Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye-Rusya Ortak Stratejik Planlama Grubu'nun 8. Toplantısı'na katılmak için gittiği Rusya'da mevkidaşı Sergey Lavrov ile ortak basın toplantısında konuştu.
Dışişleri Çavuşoğlu'nun konuşmasının satır başları şöyle;
İlişkilerimiz bakımından 2020 önemli bir yıl. Birçok açıdan tüm dünyayı olumsuz etkileyen bir yıl oldu. Diplomatik ilişkilerimizin 100. yılını kutladık. Pandemiye rağmen temaslarımız hız kesmedi ve verimli bir şekilde devam etti. Liderlerimiz arasında samimi bir diyalog var. Liderlerimiz bu yıl 20 telefon görüşmesi gerçekleştirmiş. Biz de sayın Lavrov ile 22 kere görüşmüşüz. Bu yılın son dış temasını de dostum Sergey ile yapmaktan mutluluk duyuyorum. Gelecek sene liderlerimizin belirleyeceği bir tarihte 9. Türkiye-Rusya Ortak Stratejik Planlama Grubu Toplantısı'nı Türkiye'de düzenleyeceğiz.
"Ticarette tarife ve tarife dışı engelleri kaldırmamızda fayda var"
Birçok alanda güçlü bağlarımız var. Ticaretten enerjiye turizme kadar çok yoğun bir işbirliğimiz var. Ticarette 100 milyar hedefini ortaya koyduk fakat pandemi nedeniyle bunun gerisindeyiz. Ticaret hacmimizde yüzde 20 düşüş var. Bu trendi tersine çevirebiliriz. Ticaretimizi artırmamız lazım ve ticaretin önündeki tarifeleri ve tarife dışı engelleri kaldırmamızda fayda var. Bugün domates ve bazı ürünlerle ilgili kota artırımına, mevcut kota bittikten sonra gidileceğini duymaktan memnuniyet duyduk.
Tır şoförlerine yönelik ya da ulaşımla ilgili bana göre kotaları tamamen kaldırmamız lazım. Domates başta olmak üzere tarım ürünlerinde ve diğer ürünlerde, Rusya'nın da Türkiye'ye ihraç ettiği ürünlerde de engelleri, tarifeleri kaldırıp ticaretimizi kolaylaştırmamız gerekiyor.
"Türk vatandaşlarına yönelik vizenin kaldırılmasını da bugün burada vurguladık"
Pasaportlara yönelik vizeyi kaldırdık. Biz bundan memnunuyet duyuyoruz. Türk vatandaşlarına yönelik vizenin kaldırılmasını da bugün burada vurguladık.
"Aşı ile birlikte eski rakamlara ulaşmak için birlikte çalışacağız"
Güvenli turizm önlemleri ile 2 milyondan fazla Rus turisti ülkemizde ağırlamaktan büyük bir mutluluk duyduk. Aşı ile birlikte eski rakamlara ulaşmak için birlikte çalışacağız. Pandemi ile mücadelede de ortak aşı geliştirme kapsamında işbirliği anlaşması imzalandı. Stratejik enerji projelerinde de önemli mesafeler katettik. Bölgesel konuları da ele aldık. Bölgesel konularda bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz işbirliği somut sonuçları oldu.
"Amacımız kalıcı bir barış ve istikrar"
Bölgenin iki büyük ülkesi olarak işbirliğimiz somut sonuçlar doğuruyor. Karabağ konusunda bir ateşkes tesis edildi. Rusya barış gücü misyonu sahada. Ortak gözlem merkezimiz de kuruluyor. Burada amacımız kalıcı bir barış ve istikrar. Altılı format ve tüm imkanlarımızı seferber etmemiz lazım. Bu adımlar atıldıkça kalıcı bir barışı tesis edeceğiz ve bölgedeki ilişkileri de normalleştireceğiz. Sayın Aliyev barış elini Ermenistzan'a uzattı. İyi niyetini gösterdi. Sayın Cumhurbaşkanımız ve biz defalarca dile getirdik kalıcı bir barış olursa ilişkilerimizi normalleştirebiliriz. Çalışmalarımızı Azerbaycan ile koordine edeceğiz. Biz öyle bir sonuç görmek istiyoruz ki, şu anda orada barışı tesis etmek için de gözlemlemek için oluşturduğumuz misyonlara da ihtiyaç kalmasın.
Bu konularda işbirliğimizi özellikle Güney Kafkasya'da sürdürürken Astana toplantısını yine burada Soçi'de gerçekleştirebiliriz. Libya'da devam eden siyasi süreci destekliyoruz. Doğu Akdeniz'deki son gelişmeler hakkında bilgilendirmede bulunduk. İkili ilişkilerimizi devam ettirirken bölgesel konularda işbirliğimizi güçlendirmeye devam edeceğiz. Dostum Sergey ve tüm Rus dostlarımızın yeni yılını tebrik etmek istiyorum.
"Yaptırım egemenlik haklarımıza saldırıdır"
Türkiye olarak yaptırımlara kime yönelik ve kimin tarafından olursa olsun karşıyız. Geçmişte Avrupa Birliği'nin Rusya'ya yönelik yaptırım kararları oldu. Müzakereci ülke olarak bu kararlara katılmamız istendi, biz kesinlikle katılmadığımız gibi bu yaptırımların doğru olmadığını açıkça söyledik. Yaptırımla sorunlar çözülemez. Aynı şekilde ABD'nin CAATSA yaptırım kararı da hem hukuken hem siyasi olarak yanlış bir karardır. Bu bizim savunma sanayimizi ve ülkemizi çok etkiledi ya da etkilemedi diye bir yorum yapmak istemiyorum çünkü kararın kendisi yanlış. Az ya da çok, güçlü ya da zayıf olması önemli değil bu yaptırım bizim egemenlik haklarımıza bir saldırıdır. Yaptırımlarla geri adım atmayacağımızı da herkes iyi bilir. S-400 anlaşması çok önce imzalandı o bakımdan yaptırım kararı hukuki açıdan yanlıştır. Diğer taraftan S400 dahil tüm sorunları diyalogla çözmeyi tercih ettik. ABD, yaptırım kararından sonra diyalogla iş birliği içinde olmak istediğini söyledi. Biz hiçbir zaman karşı değiliz. İki ülke arasındaki ilişkileri sorgulamak yerine sağlıklı bir şekilde yürütülmesine odaklanmaları gerekiyor. Rusya ile ilişkilerimiz NATO ile ilişkilerimize alternatif değildir. Batılı ülkelerin yaptırım ve bu şekilde sorgulama yerine işbirliğine önem vermesi gerektiğini vurgulamak isterim.
"İşbirliğimizin amacı sadece aşı tedariği değil ortak aşı üretimi"
Covid döneminde vatandaşların tahliyesi dahil Rusya ile işi bir işbirliğimiz oldu. Sayın Putin Rus aşısı yani Sputnik V aşısı konusunda Cumhurbaşkanımıza bir teklifte bulununca Cumhurbaşkanımız hemen Sağlık Bakanlığına talimat verdi ve kurumlarımız arasında anlaşma zaptı imzalandı. İşbirliğinin amacı sadece aşı tedariği değil ortak aşı üretimi. Yani Türkiye'de de bu aşının üretilmesidir.
"Rusya ile Libya'da kalıcı ateşkes için çok çaba gösterdik"
Biz Rusya ile Libya'da kalıcı bir ateşkes için çok çaba sarfettik. Sonuçta tam başarı elde edemedik. Bugünkü geldiğimiz noktada Türkiye Libya'da tek çözümün siyasi çözüm olduğuna inanıyor. Fakat Hafter tarafı tersine inanıp Trablus'a saldırınca verdiğimiz danışmanlık ve hizmetlerle sahada durum dengelendi. Bu savaşı kimsenin kazanamayacağı anlaşıldı ve masaya dönüldü. Siyasi süreç şu an devam ediyor. Oradaki mevcudiyetimiz, örneğin askeri danışmanların ve eğitim çalışmalarının temelinde de bu anlaşmalar var, yani hukuki ve meşru. Dolayısıyla başka bir ülkenin ya da herhangi bir kişinin, buna Hafter dahil, Türkiye ayrılsın deme hakkı yoktur. Yönetimler değişir ama devletlerde devamlılık vardır. İmzalanan anlaşmalar devam ettiği sürece bu böyledir. Libya ile ayrıca tarihi bağlarımız var. Batılı ülkeler ile Türkiye'nin Libya'ya yaklaşımı farklıdır. Biz oraya Türkiye'nin çıkarı için gitmedik. Kazan kazan anlayışı ile ilişkilerimizi ilerletmek için gittik. Bundan sonraki süreçte Libya'nın birliği tesisi yönünde adım atması gerekiyor. Hafter'in bu anlamda adım atmadığını görüyoruz. Bize yönelik tehdit olursa da gereğini yaparız.
8.8ºC
Ankara
