya genelinde 20'ye yakın ülkede, ADIZ tanımı bulunuyor.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, Boğazı ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.