Suriye iç savaşı 9'uncu yılında. Dünya konuştu geçti, Türkiye ise ‘sınır koymadı’ bu insanlık dramına… 4 milyon sivile kucak açtı.
5 Mart'tan bu yana İdlib'de ateşkes söz konusu. Biz de bu kez ağır çatışmaları aktarmaya değil Suriyeliler için yapılan biriket evlerin son durumunu görüntülemek için İdlib’e gittik.
Her zamankinden daha sakin bir İdlib karşıladı bizi.
En son 18 Mart'ta gördüğüm kentte bu defa yerleşme telaşı var. Normalde sınır kapısından girdiğiniz anda ağaçların altı insanlarla dolu, dip dibe derme çatma çadırlar vardı. Ama şimdi görüyoruz ki bir kısmı evine dönmüş. Bir kısmı da onlara nefes aldıracak o briket evlere yerleşiyor.
Camiden ezan sesi yükseliyor
İlk durağımız Harbanuş ilçesi oldu zira şubat ayında henüz temelleri atılmıştı evlerin. Şimdi ise 426 ev tamamlanmış, 125 aile yerleşmiş bile. Bir de cami yükselmiş evlerin hemen yanı başında. Daha önce bomba sesinin, dumanların yükseldiği alandan artık ezan sesi yükseliyor.
İdlibli çocuklara Kuran eğitimi veriliyor.
Yıllarca korkuyla gökyüzüne bakan, ''Ne zaman benim evime düşecek bu bomba'' korkusuyla yaşayan siviller için her şey tam anlamıyla yoluna girmese de yaraların sarılabileceği inancı kuvvetleniyor.
Su kuyuları açılıyor, kanalizasyon döşeniyor
Biriket evlerin çevresinde dolaşıyoruz. 585 metre derinlikten su çıkarmanın sevincine tanık oluyoruz. Çocuklar ellerini, yüzlerini yıkıyor… İşte şimdi deyim yerini buluyor: ''Çocuklar gibi şenler...”
Bu su güneş panelleri vasıtasıyla tüm binalara aktarılacak. Yani evlere su, kanalizasyon sistemleri de yapılacak. Yollara parke taşları döşeniyor. Sosyal alanlar, camiler ve okulların inşası da sürüyor.
“Anne Teyyare”
Elbette ki tehlike hala geçmiş değil Harbanuş sakinleri için… Özellikle de çocuklar için… Kameraman arkadaşım Fatih Mehmet Şenel'in kamerasına yansıyan bir görüntüyü anlatayım mesela, briket eve yerleşen 3-4 yaşlarındaki kız çocuğu sokak aralarında koşuşturuyor, oynuyor. O an havadaki drone kameranın sesini duyunca irkiliyor. Duvar kenarında hızla koşmaya ve annesine bağırmaya başlıyor: Teyyare, teyyare...
Uçak sandı drone kamerayı… Belki de yeni evininin de bombalanacağını sandı... Kim bilir kaç kez göç etti ailesiyle, kaç kez topladılar göçebe çadırlarını…
[İdlib'de yapımı süren briket evleri TRT Haber ekibi görüntüledi. TRT Haber muhabiri Damla Erikan, Hatay İl AFAD Müdürü Ömer Akbaş'tan bilgi aldı.]
Meşet Ruhin’de 5 bin evden 2 bin 460'ı tamam
Sonraki durağımız Meşet Ruhin bölgesi… AFAD ve STK'lar burada dağlık, kayalık bir alanda düzenli siteler oluşturmaya çalışıyor. 600 dönümlük alanın önce zemin çalışması yapılıyor. Şu ana kadar yapılacak 5 bin evden 2 bin 460'ı tamamlandı.
Evler bloklar halinde ve her blok 12 daireden oluşuyor. Daireler 32 metrekare, 2 oda, mutfak ve banyodan oluşuyor. Yani 5 kişilik bir ailenin rahatlıkla yaşayabileceği alanlar hazırlanıyor.
50 bin biriket ev planlanıyor
Yılsonuna kadar 50 bin ev yapılması planlanıyor. Şu ana kadar da 22 bini projelendirildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 50, eşi Emine Erdoğan 57 evin finansmanını üstlendi. 81 ilin Valiliği 5 bin briket ev bağışında bulundu. Hayırseverler bağışta bulunmaya devam ediyor. Siviller için şu ana kadar 750 milyon TL’ye yakın para toplandı. Türkiye'nin her köşesinden destek geliyor. Herkes ''çorbada benim de tuzum olsun'' deyip bağışta bulunuyor.
Pek çok ülke yardım kapılarını kapatırken Türkiye bir başına mucizeler yaratıyor. Suriyeli sivillere biriket evlerde yeni kapılar açılıyor.
Kameraman: Fatih Mehmet Şenel
15ºC
Ankara
