ABD Başkanı Trump'ın seçim dönemindeki başlıca vaatleri arasında yer alan ve ilk döneminde en fazla konuşulan konulardan biri olan "Müslümanlara vize yasağı" uygulaması, ikinci yılında tartışılmaya devam ediyor.
Trump'ın göreve geldiği ilk günlerde aldığı ilk seyahat yasağı kararının yürütmesi, 9. Temyiz Mahkemesi tarafından durdurulmuş, ikinci seyahat yasağı yargıya takılmış, üçüncü yasak ise temyiz mahkemesi tarafından "anayasaya aykırı" bulunmuş, son adımda ise Yüksek Mahkeme Trump'ın kararını onaylamıştı.
Çeşitli düzenlemelerin ardından 26 Haziran 2018'de Yüksek Mahkeme tarafından dörde karşı beş oyla onaylanan "vize kısıtlaması" kararı, Trump yönetimine adı konmamış bir "vize yasağı" alanı açtı.
Son 2 yılda ABD’de çok sayıda mahkeme Trump’ın “2017 Göçmenlik Başkanlık Kararnamesi" olarak bilinen girişimini engellemeye çalışsa da kısa sürede on binlerce Müslüman Trump’ın vize yasağına takıldı.
Reddedilen vize sayısı 40 bine yaklaştı
ABD Dışişleri Bakanlığının Şubat 2019’da yayımladığı verilere göre, 2018 yılında Trump’ın seyahat kısıtlamaları nedeniyle reddedilen vize sayısı 37 bini geçti. Her geçen gün artan "reddedilen vize sayısının" kısa süre içinde 40 bini bulması bekleniyor.
Bakanlık verilerine göre, Trump'ın vize yasağı getirmek istediği ülkelerin vatandaşlarının "göçmenlik vizesi" için yaptığı 15 bin 384 başvuru söz konusu kararname nedeniyle reddedildi.
Ayrıca yine Bakanlık verilerine göre, çeşitli sebeplerle geçici süreliğine ABD'ye seyahat eden kişilere verilen "göçmen olmayan vize" için yapılan 21 bin 645 başvuru da aynı nedenlerle geri çevrildi.
Trump’ın vize yasağı girişimleri ve hukuki süreçler
20 Ocak 2017'de Oval Ofis'teki koltuğa oturan Trump'ın ilk icraatlarından biri, "Müslümanlara vize yasağı" olarak bilinen kararnameye imza atmak oldu. Trump, 27 Ocak 2017’de “Ülkeyi Yabancı Teröristlerin Girişinden Koruma” adı altında ilk başkanlık kararnamesini imzalayarak İran, Irak, Libya, Somali, Sudan ve Yemen’den tüm vize başvurularını 90 gün, mülteci alımlarını ise 120 günlüğüne durdurdu. Suriye’den yapılan başvuruların ise tamamı askıya alındı.
Karardan bir gün sonra, 28 Ocak’ta ABD İç Güvenlik Bakanlığı, yolcuların ABD'ye girişini engellemeye başladı. Bu uygulama protesto gösterilerine yol açtı ve aynı gün yasal süreçler devreye girdi.
Seattle Federal Mahkemesi bu yasağı 3 Şubat'ta askıya aldı ve seyahat yasağının uygulanmasının önüne geçti. 9 Şubat’ta ise San Francisco’daki 9. Temyiz Mahkemesi, ülkeye seyahat eden kişilerin “güvenlik tehdidi oluşturmadığı” gerekçesiyle yasağın uygulanmasına karşı çıktı.
6 Mart'ta yeni vize yasağı
Bu yasal engellemelere karşı yeni bir adım atan Trump, 6 Mart’ta yeni bir başkanlık kararnamesine daha imza attı. ABD'de kalıcı oturma izni sağlayan "Yeşil Kart" (Green Card) sahiplerini bu sefer uygulamanın dışında tutan Trump yönetimi, Irak’ı listeden çıkartarak Venezuela’yı ekledi.
Trump’ın ikinci kararnamesi de 15 Mart’ta Hawaii federal yargıcı, 16 Mart’ta ise Maryland federal yargıcı tarafından bloke edildi.
Konuyu temyize götüren Trump yönetimi, 25 Mayıs’ta Virginia eyaletindeki 4. Temyiz Mahkemesinde görülen davada, "Müslümanlara karşı ayrımcılık taşıdığı" gerekçesiyle uygulamanın durdurulması kararıyla karşılaştı.
Hawaii’deki 9. Temyiz Mahkemesi de 12 Haziran’da söz konusu yasağın bazı seçilmiş ülkelere uygulandığına dikkat çekerek yasağın uygulanmaması gerektiği kararını aldı. Fakat aynı zamanda vize başvurusunda bulunanların sıkı bir denetimden geçirilmesi maddesini onayladı.
Yüksek Mahkeme devreye girdi
Yüksek Mahkeme 26 Haziran'da devreye girerek uygulamaya yeni bir boyut getirdi. Mahkeme, söz konusu ülkelerden ABD’ye gelmek isteyen başvuru sahiplerinin ABD'de akrabalarının bulunduğunu ispatlamalarını istedi.
Bu yasal süreçlerin ardından 24 Eylül’de Trump, kararnamesini yenileyerek İran, Libya, Somali, Suriye, Yemen, Çad, Kuzey Kore ve Venezuela’dan yapılan seyahat başvurularını engelleyecek bir adım attı.
17 Ekim’de Hawaii yargıcı, 18 Ekim'de ise Maryland yargıcı son vize yasağının da uygulamasını durdurdu ve "ülke bazlı ayrımcılık yapıldığı" tespitini kayıtlara geçirdi.
Söz konusu sürecin son adımında davayı 4 Aralık’ta ele alan Yüksek Mahkeme, Trump’ın kararının tamamen uygulanmasına karar verdi ve temyiz mahkemelerine çağrıda bulunarak aldıkları kararları gözden geçirmelerini talep etti.
22 Aralık’ta San Francisco’daki 9. Temyiz Mahkemesinden üç yargıç, Yüksek Mahkemenin kararına karşı çıktı ve "Trump’ın yetkilerinin dışına çıktığını" savundu. 9 Ocak 2018'de toplanan Yüksek Mahkeme, 9. Temyiz Mahkemesinin teklifini kabul etti ve sözlü olarak argümanlarını dinlemek istediğini açıkladı. 25 Nisan’da Yüksek Mahkeme, 9. Temyiz Mahkemesinin argümanlarını dinledi.
Trump'ın seyahat kısıtlamaları konusundaki nihai kararını 26 Haziran’da açıklayan Yüksek Mahkeme, Trump’ın vize rejiminin uygulanmasının önünde engel bulunmadığına karar verdi.
ABD'de halen seyahat kısıtlamaları şeklinde yürürlükte olan Trump'ın Müslüman ülkelere yönelik vize politikası, 2 yılda binlerce başvurunun reddedilmesiyle sonuçlanan adı konmamış bir "vize yasağına" dönüşmüş oldu.
Kaynak: AA
10.3ºC
Ankara
