Singapur'da 65 yıl sonra bir ilk gerçekleşti. İki kadim düşman, ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un tarihi bir zirvede buluştu.
Uzmanlar, görüşmenin öncelikli olarak barışın mesajı verdiğini, kısa vadede bir "birleşme" vaat etmediğini düşünüyor.
Ayrıca Kuzey ve Güney Kore'nin birbirini tanıması için ilk adım niteliği taşıyor.
Kim-Moon görüşmesi
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ile Nisan'da görüştü.
Zirve, iki ülke sınırında Birleşmiş Milletler'in (BM) kontrol ettiği Panmunjom'da Barış Evinde'ydi.
Görüşmeye ilk yeşil ışık
Ankara Üniversitesi Kore Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ertan Gökmen o görüşemeyi hatırlattı.
Gökmen'e göre o görüşme bugün Trump ve Kim arasındaki görüşmenin sinyalini verdi. İkinci sinyal ise Güney Kore liderinin ABD ziyaretiydi.
Kuzey Kore'de tehlike geçti
Erhan Gökmen, zirvenin olumlu yansımaları olacağını söyledi.
"Artık Kuzey Kore'deki tehlikenin geçtiğinin de göstergesi. Kuzey Kore, Güney Kore ile görüştükten sonra Güney Korelileri davet ederek iki nükleer tesisini imha etti. Bu çok önemli bir gelişmeydi. Nükleer silah üretildiği bilinen tesisler bir bir kapatılıyor, hatta imha ediliyor. Yarımadanın nükleer silahlardan arındırılması anlamında çok önemli bir gelişme."
ABD'ye ağır fatura
ABD, Kuzey Kore'ye karşı bir savunma duvarı oluşturabilmek için çok büyük maliyetler içine girdi.
Gökmen, ABD'nin artık bunu devam etmek istemediğini de sözlerine ekledi
"ABD, bunlardan kurtulmak istiyor çünkü ABD'nin artık odaklandığı konu Çin. ABD, artık Kuzey Kore-Güney Kore sorununu gündeminden düşürmek istiyor."
Washington iki Kore'yi yönlendiriyor
Kuzey Kore'nin yarımadanın tek sahibi olduğunu düşündüğünü söyleyen Gökmen şöyle konuştu:
"Kuzey Kore, Güney Kore'nin ABD'nin işgali altında olduğunu düşündüğü için tamamen ABD'yi, ABD'den sonra da Çin, Rusya ve Japonya'yı muhatap alıyordu. Bu sebeple artık ABD, Kuzey Kore'nin Güney Kore'yi muhatap alması, yarımadanın sorunlarının çözülmesi konusunda iki Kore'nin birbiriyle görüşmesini tercih ediyor ve bu konuda bir yönlendirme var."
Düşman kardeşler birbirini tanıyacak
"Yarımadada birleşme olacak" yorumları da yapılıyor. Gökmen, böyle bir şeyin şuan olmayacağı görüşünde.
"Barış olacak ama birleşme şu anda iki Kore arasında konuşulan bir konu değil. Güney Kore ile Kuzey Kore, savaşın bitiminden sonraki barış anlaşmasını imzalayıp dostluk ilişkilerini geliştirmek için birbirini tanıma kararı alacak bundan sonra. Şu anda beklenen bu. Bütün şartlar şu anda olgunlaşmış durumda. Güney Kore'nin Kuzey Kore'yi, Kuzey Kore'nin de Güney Kore'yi resmi olarak tanıması aşamasına gelindi. Ancak birleşme ile ilgili bir gidişat yok. Yarımadada iki ülkeli bir çözümün masada olacağı bir sonuç bekliyorum."
Birleşme için süreç adım adım ilerleyecek
İstanbul Üniversitesi Kore Dili ve Edebiyatı Öğretim Görevlisi So Yong Yang da Trump-Kim zirvesini "mucize gibi" diye niteledi.
Kuzey ve Güney Kore liderlerinin bir araya gelmesi bölgesel sorunların çözümünde ilk aşama. İkinci aşama ise ABD-Kuzey Kore buluşması.
Çin ve ABD merkez faktör
Yang'a göre Doğu-Kuzey Asya bölgesinde en önemli güçler Çin ve ABD.
Sorunun çözümündeki üçüncü aşama Çin-ABD ilişkilerinin nasıl bir yönde ilerleyeceğinde saklı.
"Birleşme için sürecin adım adım ilerleyeceğini düşünüyorum. Bu kararı verecek en önemli taraflar, Kuzey Kore ve Güney Kore'dir ancak öyle olsa bile Çin, ABD, Rusya ve Japonya da var. Bölgedeki komşularla iş birliği halinde gerçekleşebilir. Biraz zaman alabilir ama ben gelişmelere çok olumlu görüyorum."
Obama-Castro'dan sonra en önemli diplomatik olay
2015'te Panama'da, 2016'da da Havana'da gerçekleştirilen Eski ABD Başkanı Barack Obama ve Kübalı mevkidaşı Raul Castro ile görüştü.
Ankara Üniversitesi Asya-Pasifik Araştırmaları Merkezi (APAM) Müdürü Prof. Dr. Ali Merthan Dündar'a göre bu zirve de böyle en önemli diplomatik olaylardan biri.
ABD, Kuzey Kore'ye neyi vaat ediyor?
Dündar, iki liderin anlaşma metni imzalamış olmalasının zirveye ilgiyi artırdığı görüşünde.
"Açık kaynakların verdiği bilgilere göre, ABD nükleer silah programı durdurması karşılığında Kuzey Kore'ye yönelik ambargo ve kısıtlamaları kaldırmayı vaat ediyor. Bu önemli bir adım olmakla beraber anlaşma metni görülmeden detaylı yorum yapmak mümkün değil. Ayrıca ABD'nin İran ile olan anlaşmayı rafa kaldırması göz önüne alındığında nasıl bir anlaşma imzalanmış olursa olsun Trump'ın her an yeni bir sorun üretme potansiyeline sahip olduğu unutulmamalıdır. Kore'nin bu hamlesinin aslında biraz da Çin'e mesaj niteliğinde olduğunu da düşünmek mümkün."
Kaynak: AA
9.4ºC
Ankara
