Orta Afrika’nın batısında, Atlas Okyanusu kıyısındaki Gine-Bisseau ve Moritanya arasında yer alan Senegal, bağımsızlığını 4 Nisan 1960 tarihinde Fransa’dan kazandı.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Batı Afrika Ekonomi ve Para Birliği (WAEMU) ve UNESCO gibi uluslararası topluluklara üye olan ülkede parlamento iki bölümden oluşuyor ve güçlü bir başkanlık sistemi bulunuyor.
Ayrıca Afrika ülkeleri arasında, eşine nadiren rastlanır şekilde, bugüne kadar hiçbir darbe girişimi yaşanmamasıyla dikkat çekiyor.
Senegal’de 14 bölgesel yönetim bulunuyor ve her biri devlet başkanı tarafından atanan Vali tarafından idare ediliyor.
1997 yılında yönetimin merkezden bölgelere yayılması yasası ile yerel meclislere önemli bir otorite gücü sağlandı.
Ülkedeki etnik gruplar
Ülkede çok sayıda farklı etnik grup bulunuyor.
Woloflar, toplam nüfus içinde yüzde 39 pay ile en kalabalık etnik grup ve ülkenin hemen hemen her yerine yayılmış durumda.
Leboular Woloflar’ın bir kolu olan etnik grup. Cap Vert ve Saint Luis yarımadasına yayılmış olup, çoğunlukla balıkçılıkla uğraşıyorlar. Peulhlar/Fulaniler diğer bir büyük etnik grup olarak nüfusun yaklaşık yüzde 24’ünü oluşturuyor.
Serer etnik grubu da kalabalık sayılabilecek diğer bir etnik grup. Toplam nüfusun yaklaşık yüzde 15’ini oluşturan bu grup, diğer etnik gruplarla daha az karışmış durumda.
Ana etnik gruplar dışında daha küçük etnik gruplar da bulunuyor. Bunlardan başlıcaları doğudaki Mandingolar, Mali ve Moritanya’ya yakın bölgelerdeki Soninkeler ve Bassariler.
Din ve nüfus
Din, Senegal kültüründe oldukça önemli bir yere sahip. Ülkenin yaklaşık %92’si kökleri 11'inci yüzyıla uzanan Müslümanlardan oluşuyor.
Yüzde 2'si Hristiyan olan toplumda kalan yüzde 6'lık kesim diğer inançlara sahip.
Toplam nüfusu 2017 yılı tahminine göre 15,9 milyon olan Senegal’de nüfusun yaklaşık yarısı Dakar bölgesi civarında yaşıyor.
Ülke nüfusunun yüzde 44’ü kentlerde yaşıyor. Nüfus artış hızı yıllık yüzde 2,45 oranında.
Senegal oldukça genç bir ülke olup, nüfusunun yüzde 42’si 15 yaşın altında. Yıllık ortalama yaşam beklentisi ise erkeklerde 59 ve kadınlarda 63 yıl.
Ülke ekonomisi
Senegal, Fransızca konuşulan Batı Afrika ülkeleri arasında gelişmişlik düzeyi açısından Fildişi Sahili’nden sonra ikinci sırada yer alıyor.
Bu başarının temeli, 1994 yılında başlatılan ve önceki ekonomi politikalarına göre şok sayılacak tedbirler içeren yapısal reformlara dayanıyor. Kamu tarafından belirlenmekte olan fiyatların serbest bırakılması ve kamu teşviklerinin kaldırılması bu tedbirlerden bazıları.
Ülke 2011 yılı başındaki politik sorunların da üstesinden gelerek, takip eden yıllarda özellikle altyapı yatırımları ve enerji sektöründeki sorunların giderilmesi ile yeniden hızlı büyüme trendine girdi.
Ülke ekonomisi tarıma dayalı ancak doğal kaynaklar oldukça sınırlı. Tarım sektörü halihazırda işgücünün yüzde 70’ine istihdam sağlayan en önemli sektör. Bu nedenle ülke ekonomisi, iklim koşullarına, uluslararası piyasalardaki gelişmelere ve hammadde fiyatlarına aşırı duyarlı. Turizm de en önemli döviz kazandırıcı sektör.
Ekonomik sorunlar
İhracatın çeşitlendirilmesi, cari açık, çift haneli ve giderek artan işsizlik oranı ve yoksulluk Senegal ekonomisinin başlıca sorunları.
Yoksulluğun giderilmesi için yıllık en az yüzde 7 reel büyüme kaydedilmesi gerektiği belirtiliyor, ancak bu oranlara ulaşılamıyor.
Özellikle genç nüfus işsizlik konusunda daha büyük sıkıntı içinde. Bu durum, Avrupa ülkelerine yasa dışı göç olgusunu da tırmandırıyor. Yüzde 10 civarındaki işsizlik, sağlık koşullarının ve eğitim seviyesinin yetersizliği nedeniyle her yıl artıyor.
Türkiye - Senegal ilişkileri
Senegal’in 1960 yılında bağımsızlığını kazanmasından sonra 1962 yılında faaliyete geçen Dakar’daki Büyükelçilik, Türkiye'nin Afrika’da açılan ilk Büyükelçiliklerinden biri.
Senegal’in de 2006 Ağustos ayından itibaren Ankara’da Büyükelçilik açmasıyla birlikte karşılıklı temsil sağlanmış olup ilişkiler ivme kazandı.
Özellikle son yıllarda ülkeler arasındaki ilişkilerde her alanda önemli canlanma görüldü. Bugüne kadar karşılıklı olarak çok sayıda ikili ziyaret gerçekleştirildi.
Ülkelerimiz arasında her alanda süratle gelişen ilişkiler ikili ticari verilerde de kendini gösterdi. İkili ticaret hacmi 2019 yılında 292 milyon ABD Doları olarak gerçekleşti.
Türk Hava Yolları Dakar’a haftada 8 yolcu 4 kargo seferi düzenliyor. Ayrıca Senegalli öğrencilere 1992’den bu yana Türkiye Bursu veriliyor.
Ülkede sokaklar neden karıştı?
Senegal, muhalefet partisi PASTEF lideri Ousmane Sonko'nun 3 Mart Çarşamba günü gözaltına alınmasıyla son 10 yılın en sıcak sokak olaylarına sahne oldu.
Hakkında tecavüz ve ölümle tehdit suçlaması yapılan ve milletvekilliği dokunulmazlığı kaldırılan Sonko, 3 Mart'ta Dakar Mahkemesinde ifade vermek için destekçileriyle yola çıktı.
Gözaltı kararından sonra Dakar'daki birçok ana yol trafiğe kapatıldı ve polisle Sonko destekçileri arasında şiddet olayları yaşandı.
Sweet Beauty davası
Kamuoyunda, olayın yaşandığı masaj salonunun ismiyle "Sweet Beauty davası" olarak bilinen olay, başkent Dakar'daki masaj salonunda çalışan 20 yaşındaki Adji Sarr'ın savcılığa şikayetiyle ortaya çıkmıştı.
Sarr'ın, Sonko tarafından tecavüze uğradığı ve akabinde ölüm tehditleri aldığı yönündeki şikayeti, ülkenin hala bir numaralı gündem maddesini oluşturuyor.
Sonko ise durumu "Macky Sall'in komplosu" olarak değerlendirmişti.
Oluşan zarar hesaplanamıyor
Muhalif liderin daha önceki konuşmalarında sık sık Fransa'yı ve ülkede varlık gösteren Fransız şirketleri hedef alması, kalabalığın öfkesini Fransız mağaza ve iş yerlerine yöneltti.
Fransız marketler zinciri Auchan'ın ülke çapında birçok mağazası yağmalandı ve ateşe verildi. Fransız mobil operatör Orange da ikinci bir emre kadar tüm şubelerini kapattı.
Mbour kentinde dün bir hapishanede çıkan isyan nedeniyle de 15 mahkum firar etti. Göstericilerin baskınına uğrayan bir Fransız bankasının kasasından 360 bin dolar çalındı.
Başkent çevresinde bugün sakin geçerken birçok mağaza ve iş yeri kepenk kapattı, bazı restoran ve iş yerleri ikinci emre kadar faaliyet göstermeyeceklerini duyurdu.
Ülkede gösteriler nedeniyle oluşan zararın hesaplanamadığı belirtilirken, hafta başında düzenlenecek yeni gösterilerde de benzer şiddet olaylarının yaşanmasından endişe ediliyor.
Din adamları devreye girdi
Senegal'de, siyaset üstü bir yapı olarak kabul edilen ve saygı duyulan tarikatların da olayların yatışması için devreye girdiği öğrenildi.
Müridi tarikatının şeyhleri Serigne Abdou Samad Mbacke ve Serigne Mountakha Mbacke'nin olayların yatışması için Cumhurbaşkanı Sall ile görüştükleri belirtildi.
Senegal'de 2019 cumhurbaşkanı seçimlerinde yarışan ancak geçen yıl Sall hükümetine katılan Idrissa Seck de Sonko'ya çağrıda bulundu.
Ekonomik, Sosyal ve Çevre Konseyi (CESE) Başkanlığını yürüten Seck, düzenlediği basın toplantısında, Sonko'nun destekçilerine olayların yatışması için çağrıda bulunması gerektiğini söyledi.
Seck'in bu açıklamaları, Sonko destekçileri tarafından tepkiyle karşılandı.
Türk Büyükelçiliğinden uyarı
Türkiye'nin Dakar Büyükelçiliği de Twitter hesabından, 8 Mart ve izleyen günlerde düzenlenecek gösteriler nedeniyle vatandaşlara zorunlu olmadıkça dışarı çıkmamaları tavsiyesinde bulundu.
Paylaşımda, bugün için konsolosluk hizmetlerinin de durdurulduğu kaydedildi.